Het gesprek voedt de kerk.

Auteurs 'Kerk en Ambt': het gesprek voedt de Kerk
Na de publicatie van 'Kerk en Ambt. Onderweg naar een kerk met toekomst' kregen de dominicanen veel reacties. Een antwoord van de auteurs van het boekje, in de vorm van een open brief en een lijst met veelgestelde vragen.

Beste broeder / zuster,

Eind augustus publiceerden de dominicanen in Nederland de brochure Kerk en Ambt, en stuurden we het boekje naar alle parochies in ons land. We kregen daar vele tientallen reacties op, per e-mail en per brief, uit Nederland en uit andere landen, onder andere van u. De vele dank- en steunbetuigingen, de kritische en soms zelfs beledigende opmerkingen die ons bereikten, maken duidelijk dat de zorg om de toekomst van de kerk breed leeft.

Instemming en angst
Het aantal reacties is zo groot dat we u onmogelijk een persoonlijk antwoord kunnen sturen. Dat spijt ons, want we vinden het waardevol dat u, kritisch dan wel instemmend met ons wilt nadenken over de moeilijkheden waar veel plaatselijke kerken mee kampen en over mogelijke oplossingen. In deze open brief kijken we terug op de reacties. Daarnaast sturen we een apart stuk mee met korte antwoorden op de meest gestelde vragen. Hopelijk doen we daarmee ook recht aan uw bijdrage.
Wij zijn blij met het grote aantal enthousiaste reacties en steunbetuigingen, ook al moeten we ook constateren dat het in onze kerk niet gemakkelijk is om in discussie te zijn. In een aantal gevallen reageerden parochianen, parochiebestuurders, priesters, pastoraal werkenden en religieuzen met het verzoek hun namen niet publiek te maken, omdat ze bang zijn voor ingrijpen door hun bisschop. Gezien het razendsnelle eerste oordeel van kardinaal Simonis namens de Nederlandse bisschoppen ('volstrekt in strijd met het geloof van de rooms-katholieke Kerk', op de dag van publicatie), is die angst niet onvoorstelbaar.

Nogmaals: géén leerstelling

Pijnlijk is het soms te lezen hoezeer mensen gekwetst zijn door de brochure Kerk en Ambt - of door een lompe of tendentieuze samenvatting van het boekje in sommige media. Wellicht hoort u bij degenen die het gevoel hebben dat de dominicanen de kerk moedwillig beschadigen, en dan met name omdat we afbreuk zouden doen aan de heiligheid van de eucharistie of aan de waardigheid van het priesterambt.
Kerk en Ambt is echter, zoals in de inleiding nadrukkelijk staat, géén leerstellig boekje. Wij willen niet zeggen hoe het moet, we willen allereerst een probleem aankaarten waar veel parochies mee kampen. Daarnaast bieden we een denkrichting aan - met goede historische en theologische papieren - als een manier om met de huidige noodsituatie om te gaan. Niet meer, maar ook niet minder dan dat.
Niets doen is geen optie, zoals blijkt uit de vele reacties én uit de gesprekken die elders in de wereldkerk worden gevoerd. Door niets te doen raken veel van de weinige beschikbare priesters vervreemd van hun medegelovigen - en soms zelfs opgebrand. Door niets te doen gaat men op veel plekken door met manieren van vieren die officieel niet mogen - of vallen geloofsgemeenschappen uit elkaar.

Het geloof van de kerk

Het vieren van de eucharistie neemt in het leven van een geloofsgemeenschap een belangrijke plaats in. Dat betekent niet alleen dat we er zorgvuldig mee om moeten gaan, het betekent ook dat de eucharistie niet op zichzelf hoort te staan, alsof die los zou kunnen bestaan van het samen leven, bidden en werken van de geloofsgemeenschap.
Het verwijt dat we zouden ingaan tegen het geloof van de kerk is onjuist. Ten eerste is er een groot verschil tussen de kerkorde en het geloof. Daarnaast gaat er ook een opvatting achter schuil dat eenheid betekent dat we het over alles eens moeten zijn.

Wij vinden dat het gesprek over het geloof, de betekenis en de vormgeving ervan essentieel is om te groeien in geloof. Gelovigen zouden moeten lezen, zich verdiepen, met elkaar moeten praten over het geloof in hun dagelijks leven - om in hun leven Jezus Christus na te volgen en dat samen biddend te vieren. De kerk is eerst en vooral een gemeenschap die gebaseerd is op de overgave aan Jezus Christus en zijn boodschap. Onze eenheid schuilt in samen leven, samen bidden, samen vieren en samen respectvol in gesprek zijn.

Wij willen u hartelijk danken voor uw belangstelling en wensen u alle goeds.

Met vriendelijke groet,

De auteurs van 'Kerk en Ambt. Onderweg naar een kerk met toekomst'

André Lascaris, Jan Nieuwenhuis, Harrie Salemans en Ad Willems