Bijdrage Harris Brautigam - zondag 22 februari 2009.
Voorganger: Harris Brautigam
Lector: Nathalie Hakhoff
Thema: Zien is meer dan kijken.
Lezingen:
Lc. 18. 31 e.v.
Psalm 77
Overweging.
Die blinde uit dat verhaal van vandaag had geen boodschap aan de mensen die hem maanden te zwijgen. Dat waren van die fatsoensrakkers, dat soort van Wakker Nederland zal ik maar zeggen, die alleen maar oog hebben voor dat zogenaamde ‘decorum' van “gedraag je”!
Die blinde man stoorde zich daar gelukkig niet aan. Hij bleef roepen. riep uit alle macht, tegen de druk van de omstanders in, om solidariteit van Jezus met hem: hij wilde weer zien! Daar ging het om!
Lucas is geen ooggetuige van deze gebeurtenis. Hij heeft zijn evangelie veel later geschreven. Hij heeft wel veel verhalen gehoord over Jezus. Hij is gaan geloven in deze rabbi. Hij is gaan inzien dat deze man uit Nazareth meer te bieden heeft dan wat wonderbaarlijke genezingen. Die man uit Nazareth was niet zoals andere oproerkraaiers, die er ook bij bosjes waren in die tijd. Het ging niet om oppervlakkigheden bij die Messias. Dat wil hij duidelijk maken. Het verhaal van Lucas heeft een dubbele bodem. Zo is voor Lucas ‘zien' meer dan alleen maar kijken. Het gaat hem om echt zien. Inzien. Door hebben waar het in het leven om gaat.
Die thematiek verwerkt Lucas in zijn verhaal van die roepende blinde. De woorden die hij in de mond van de blinde legt gaan om het wezen van zijn bestaan. Zo van: “Laat me oog hebben voor alles waar het in dit leven om gaat”!
Écht zien, bedoelt hij dus. Die vorm van bezig zijn met zijn eigen bestaan, en dat van de anderen om hem heen. Dat tastende en aftastende zoeken naar de zin van het bestaan. De zin van het verleden, het oog krijgen voor de roeping van het visioen van de toekomst. Dat ‘verder kijken, veel verder kijken dan je neus lang is'!
Dat is een moeizaam en pijnlijk proces soms. Dat gaat niet zomaar. Het loopt soms uit op een uitputtingsslag van het ‘niet meer zien zitten', van vertwijfeling, van niet horen, maar niet echt kúnnen horen.
Mijn computer, aan wie ik de bovenstaande zin toevertrouwde zet er een lange groene streep onder en geeft mij de mededeling van ‘vaag taalgebruik'. Computergebruikers die ook teksten toevertrouwen aan deze techniek, zullen dit verschijnsel vast wel kennen. Maar niet alleen de computer spreekt van ‘vaag taalgebruik'. Ook heel wat mensen die alleen maar kijken en toekijken. Aan hen gaat de zingevingvraag van hun leven voorbij. Ze kijken wel, maar zien het niet.
Ze hebben geen oog voor de worsteling om een goed zicht te krijgen voor de zin van het leven, voor de pijn van het verleden dat maar duister blijft, voor de wanhoop om wat niet komt.
Misschien heeft Lucas bij het componeren van zijn verhaal aan psalm 77 gedacht, die ik u nu voorlees:
Voor
de koorleider. Op de wijs van Jedutun. Van Asaf, een psalm.
Luid
roep ik God, ik schreeuw het uit,
luid roep ik God - dat hij mij hoort.
Op de dag van mijn nood zoek ik de Heer,
bij nacht hef ik mijn handen, rusteloos,
mijn ziel laat zich niet troosten.
Ik
denk aan God en moet zuchten,
mijn gedachten vermoeien mijn geest.
U laat me mijn ogen niet sluiten,
van onrust vind ik geen woorden,
ik zie terug op voorbije tijden,
op de dagen en jaren van vroeger,
bij nacht denk ik aan mijn spel op de snaren,
mijn hart zoekt, mijn geest vraagt:
Zou de Heer voor eeuwig verstoten,
zou hij niet langer liefhebben?
Is zijn trouw voorgoed verdwenen,
zijn woord voor eens en altijd verstomd?
Vergeet God genadig te zijn,
verbergt zijn ontferming zich achter zijn toorn?
En ik zeg: 'Ik weet wat mij kwelt,
de hand van de Allerhoogste is niet meer dezelfde.'
Ik denk terug aan de daden van de HEER -
ja, ik denk aan uw wonderen van vroeger,
overweeg elk van uw werken
en houd in gedachten uw grote daden.
Uw weg, God, is een heilige weg -
welke god is zo groot als onze God?
U bent de God die wonderen doet,
u hebt de volken uw macht getoond,
uw arm heeft uw volk bevrijd,
de kinderen van Jakob en Jozef.
Toen het water U zag, o God
Toen het water U zag, begon het te beven,
Een huivering trok door de oceanen.
De wolken stortten water,
De hemel dreunde luid,
Uw peilen flitsten heen en weer,
Uw donder rolde dreunend rond,
Bliksems verlichtten de wereld,
de aarde trilde en schokte.
Door de zee liep uw weg,
Door de wijde wateren uw pad,
Maar uw voetsporen bleven onzichtbaar.
U leidde uw volk als een kudde
Door de hand van Mozes en Aaron.
Lied: Soms breekt uw licht in mensen door………..
De dichter van deze psalm verwoordt de worsteling die in het moeras van de wanhoop kan plaats vinden. In zijn gedicht schetst hij de angst en de wanhoop omdat het zicht ontbreekt. Maar tegelijk buigt hij, als een goed pedagoog, de wanhoop om. Hij roept in herinnering de kracht van de goede ervaringen van een reddende God die mensen niet in de steek laat. Hij roept bij zijn toehoorders en lezers de beelden in herinnering van die wonderbaarlijke bevrijding uit de slavernij van Egypte en de doortocht door de zee op weg naar de bevrijding. Alsof hij wil zeggen: “Zie je wel: Hij maakt Zijn Naam waar: Ik ben er!”
Het zijn kostbare momenten van teruggewonnen zicht die nieuw elan geven. Dat proces is niet eenmalig. Hoeft het helemaal niet te zijn
Maar je moet er wel wat voor doen: roepen tegen de verdrukking in: Laat me alsjeblieft zien . Niet zomaar kijken, maar zien in de zin van ‘inzien'. Dat leert het evangelie van vandaag.
Het zoete venijn zit in de staart van de psalm:
Kort samengevat zegt de dichter in zijn gedicht tegen God:
U hebt ons verlost, maar we zagen u niet. –en dat klopt helemaal -
U, gaat de dichter verder, U leidde ons als een kudde door de hand van Mozes en Aaron!
Heel vrij vertaald: God neemt ons niet aan het handje. Hij zit niet naast je in de kerkbank, maar je buurman of buurvrouw!
We moeten het van elkaar hebben!
Mogen we dat met elkaar meer gaan ontdekken en zien!
Amen.
Na de dienst was er een lunchconcert: Patrick Hopper op orgel en Johan Hollebeek op trompet:
RG 2009-02-23 | © copyright 'De Duif', Amsterdam | deduif@xs4all.nl