Lezingen:
Goedemorgen allemaal en heel hartelijk welkom. Voor mij is
het al weer een poosje geleden dat ik achter de tafel gestaan
heb. Het moet dus weer even wennen. Ik moet zeggen dat een sabbatsjaar
mij goed gedaan heeft.
Even niet de druk om voor te gaan. Even niet mezelf af hoeven
te vragen: doe ik het wel goed en is het goed genoeg voor iedereen.
Even tijd om aan mezelf te sleutelen, want dat kan op sommige
momenten geen kwaad.
Genoeg hierover, want wij zijn vandaag bij elkaar voor geheel
andere dingen.
Hoe verschillend wij allemaal ook zijn, toch zijn we hier, om
met elkaar te ervaren wat ons bindt. We willen een eindje oplopen
met elkaar, elkaar ontmoeten in het mysterie van de Onnoembare,
in het beleven van het Visioen van vrede.
Samen zoeken naar een glimp van dat mysterie, want het is te groot
voor ons mensen om te begrijpen. Want zoals Paulus schrijft aan
de aan de Korintiers: Gods dwaasheid is veel wijzer dan alle wijzen
en geleerden bij elkaar. Volgens de menselijke maatstaven kun
je misschien ook zeggen: God is dommer dan de meest onnozele mensen.
God is alles in allen en dat gaat onze pet te boven. Ik wens ons
toe dat we in elkaar een glimp van de Onnoembare ontdekken en
dat we dan in verwondering een eindje met elkaar op lopen of als
we het niet helemaal zien zitten durven te vragen: loop eens een
eindje met me mee. Dit wens ik ons toe dit uur.
Krachtige lezingen vandaag, vier weken voor het Paasfeest.
Duidelijk wordt ons het een en ander voorgehouden, krachtiger
dan dat ik dat eigenlijk kan. Toch wil ik deze krachtige teksten
gebruiken om samen met jullie even weg te zinken in het visioen
van vrede, het visioen van samen, het visioen van één
met onze Schepper de Onnoembare. Wij allen één en
toch zó divers, wij allen één en toch zulke
verschillende meningen en achtergronden. Wij allen één
om het feest te vieren van het verbond dat God met zijn mensen
ieder moment opnieuw sluit.
Alweer een tijd geleden was ik bij iemand op bezoek in het ziekenhuis
en daar lag een folder van de verschillende ziekenhuispastores.
Dit foldertje heb ik meegenomen en het komt mij vandaag goed van
pas, want er stond een gedicht in over verschillen én eenheid.
Een boom en nog een boom
elk voor zichzelf
elk stram rechtop
en de wind en de lucht
die vertellen
hoe zij elk apart staan.
Maar onder het dak van de aarde
spreiden zij wijd hun vleugels
en in de onzichtbare diepte
knopen zij hun wortels aaneen.
Wat heeft dit alles nu met de tekst uit Exodus te maken die
we zojuist gelezen hebben. Volgens mij heeft dit stuk alles te
maken met het visioen van vrede, het visioen van één
met onze naaste. Toen Mozes na 40 dagen met de stenen tafels met
geboden bij zijn volk terugkwam, stonden velen aan de voet van
de berg op hem te wachten. Al die verschillende mensen hoorden
allemaal het verhaal van Mozes over de geboden die hij van de
Onnoembare aan de mensen moest vertellen. En al die mensen interpreteerden
deze geboden natuurlijk op hun eigen manier. God heeft vele gezichten
en daarom zijn er ook zo veel verschillende mensen met elk hun
eigen ideeën In de culturen over de hele wereld zijn er afspraken
gemaakt. Je mag niet doden, je mag niet stelen, je mag niet liegen
enz. enz.
In onze cultuur zijn deze afspraken de tien geboden Geboden. Dat
klinkt wel wat streng en bangmakend, maar volgens mij zijn ze
zo niet bedoeld. We kunnen ook spreken over een verbond tussen
God en mensen. Dan legt de onnoembare als het ware zijn tien vingers
liefdevol, beschermend om ons heen met de woorden: Hou je aan
onze afspraken, dan zal het goed met je gaan. Dan zal het goed
met ons gaan. Op die manier kunnen wij de Onnoembare in ons dragen.
Op die manier mogen wij de Onnoembare een gezicht geven.
Geloven zit dan niet langer tussen de oren, maar geloven is dan
een werkwoord geworden. Werken aan vrede en gerechtigheid wordt
dan de geboden doen, elk op haar of zijn manier. Het evangelie
dat we zojuist gelezen hebben voert ons weer naar de tien woorden
van het verbond. Het voert ons naar de tempel in Jeruzalem waar
de tien verbondswoorden in de ark werden bewaard. Jezus werd boos
zoals ons in het verhaal verteld wordt. Niet omdat er in de voorhof
gehandeld en gewisseld werd, want velen die rond Pasen naar de
tempel in Jeruzalem gingen om te offeren, kwamen van heinde en
verre, en konden hier hun offerdier kopen. Een gezond dier van
de "kerkelijke" fokkerij. Men moest de kerkelijke belasting
betalen, dus was het niet zo vreemd dat het geld met de beeltenis
van de keizer van Rome gewisseld moest worden. Men mocht immers
in de tempel niet betalen met geld waar de beeltenis van de keizer
op afgebeeld stond. Men móest wel wisselen tegen beeldloze
tempelmunten. Jezus boosheid werd veroorzaakt omdat hij de handelaars
doorzag. Met vrome voorwendselen werden woekerwinsten gemaakt.
Het handelen had niets meer met de tempelgeboden te maken maar
alleen met eigenbelang. Geen wonder dat men Jezus knap lastig
ging vinden.
Dit verhaal is al zo'n 2000 jaar oud maar is er zoveel veranderd? Ter illustratie een voorval uit onze tijd. Bij een jubileumviering van een kerk in Amsterdam wilde men geld inzamelen voor een cadeau. Voor de eigen kerk, zo werd eerst gedacht. Maar...., ze hadden alles al. Een zilveren lezenaar, een marmeren altaartafel, kaarsenstandaards, een ingang voor rolstoelgebruikers, alles was overcompleet. Plotseling opperde iemand: "Een tien geboden bord met bladgoud letters zou in de kerk niet misstaan. Hoe liep dat nu af in het Amsterdamse? Men zag er toch maar vanaf. Besloten werd om het ingezamelde geld over te maken aan een zustergemeente in Suriname, want daar hadden ze nieuwe dakgoten nodig voor hun eenvoudige zaaltje van samenkomst.
Zo werden de tien geboden niet aan de muur gehangen maar door
levende mensen gedaan. De Onnoembare kent zijn pappenheimers.
de Onnoembare weet dat vaak Zijn naam geen eer wordt aangedaan.
Wij belijden vandaag ons geloof met de woorden van Psalm 139:
Gij kent mij, Gij doorgrondt mij.
Gij weet mijn gaan en mijn staan.
Zijn naam gestalte geven
Ik zal er zijn
Misschien nog moeilijker te vragen
Wil je er voor mij zijn?
Want dat is ook Zijn naam.
Amen
In brood en wijn
gedenken wij vandaag
Jezus van Nazareth
De man naar Gods hart.
Brood om te werken aan de vrede tussen mensen.
Wijn om er ook nog plezier in te hebben.
Voedsel voor onderweg.
Kom dan allemaal, niermand uitgezonderd
Want bij onze God bestaat geen verschil tussen mensen.
Kom, want alles staat klaar en er is genoeg.
Van U is de toekomst.
En daarom hebben wij toekomst.
Er is veel te doen.
Want zoals wij zijn gekend,
zullen wij elkaar kennen.
Daartoe helpe ons
De Vader die er is
De Zoon die naast ons is
De heilige Geest die in ons is.
Amen