Voorganger: Diana vernooij

Lector: Marian van der Meer

Lezingen:

Handelingen 2; 1-13

De vreugde diep in mij – Anselm grün

De kracht van nu – Eckhart Tolle

Thema: Pinksteren – Verlichting nu.

Inleiding.

Goedemorgen, welkom allemaal op deze stralende mooie Pinksterdag, misschien wel het belangrijkste feest van het Christendom. Immers met Pinksteren is de Geest van God, de helper die Jezus beloofd had, uitgestort over alle mensen. De incarnatie ten top. God de Vader werd Zoon en de Zoon zond de Heilige Geest, en die Geest bevindt zich onder ons en in ons.

Toch roept Pinksteren altijd weer vragen op. Als eerste natuurlijk wat het ook al weer is – veel onkerkelijken hebben geen idee. En dan ook roept het de vraag op waarom het niet zo massaal gevierd wordt als Pasen en Kerstmis. Pinksteren is toch vooral beroemd door Pinkpop en meubelboulevards en tuincentra die open zijn.

Ik moest aan Pinksteren denken toen ik van de week keek naar een uitzending van “Niet gelukkig, geld terug”. In dat programma wordt over spirituele cursussen bericht door mensen die deelnemen. Een van de thema's ging over Landmark, een club die een driedaagse intensieve persoonlijke training aan grote groepen mensen geeft met als belofte dat je na 3 dagen heel anders kijkt naar je verleden en beseft dat je gelukkig bent. Mensen die meedoen zijn meestal lyrisch enthousiast – zo ook de reporter die er toch knap sceptisch heen ging. Dat enthousiasme is angstig voor mensen die er niet bijwaren. Mensen roepen al snel dat het een sekte is, dat het hen om het geld te doen is, dat je er gehersenspoeld wordt. Niets nieuws onder de zon. Zo ook wordt er van de door de Geest bezielde apostelen spottend gezegd dat ze wel dronken zullen zijn.

Landmark, guru´s, Jomanda, Boeddhisme, Pinksteren. Laten we eens bezien hoe we het kaf van het koren kunnen scheiden. Ik wens ons een goede viering.

Overweging .

Een leerling kwam bij zijn lerares en vroeg haar: “Hoe bereik ik verlichting?” De lerares antwoordde: “Zit je goed?” “Ja, ja”, zei de leerling op het puntje van zijn stoel, “maar hoe bereik ik nu verlichting?” En de lerares vroeg weer: “Zit je echt goed?” “Jaha”, zei de leerling, “maar waarom vraagt u dat?” “Omdat”, zei ze, “verlichting niets anders is dan dat je loopt als je loopt, dat je eet als je eet, dat je denkt als je denkt en zit als je zit. Maar jij denkt als je eet, je eet als je loopt en je wilt opstaan als je zit.”

Pinksteren is het Christelijke feest van de verlichting. Is Pasen het feest van de verlossing, met Pinksteren vieren we de verlichting. Wat was het dat de apostelen overkwam: als een windvlaag en vurige tongen die zich op ieder van hen neerzette – het was een overweldigende ervaring van helderheid, van weten wat van belang is om te doen. Ze zaten als eenlingen bijeen, bang bij elkaar verscholen, verslagen door verdriet en ze waren vergeten wat hun wijsheid was. Totdat de Geest neerdaalde en hen in vuur en vlam zette. De bevangenheid door de angst schudden ze in een keer van zich af. Nu werden ze een groep van wijzen. Een in allen, allen in een – de luiken gaan open en de wereld mag het weten. Ze konden niet meer zwijgen.

Dat moment van ommekeer, dat moment dat een klein en angstig mens, weggekropen voor alles wat zich aandient, dat dat mens zich omkeert en de wereld aangaat – dat is een prachtig moment. Eigenlijk schuilt hier al de hele verlichting in. Dat wij in staat zijn om de angst af te schudden, dat wij in staat zijn om op te staan en alles aan te gaan wat zich aandient. Dat wij het leven aankunnen, zoals het hier en nu is, dat wij weten dat er iets groots in ons schuilt, iets dat wij bevrijding noemen, verlichting.

In de mystieke teksten zijn de woestijnen van de donkere nacht beroemd. We kennen ze allemaal. Die zwarte nachten vol wanhoop, die perioden dat je leven grijs en onverdraaglijk is. En dan komt er weer een moment dat de woestijnen van de donkere nacht zijn doorkruist en dat je ze kunt achtergelaten. Het daget in het oosten, er is licht aan de horizon. En er is vreugde, pure vreugde. Je beseft dat die vreugde niet nieuw is, ze was er altijd al, maar je hebt haar niet toegelaten omdat je niet in het hier en nu was. Je liet je vangen in je angst of je bevangenheid, je vocht innerlijk tegen jezelf en was niet thuis.

Anselm Grun praat over meditatie, over hoe je in meditatie de diepe vreugde ontmoet. Meditatie, deze ruimte van zwijgen is weldadig, geeft geborgenheid, liefde en warmte. Gebed, meditatie, innerlijke stilte, ontmoeting met God, het opgaan in muziek of kunst – het gaat om hetzelfde in telkens een ander jasje. je opent je voor een dimensie die groter is dan je kleine ikje. Voor mensen die voor het eerst mediteren is meditatie vaak een tegenvaller. Het eerste wat je gewaarwordt als je op een kussentje stil gaat zitten is je eigen onrust. Je lijf kriebelt en je rug doet zeer. Je zit ongemakkelijk. Je hoofd zit vol met gedachten en emoties. je kunt nog niet tot tien tellen zonder dat je gedachten alle kanten zijn uitgesprongen. het liefst sta je op en loop je weg.

Toch is het contact met de innerlijke stille ruimte de enige weg naar de basisvreugde in jezelf. Stop om het denken zo serieus te nemen. Meditatie leert je om je lichamelijk pijn, je rotgevoel, je onzekerheid of angst te doorstaan. Je zachtmoedigheid tegenover je ongeluk of ongemak, je vriendelijkheid naar jezelf en de wereld maakt dat er onder de pijn en angst en woede een basisvreugde ligt. Die vreugde heet “leven”.

Vreugde, zegt Anselm Grün, is niet los verkrijgbaar. Het is een van de negen vruchten van de Geest, die Paulus heeft genoemd: liefde, vreugde, vrede, geduld, vriendelijk­heid, goedheid, vertrouwen, zachtmoedigheid, zelfbeheersing – ze horen bij elkaar. Als je er een bezit, bezit je allemaal. En eigenlijk kun je ze helemaal niet bezitten, je kunt ze alleen maar uitoefenen, beoefenen. En je kunt ze altijd beoefenen, of je je nu gelukkig bent of niet, of je gezond bent of niet, of je geld hebt of niet, of je problemen hebt of niet. Hoe meer je ze beoefent, deze vruchten van de geest, des te meer vreugde is er in je leven.

Dus, ben je ziek en kun je er in vrede mee leven – dan is er vreugde.

Ben je zonder baan, maar kun je er geduldig onder blijven – dan is er vreugde.

Is alles onzeker in je leven, maar kun je vertrouwen houden dat er voor jou ook een perspectief zal zijn – dan is er vreugde. De vreugde is op de bodem van je hart steeds aanwezig.

Eckhart legt verlichting nog een stukje meer uit: in het Nu ontmoet je God. Het is het Nu dat verlost. Zolang je nu bezig bent met vroeger of de toekomst is er geen verlossing. Als je nu in het Nu kan zijn ís dat verlossing, verlichting.

Het klinkt een beetje cryptisch, kun je wel ergens anders zijn dan in het Nu? Jawel en eigenlijk doen we dat voortdurend. Denk aan de leerling bij de lerares. Niet kunnen zitten op je stoel omdat je hoofd zich met een vraag bezig houdt. Terwijl je eet met je gedachten bij je avondprogramma zijn, tijdens het vrijen denken aan de boodschappen die nog moeten worden gedaan. We zijn voortdurend ergens anders in ons hoofd, we herhalen de ruzie die we eerder op de dag hadden, we stellen ons voor hoe heerlijk het op een terrasje is, terwijl we nu hier in de kerk zitten. John Lennon zong het heel treffend: “Life is what happens to you while you're busy making other plans.” Leven gebeurt aan je terwijl je andere plannen maakt.

Dus verlichting is dat je zit als je zit, je eet als je eet, je loopt als je loopt. Er is aandacht voor wat er is. Als er onrust is, voel je de onrust, verdraag je de onrust, en wonderbaarlijk genoeg brengt dat rust. Als er angst is, verdraag je de angst – je probeert niet door fantasieën en plannen je angst te bezweren, je geeft niemand de schuld, je vecht er niet tegen, je voelt je angst, je laat je niet opjagen, je blijft bij dat voelen en dan zakt het weg. Je kunt altijd je aandacht diep in het Nu brengen, helemaal in overeenstemming met wat er Nu is, in jou. Stop de projecties naar buiten, stop het gevecht, de innerlijke strijd. Ben je in harmonie met jezelf, dan ben je jezelf. Verlost, vrij, verlicht – open om helemaal te doen wat Nu nodig is.

Als de apostelen niet bij elkaar gehokt hadden in die bovenkamer, als ze niet 7 x 7 dagen hun angst hadden doorstaan – dan was er geen helderheid gekomen, geen doorbraak. Ben je waar je bent, in het Nu, dan breekt onherroepelijk helderheid door, dan komt er vreugde, dan ontmoet je God, dan komt er verlichting.

Kome wat komt. Amen

Nodiging

Laten wij ons genodigd weten door Jezus om hem na te volgen.

Laten we nu samen brood en wijn delen met elkaar

want er is brood en liefde genoeg voor allen.

Iedereen die zich je aangesproken voelt door het feest van Pinksteren, de verlichting Nu, is welkom om te breken en te delen.

Opdat wij kunnen leven uit kracht van de Geest,

kome wat komt.

Kome wat komt

Zegenbede

Moge onze geliefde God dicht bij ons zijn de komende dagen

en alle dagen in ons verdere leven.

Moge Zij onze ogen en ons hart openen,

opdat we onverschrokken en vol mededogen voort kunnen gaan.

Moge Hij ons kracht en tederheid schenken

en vrede.

Amen

| Archief/Bijdragen | Archief 2008 en 2009 |

RG 2009-06-02 | © copyright 'De Duif', Amsterdam | deduif@xs4all.nl