Voorganger: Alet Aalders
Lector: Thea van Deijl
Thema: Vogeltje / Tsiporra uit de Zomerserie: Kostbare bronnen
Lezingen:
Exodus 2; 15b-22
Exodus 4; 18-20, 24-26
Inleiding
In deze zomerperiode staat ieder week een lied centraal, of liever gezegd staat een vrouw uit de Bijbel centraal.We gaan op zoek naar inspiratie en bemoediging.
Vandaag staat in de spotlights: Sippora.
Haar naam komt slechts drie maal in de Bijbel voor. We horen niet veel over haar, omdat haar echtgenoot vol in de schijnwerpers staat. Toch zal zij in het verhaal haar man redden en wordt zij medeplichtig aan zijn opdracht en het voortbestaan van het Godsvolk. Het is bijna gênant, dat zij, in tegenstelling tot haar man, zo in de schaduw heeft gestaan. Zij is daarom een voorbeeld van een ieder die onzichtbaar lijkt z'n steentje bij te dragen aan een betere wereld. Zij brengen in beweging, motiveren en geven vorm zonder veel ophef.
Sippora leefde in de 13e eeuw voor Christus, ze is een dochter van de Priester Rispa en komt uit Midjan. Ze werd uitgehuwelijkt aan Mozes, ze is moeder van twee zonen, Gershom en Eliëzer. Haar naam betekent ‘vogeltje' maar haar daad is als de vlucht van een adelaar. Aan haar is maar een klein liedje gewijd. “Vogel” heet het.
“De vrede zal een vogel zijn.
Zij zal zich tot op grote hoogte wagen,
Maar zwenken en bij mensen zijn.”
Drie zinnen telt het lied, Sippora sprak één zin in de Bijbel.
Geen omhaal van woorden, maar handelen als het nodig is, dat typeert haar goed.
Gebed
Laten we een moment stil worden in onszelf
En ons richten op de eeuwige
…
God van liefde
We willen bidden voor
Al het goede dat door mensen wordt gedaan
Vaak zien we dit niet en lopen er te snel aan voorbij
En geven mensen niet de ‘credits' die ze verdienen
Open onze ogen voor alles wat er om ons heen gebeurt
God van Vrede
We willen bidden voor
Alles wat niet goed gaat in de wereld
Dichtbij en veraf
We willen het vaak niet zien of kijken de andere kant op
En laten handelen aan andere mensen over
Open onze ogen voor alles wat er om ons heen gebeurt.
Scheppende God
U heeft de wereld geschapen
Ook daarvoor nemen we vaak te weinig tijd
Om te genieten en ons te verwonderen
We willen u danken voor zo veel mooist om ons heen
En open onze ogen voor alles wat u geschapen heeft
Amen
Overweging
Haar naam komt maar drie maal in de Bijbel voor. Tsippora komt van tsippor of tsippar wat ‘gevogelte' of ‘vogel' betekent. Ook wordt het vertaald als ‘musje'. Deze woorden komen 44 maal voor in het oude testament. Wie de Bijbel openslaat komt overal vogels tegen. In de verhalen, de psalmen en profetieën. ‘Zoals een arend over zijn jongen waakt en voortdurend erboven blijft zweven, zijn vleugels uitspreidt en zijn jongen daarop draagt, zo heeft God zijn volk geleid', staat in Deuteronomium (32: 11-12).
‘Ik heb de Geest als een duif uit de hemel zien neerdalen', staat er in het evangelie volgens Johannes (1:32)
God zegt tegen Job: ‘Wie heeft de ibis zijn wijsheid gegeven, van wie heeft de haan zijn inzicht gekregen? (job 38:36) Enkele citaten over vogels, er zijn er velen. De kracht en de zorgzaamheid van de arend, de vredelievende duif, het kraaien van de haan, de vogels in het veld, dit alles werd graag gebruikt door de psalmdichters en profeten. Ze duiden op vrede, karakter, macht en vele andere vergelijkingen. Hun zweeftochten door het luchtruim doen je denken aan vrijheid en versterken het verlangen naar het onbekende. We zien vogels druk op zoek naar voedsel voor hun jongen en we denken aan zorgzaamheid en bescherming. Hun gezang geeft je rust en dankbaarheid. “Door te vliegen houden vogels, net als dichters, het raadsel in stand” dichtte Bert Schierbeek.
Vogels roepen een wereld vol met raadsels op. Zo vrij als een vogel in de lucht. Alle eeuwen door heeft de mens met jaloerse blikken naar de vogels gekeken. Zij stegen op en waren vrij. Zij zwerven tussen de aarde en de hemel en lijken zo dichterbij God te zijn dan wij. Zij brengen zoals een duif berichten over van God naar de mens. ‘Zij zullen zich tot op grote hoogte wagen, maar zwenken en bij mensen zijn.' Ik heb me lang afgevraagd op welke vogel Sippora zou lijken en hoe haar naam te rijmen valt met haar daden. Ik vond een antwoord in het enige citaat uit de Bijbel waarin tsippor wordt vertaald met mus:
‘Zelfs de mus vindt een huis en de zwaluw een nest waarin ze haar jongen neerlegt, bij uw altaren, God van de hemelse machten, mijn koning en mijn God. (Ps 84:4) Zij bracht niet alleen haar kinderen, maar ook haar man thuis.
Sippora behoord tot de stam van de Kenieten. Haar kinderen zijn niet Joods van geboorte. Haar man is opgegroeid in Egypte. Hoe komt zij aan de wijsheid over Joodse rituelen? Haar vader Jetro, zijn naam betekent ‘superioiteit' is Priester in Midjan. Hij aanbad geen afgoden. Voor zijn tijd was dat heel ongewoon en afwijkend. Om die reden was hij door zijn eigen volk verstoten en leefde hij met zijn zeven dochters in de woestijn. De andere naam van Jetro die wordt genoemd in de lezing is Reüel, dat betekent ‘vriend van God'. Volgens overlevering was Jetro geraadpleegd door de farao inzake de Israëlieten. Dat gebeurde toen Mozes net geboren was. Jetro had de farao geadviseerd de Israëlieten niet te onderdrukken vanwege hun verbond met God. Hij was zelfs zover gegaan dat hij de farao aanbevolen had om ze uit Egypte weg te zenden, zodat zij hun bestemming zouden kunnen vervullen.
Ik denk dat Jetro een gelovige is die open staat voor andere culturen en opvattingen en dat door gaf aan zijn dochters. Waarom zou hij haar anders hebben laten trouwen met een Joodse Egyptenaar. Hij zocht in zijn eigen geloof en werd er door vervolgd. Hij bleef ook kennis te hebben en waarde te hechten aan het Joodse geloof.
Hij laat Mozes, samen met Sippora en de kinderen, dan ook direct naar Egypte vertrekken. Als Mozes besluit onderweg te stoppen wordt hij heel ziek. Sippora haalt dan geen dokter, verzorgd niet haar man maar besnijdt haar kind. Op het eerste oog lijkt dat niet echt logisch. Maar zij had blijkbaar door dat haar man worstelde met een dilemma en daardoor zo ziek werd. Ik kan daar een voorbeeld van geven. Iets wat me deze week over kwam. Iets onbenulligs in vergelijking met het verhaal van Mozes.
Ik moest deze week enkele dingen regelen waar ik erg tegenop zag omdat ik niet echt verstand van zaken dacht te hebben. Ik maakte me zo druk dat ik niet goed sliep en enorme hoofdpijn kreeg. Dan denk je na een paar dagen moet ik naar de dokter gaan, is er iets met me aan de hand. Na woensdag de knoop door te hebben gehakt verdwenen mijn klachten als sneeuw voor de zon. Geestelijke strijd kan veel lichamelijk leed tot gevolg hebben. Ga maar na, als je belangrijke beslissingen moet nemen kan dat veel stress opleveren, hoofdpijn en van allerlei kwalen. Stel je belangrijke beslissingen uit, wordt dat alleen nog maar erger. Sippora zal misschien geweten hebben van de strijd die haar man al had geleverd met God toen God tot hem sprak vanuit de brandende braambos. Mozes wilde of durfde niet terug naar Egypte. Nu lijkt het weer niet logisch dat God Mozes wil doden nu hij toch onderweg is naar Egypte. Wilde God haar man doden omdat hij nalatig was met de besnijdenis van zijn zoon. Volgens de Talmoed was Mozes dit niet vergeten maar moest hij een afweging maken tussen twee opdrachten en redeneerde hij als volgt: : “Als ik mijn zoon nu besnijd en direct daarna op weg ga, levert dit gevaar op voor de gezondheid van het kind. Als ik drie dagen wacht tot het gevaar geweken is, kom ik in problemen met Gods opdracht om direct naar Egypte te gaan.” De overweging is juist, als je moet reizen hoef je volgens de wet je kind niet te besnijden op de 8 ste dag. Waarom werd Mozes dan met de dood bedreigd? Omdat hij prioriteit gaf aan de plaats van overnachting. Het wordt gezien als een les in religiositeit: vaak claimen we geen tijd te hebben voor allerlei spirituele zaken. Wat blijkt dan? Dat we wel tijd hebben voor allerlei materiële zaken. Een kwestie van prioriteiten! Dit was Gods claim tegen Mozes: geen tijd voor een besnijdenis maar wel tijd voor het inrichten van een overnachtingsplaats? Ook voor ons een belangrijk dilemma! Neem je tijd voor je geestelijke welzijn of moet dat wijken voor carrière misschien ten koste van je gezondheid. Kom je aan jezelf toe of loop je jezelf voorbij. Neem je beslissingen waarvan je vindt dat ze moeten worden genomen of wacht je ermee omdat andere leuke dingen dan niet door kunnen gaan. Sippora had door waar Mozes mee worstelde en handelde waardoor de oorzaak van zijn lijden werd weggenomen. Zij wachtte niet maar handelde direct. Zij besneed haar kind, die volgens haar traditie pas besneden moest worden vlak voor zijn trouwen. Daarom noemde ze Mozes haar Bloedbruidegom.
Sippora is brenger van vrede tussen God en Mozes. ‘De vrede zal een vogel zijn' - Amen
Voorbede
Keren wij ons tot God en bidden wij:
Voor allen die een druk bestaan leiden:
Dat zij momenten van rust
En bezinning kennen;
Voor hen die teruggetrokken
En in stilte leven:
Dat zij aandachtig blijven
Voor vragen van mensen om hen heen.
Voor allen die verward zijn en verkrampt:
Dat zij zich durven toevertrouwen
Aan het leven en aan God;
Voor allen die vermoeid zijn en uitgeblust:
Dat zij nieuwe kracht opdoen
En hun enthousiasme hervinden.
Voor de mensen roepend om vrede:
Dat hun stem nooit verstomme;
Voor hen die leiding geven in de kerken:
Dat zij zich laten inspireren
Door het bevrijdend handelen van God zelf.
Voor allen die ziek zijn en pijn lijden:
Dat zij te horen krijgen:
‘Hier ben ik';
voor allen die samen door het leven gaan:
dat zij blijven zeggen: ‘Hier ben ik'
God, onze Vader,
U weet wat in ons omgaat,
Hoor ons gebed vanuit de stilte….
Gij die onze oren hebt geopend,
Richt ons op uw weg, Jezus achterna.
Amen
Nodiging
God, met vreugde hebben wij uw tafel toebereid,
Wees hier aanwezig, en voltooi deze maaltijd
Tot het gastmaal van uw nieuwe verbond
Iedereen is welkom aan zijn tafel, dus kom want alles staat gereed
Zegenbede
God, onze Vader,
Uw stem heeft ons geroepen,
Uw woord heeft ons bemoedigd.
Geschaard rond brood en wijn
Mochten wij op verhaal komen bij U.
Wij danken U en bidden,
Dat wij – gesterkt door dit samenzijn –
Gaande blijven, uw toekomst tegemoet.
Wij vragen U ons te zegenen
De Here zegene en behoede u;
De Here doe zijn aangezicht over u lichten
En zij u genadig;
De Here verheffe zijn aangezicht over u
En geve u vrede.
In de naam van de Vader, de Zoon en de Heilige Geest
Amen .
