Voorganger: Rob Gijbels
Lector: Nicole van Eijck
Nicole van Eijck
Lezingen:
Deut. 4; 32-37a, 40
1 Joh. 3; 18-21
Joh. 15; 108
Thema: Dat schept een band
Welkom en inleiding.
Hartelijk goedemorgen en welkom hier in deze mooie Duif, de plek waar God en mensen elkaar al meer dan 150 jaar ontmoeten. Welkom alle bekenden en nog-niet-bekende mensen.
Op deze mooie zondag/Moederdag - tussen Pasen en Pinksteren - scharen wij ons rond inspirerende lezingen. Het is de tijd dat we Mozes zien langskomen. In het boek Deut. heeft hij de stenen tafelen op de berg Sinaï meegekregen en het bevat leefregels: hoe te leven als je je verbonden wilt weten met de Eeuwige - de God van Abraham, Isaäc en Jacob. In deze lezing zien we hoe Mozes zijn tijdgenoten daarna maant om Gods wet te onderhouden. De evangelielezing klinkt ons bekend in de oren en past ook in de tijd van het jaar, alhoewel het eigenlijk uit de afscheidsrede van Jezus komt.
Wij – op weg naar Pinksteren - krijgen deze woorden mee om –wat er ook gebeurt – steeds de verbinding met God te blijven zoeken en elkaar niet los te laten.
Daarom zijn we hier elke zondag en ook deze ochtend bij elkaar. Om te luisteren naar zijn woord, ons te laven aan de muziek en ons aan te laten raken door zijn geest.
Laten we enkele ogenblikken stil worden en ruimte in ons hart maken
en daarna gezamenlijk afsluiten met het gebed in het boekje.
Overweging.
Sinds onheuglijke tijden is de wijnbouw een bekend verschijnsel in streken met een warm en aangenaam klimaat. De wijnstok vraagt veel aandacht van de wijnbouwer; het onkruid moet regelmatig weggeschoffeld worden, er is water nodig, rovende vogels moeten verjaagd, druiventrossen moeten worden gekrent om de beste resultaten te bereiken. Een goede wijnstok staat uiteindelijk borg voor een rijke druivenoogst. Zorg, warmte en zon zorgen voor prachtige wijnen.
De wijnstok, de wijnrank is al in het O.T. een sterke beeldspraak voor kostbaarheden als wijsheid en liefde (vgl. Sir. 24;17 en Ps.128:3). Voor toekomst ook en hoop (Baruch 39;7). Het is onlosmakelijk verbonden met het beeld van de wijn, die ons leven nieuwe smaak geeft. De wijn is het bloed van de aarde. Bij de Grieken gold hij als de drank van Dionysus – de god van roes en vernieuwing van al wat leeft. Bij de islam geldt de wijn als de drank van de goddelijke liefde en als symbool van spiritueel inzicht.
Tegen die achtergrond is het niet vreemd dat in het 4 e evangelie Jezus zich karakteriseert als de ware wijnstok, waarbij God de wijnbouwer is en de mensen de ranken.
Ik weet niet of je een wijnrank wel eens goed hebt bekeken?! Bij vrijwel alle àndere struiken en gewassen zijn de stam en de takken vrij duidelijk van elkaar te onderscheiden en misschien wel af te breken. Bij een wijnrank niet; daar lopen de vezels van een stam direct door in de ranken. Onafscheidelijk met elkaar verbonden. De wijnstok is zo bij uitstek het beeld van: verbondenheid / verbonden-zijn / aan elkaar vasthouden / elkaar blijven voeden. Zijn we ook zo verbonden met die grote mens Jezus, zijn we zo ook verbonden met God – de Eeuwige? Daar gaat het over. “Blijf in mij, dan blijf ik in jullie”. Hoe kun je nader tot elkaar zijn dan als hetzelfde levensvocht door je takken stroomt, hetzelfde bloed en zuurstof door je aderen?
Jezus spreekt deze woorden uit in zijn afscheidsrede. Wat mij dus vanochtend vooral in deze lezing aanspreekt is deze wonderlijke, krachtige beeldspraak: om verbonden te blijven met Gods scheppingsmacht en met elkaar. Het láátste woord in deze weken tussen Pasen, Hemelvaart en Pinksteren. Jezus bereidt de mensen voor op zijn afscheid; binnenkort zal hij niet tastbaar meer bij hen zijn, maar hij en zijnen blijven met elkaar verbonden als we ons in zijn geest verbonden weten; in denken en doen.
Jezus geeft deze afscheidswoorden aan de mens mee met een geladenheid van een testament. Opgeschreven door de christenen van de tweede generatie en al de volgende generaties. Het gaat niet om groot of imponerend. De wijnstok en de ranken zijn pas van belang als je ze samen-ziet; zonder elkaar kunnen ze niet groeien, de rank wordt dor en dood. Alle ranken die verbonden blijven met de stok worden stééds opnieuw gevoed en zullen verder groeien en vrucht dragen.
Nou is dat natuurlijk een prachtig beeld, maar in de praktijk en het leven van alle-dag vraagt het soms best veel om verbonden te zijn en te blijven – met God, maar ook met elkaar, ook voor ons als Duiven onderling. Voelen we altijd ècht mee met de mensen die hier naast ons zitten, met hun geluk, maar ook met hun on-geluk, pijn en verdriet? Ons leven is zó sterk gericht op het individu, op je eigen prestaties…!
Het woord “blijven” staat dan ook 7 x in deze tekst gebeiteld. In hoeverre blijf je met elkaar verbonden? In het snelle tijdperk van internet, email en Hyves-hype kun je al snel de indruk wekken dat jij wel goed zit. Een beetje vriend op Hyves heeft toch wel een paar honderd relaties in zn netwerk. Maar wat is zo'n digitale relatie waard?
Wat maakt het dat mensen een èchte band, een verbinding voelen? Een band komt voort uit een open houding van liefhebben; blijdschap, vrede, vriendelijkheid, goedheid, zachtmoedigheid, zelfbeheersing en oprechte trouw, ook soms bij tegenwind. Ik denk dan aan:
- niet altijd je gelijk willen halen,
- over verschillen heen willen stappen en
- juist je kracht in de gezamenlijkheid zoeken.
Dat zijn eigenlijk heel tere, broze eigenschappen, die ook wel lijken te horen bij zo'n ranke wijnstruik. Geen stoere kastanjeboom of imposante vleugelnootboom zoals hier aan de overkant op het Amstelveld.
Het zijn de bescheidenheid en tederheid die liefdevolle verbinding dragen.
Ik ben ervan overtuigd, dat je leven inrichten met déze bouwstenen je juist sterk maakt om die verbinding vast te houden óók door momenten van boosheid, verdriet en rouw heen. Want juist in die situaties waar je onder druk staat, merk je soms een geremdheid of machteloosheid om elkaar vast te blijven houden. Hoe gemakkelijk is het om iemand maar even los te laten? Te laten waaien? Je terugtrekken lijkt vaak een veel makkelijker route.
Toch merk je echter, dat het ook hen goed doet dat
- jij ook machteloos kunt zijn of het moeilijk vindt de stap naar de ander weer te maken.
- dat jij het moeilijk vind om niet weg te lopen, maar juist te blijven.
Maar anderzijds zijn er soms bijzondere situaties waarin het goed kan zijn een tijdje met elkaar een wat lossere band te hebben, in de hoop en verwachting dat je samen weer verder kunt groeien.
En waar zulke dingen met zorg gebeuren, merk je dat het verdriet en wrok niet het einde betekent van alle liefde. Integendeel, met geduld en samen oprecht in het leven staan blijven waardevolle banden in tact en er ontstaan nieuwe, andere banden, die nieuwe ranken, nieuwe druiven voortbrengen. Tja – en zo blijkt een ogenschijnlijk eenvoudige lezing een gave en tegelijk een opgave te zijn.
Bij het beeld van de wijnstok en de ranken gaat het natuurlijk óók om beelden als: vrucht dragen, het snoeien van takken, maar er zit een vitale schakel vóór: namelijk de verbondenheid en voor mij begint die bij God.
God schept een band. Wie God zoekt - ontdekt op de een of andere manier dat God ook de verbinding met de mens zoekt. De manier waarop dat gebeurt en je dat voelt in je leven, pakt voor iedereen anders uit.
Bomen groeien niet tot in de hemel. Maar wie zich voedt met de woorden van dit evangelie, groeit als een wijnrank hoog boven de wolken uit en raakt aan de hemel; het schijnbaar onbereikbare wordt aangereikt en aangeraakt. En dat onbereikbare ziet er misschien anders uit als je nu verwacht...
Je verbinden met het goede, met God, met elkaar, met wat in oprechte liefde groeit, maakt je tot gaaf en bevrijd mens. Dat is de hoop die mij bezielt en een fundament in mijn leven. Mag het ook het geloof zijn waaruit wij leven – dat schept een band! Amen.
uit het Evangelie van Filippus - voor onderweg:
De liefde eigent zich niets toe,
Maar ze zegt: “ Het is van jou” .
Na de kerkdienst was er een klein concertje van leerlingen van Irina:
RG 2009-06-02 | © copyright 'De Duif', Amsterdam | deduif@xs4all.nl