| |
Stille en vriendelijke kerkdienst voor Jos Brink
door onze redacteur Peter Sneep
Jos Brink werd in zijn afscheidsdienst in De Duif in Amsterdam vooral
getypeerd als mens. Woorden over zijn theatersuccessen bleven achterwege
en over homoseksualiteit werd met geen woord gerept.
AMSTERDAM - Een vriendelijke, stille kerkdienst was het, waarin basisgemeente
De Duif, vrienden en belangstellenden afscheid namen van showman en voorganger
Jos Brink. Vriendelijke woorden, vriendelijke gebaren, vriendelijke liederen.
Opmerkelijk afwezig was elke vorm van show in de dienst: geen uiterlijk
vertoon, eerder tederheid.
Voor een orthodox christen is het verdrietig dat de twee voorgangers van
basisgemeente De Duif het niet hebben over Jezus Christus die redt. Maar
ze rekenden af met het idee dat daarmee in de moderne theologie niets
overblijft dan lege praatjes. In deze dienst zag je naastenliefde in de
praktijk.
Dat begon al met de binnenkomst van de 'gewone' kerkgangers. Zij werden
een half uur voor het begin van de dienst tegengehouden, ze mochten de
kerk nog niet in. ,,Ik wil eerst inventariseren hoeveel lege plekken er
in de kerk zijn, voordat ik u binnenlaat'', zei een medewerkster van begrafenisondernemer
PC Uitvaartzorg tegen de mensen die het portaal van de kerk wilden binnendringen.
Ze bleven rustig wachten. Tien minuten later werden tientallen onuitgenodigde
kerkgangers vriendelijk naar lege plaatsen in het negentiende-eeuwse kerkgebouw
gebracht. Sommigen van hen kwamen voorin in de kerk vlak bij Brinks echtgenoot
Frank Sanders te zitten.
De dienst was opgezet volgens een herkenbaar gereformeerd principe. Een
schriftlezing uit het Oude Testament en één uit het Nieuwe
Testament. Daarna twee preken van elk tien minuten, afgesloten met een
geloofsbelijdenis op tekst van Leo Tolstoi. De collecte is scharnier tussen
de dienst van het woord en de dienst van de tafel. Alle liturgische onderdelen
werden afgewisseld met verstilde liederen voor koor, gemeente en piano
-op één uitzondering na - alle uit de stal van Huub Oosterhuis.
Geen luide muziek, want zelfs het doorgaans uitbundige lied 'De steppe
zal bloeien' werd ingetogen gezongen. Aan het begin van de dienst werden
twee gebeden van Brinks hand gezegd, die hij vaak gebruikte als hij voorging
in De Duif.
Psalm 23
Jos Brink wilde een afscheidsdienst in een volle kerk, zei voorganger
Martina Slot in haar overweging. Slot zei dat Brink alle mensen wilde
laten delen in zijn godsgevoel. ,,Het gaat hier om God en Jos, dus over
Jos en liefde'', zei ze. Slot haalde Frank Sanders aan die na diens overlijden
zei: Jos is er al, hij weet nu hoe het aan de andere kant is, maar hij
kan niet terugkomen om het te vertellen.
,,Jos vertelde dat hij zich na het bericht dat hij zou sterven, vastgeklampt
had aan de woorden uit Psalm 23: 'Ik vrees geen kwaad'. Hij zei erbij:
'Onze goede God deelt geen tsunami's uit, maar leert ons wel zwemmen'.''
Slot had goede herinneringen aan de preken van Brink, zei ze. ,,Hij sloot
altijd aan bij de actualiteit als ergens in de wereld iets aan de hand
was, zoals een crisis of een oorlog. Over zijn preken kon je nog dagen
nadenken.'' Bang voor de dood was hij niet. ,,Dat had hij afgeleerd als
stervensbegeleider van aids-patiënten.''
Brinks huisvriend en 'zoon' Paul van Ewijk was eveneens voorganger in
de uitvaartdienst. Hij omschreef in zijn preek de overledene als een zeer
kritische vriend ,,met wie je ongelooflijk kon lachen en die op donkere
momenten zijn schouder bood''. Van Ewijk zit ook in het theatervak, maar
hij had het alleen over de Jos Brink die als een vader voor hem was. Hij
repte, met geen woord over Brinks televisie- en theaterwerk.
Ook werd in de dienst niets gezegd over diens homoseksualiteit. Van Ewijk
noemt de bijeenkomst in de kerk terecht ,,een stille dienst'', om direct
daarna bij de aankondiging van collecte de enige grap van de samenkomst
te maken. ,,Zorg dat de dienst stil blijft en gebruik papiergeld.''
Sommige mensen die terugliepen na het ontvangen van brood en wijn gaven
snel nog Frank Sanders een hand, die dat welwillend accepteerde. Sanders
zong alle liederen mee, maar ging niet ter communie.
Gisterochtend trokken ongeveer tweeduizend mensen langs de baar in theater
Carré. Na de dienst in De Duif was er een besloten bijeenkomst
op de Nieuwe Oosterbegraafplaats, waarna Brink begraven werd. Op deze
bijeenkomst sprak onder anderen Henk Krol, die bekend werd als hoofdredacteur
van de Gay Krant . Krol was gevraagd vooral Brinks betekenis voor de emancipatie
van de homo's te schetsen, maar hij noemde dat verzoek ,,bijna een belediging.
Je was zoveel meer. Je was als mens zo bijzonder.''
Brink wordt vernoemd. De nieuwe foyer van de gerenoveerde Stadsschouwburg
Haarlem krijgt bij de heropening over een jaar de naam Jos Brinkfoyer.
Een groot aantal producties van Brink ging in de Haarlemse schouwburg
in première. In kerkdienst niet Brinks theatersucces, niet zijn
homoseksualiteit, maar zijn persoon centraal
Nederl.Dagblad
Geplaatst op vrijdag 24 augustus
2007 11:00 , laatste wijziging vrijdag 24 augustus 2007 11:00
|
|