|
|
||||
Bijdrage Harris Brautigam - zondag 10 januari 2010. |
||||
Voorganger: Harris Brautigam Thema; Zuinig op de toekomst.
Welkom en inleiding. De Deense cartoontekenaar Kurt Westergaard, bedreigd om zijn spotprenten op Mohammed, heeft lang daarvoor eens een cartoon over Jezus getekend. Hij tekende de Calvarieberg. Hij tekende het Kruis en hij tekende Jezus, die net van zijn kruis was afgestapt. Hij tekende Jezus keurig in een prachtig maatkostuum. Stropdasje om. Een diplomatenkoffertje in de hand. Onder het kruis stond een bordje met de tekst: “Alleen op Zondag”.
Overweging. De Nieuwjaarswensen galmen nog na. Beste Wensen, goede wensen, veel heil en zegen, goede gezondheid. Het kan niet op. En misschien de meeste keren nog welgemeend ook! Het pas begonnen nieuwe jaar 2010 wordt omgeven met een walm van goede bedoelingen. Ik zag laatst op een autobumper een grote sticker geplakt met de tekst: wil je een goede toekomst voorspellen, dan moet je ook voor een goede toekomst zorgen! Het stond er in het Engels, maar zo heb ik het dan vertaald. Misschien dat we bij het uitspreken en aanhoren van die goede woorden ons in stilte achter de oren zullen krabben. “Wat komt er allemaal van terecht”? “Praten we niet tegen beter weten in”? We zien de bui al hangen: terroristendreiging, faillissementen, landen die hun schulden niet willen betalen, bankiers die de boel getild hebben en zich nestelen in het buitenland om de rechter te ontlopen, en politici die met oneliners de vreemdelingenhaat aanwakkeren en daarmee hoog scoren in de prognoses, klimaatproblemen die worden genegeerd, bevolkingsgroepen van jongeren die elkaar naar het leven staan. Met zorg kijk ik naar de ongeïnteresseerdheid van velen in de komende verkiezingen. Af en toe bekruipt mij het gevoel: het wordt geen gelukkig 2010 maar een zorgelijk 2010!
Ik zeg eigenlijk niets nieuws. Deze zorgen wordt door ontzettend veel mensen gedeeld. Maar ja, wat schieten we daar mee op?
Het probleem is van alle tijden! Kijk maar naar wat Prediker zei: De snelsten winnen soms de race niet. En waarom niet? Omdat er gekonkel is en corruptie. Mensenkinderen raken verstrikt. En waarom wel? Omdat er een valstrik is uitgezet, of omdat er kunstjes worden geflikt! En de wijze woorden van een arme worden niet gehoord, omdat hij arm is: het gaat er niet om wat er gezegd wordt, maar wie het zegt! Pracht en praal, kapsones en intimidatie winnen het van inhoud!
Samenvatting van de Prediker: de hele wereld is niet eerlijk, er is weinig aan te doen, we zijn overgeleverd aan de chaos. Zalig Nieuwjaar allemaal!
Klinkt wel een beetje zuur op deze koude dag. Maar ja, je haalt het vandaag ook niet in je hoofd om te zeggen: Lekker temperatuurtje vandaag”! Toch? Toen koos ik als 2 e lezing iets over het bezoek van de Drie Koningen. Een aandoenlijk verhaal met als culinaire uitloop de Driekoningenkoek met de boon! Over het grootste gedeelte Bijbeltekst daarvan heeft Frans Gerritsma vorige week mooi gepreekt. Ik doe het wat minder zacht. Ik laat er mijn fantasie op los, zoals de schrijver zijn fantasie gebruikte.
De liturgiegroep schrikt van mijn cynisme waarmee ik dit verhaal benaderde: Machtigen der aarde die met elkaar konkelen en elkaar cadeautjes geven om de macht met elkaar in handen te kunnen houden. Zo gaat dat, tot op vandaag toe. Kijk ook maar eens in het museum De Hermitage hoe de machtigen der aarde elkaar cadeautjes geven. De drie Wijzen uit het Oosten met hun goud, wierook en mirre doen niet anders. Ze kunnen zich veroorloven een lange reis te maken. Waarom? Geruchten om een koning? Hée, een concurrent? Een concurrent die we te vriend moeten houden? Laten we wat dure geschenken meenemen om te paaien! Maar eerst even bij de bekende collega Herodes langs. Per slot van rekening ga je als koning niet zomaar op andermans grondgebied rondscharrelen. De heren hebben een prettig gesprekje en de terloopse vraag waar die andere nieuwe koning huist, doet Herodes in de paniek schieten. Een concurrent! Zijn macht wordt bedreigd! Hij laat niets van zijn schrik merken. De reactie echter gaat helemaal volgens het boekje van Prediker U kent het verhaal: honingzoet vraagt Herodes om hem te vermelden waar die nieuwe koning te vinden is. Hij wil hem ook bezoeken. En hij verbergt zijn moordplannen zorgvuldig. De heren Caspar, Melchior en Balthassar vervolgen hun reis, bezoeken de pasgeborene, bieden hun geschenken aan en gaan dan verder huiswaarts. Zonder Herodes te waarschuwen. “Want waar maakt die man zich druk om? Dit kind is ongevaarlijk! We gaan naar huis”. Ook hun reactie helemaal volgens het boekje van Prediker! Misschien hebben zij bij het weggaan wel gezegd: - en ik geef het toe: het is mijn zwartste fantasie - “Zullen we onze geschenken maar niet mee terugnemen?”
De ontmoeting tussen macht en rijkdom enerzijds en de armoede en kwetsbaarheid van een stal is een ontmoeting tussen de macht der groten der aarde en de onmacht of machteloosheid van het kleine onaanzienlijke. Maar de machtigen verdwijnen in het niets naar hun paleizen vanwaar zij gekomen zijn, we horen niets meer van hen. En de machteloze, het kleine kind in de stal eindigt op de Calvarieberg, aan het kruis. Nog machtelozer dus! Uitgeschakeld.
Tussen kerstkribbe en kruisbalk ligt een heel leven. Johannes de Evangelist zegt in het eerste hoofdstuk van zijn evangelie over dat leven: “En wij hebben Zijn Heerlijkheid aanschouwd”. Vergist u zich niet: hij bedoelt niet de heerlijkheid van goud wierook en mirre, maar van zijn woorden en daden die Gods bedoelingen en uitdaging aan ons met zijn schepping onder ons present heeft gesteld. Zijn leven bevat de woorden waarmee Gods verhaal van het visioen verteld wordt. En wij, ieder van ons, mogen en moeten met onze eigen woorden dat Godsverhaal vertellen. Daar schrik je misschien van. Ik word overvraagd, denk je dan: Heer ik ben niet waardig. Maar we moeten niet zeuren. Dat is de praat van machtelozen, ons al te lang aangeleerd!
Lieve mensen, ons leven kent verschrikkelijk veel kanten en tegenkanten, mogelijkheden en onmogelijkheden: onze liefdes, verlangens, talenten, ambities, twijfels en onzekerheden; onze fouten en miskleunen. Dat alles nemen we mee in die ruimte die we godshuis noemen. Daar bidden we en zingen we, en proberen te luisteren naar wat we elkaar te vertellen hebben. En dat is veel en heel goed en verzorgd. Er wordt hard gesleuteld aan en nagedacht over de spirituele en strikt godsdienstige kant van ons leven, ons zoeken naar God en Zijn bedoelingen met ons. De twijfel die we hebben. We zijn met lotgenoten onder elkaar en proberen niet alleen maar onze eigen weg te gaan. Wij willen niet uit elkaars genade vallen. Daar zetten we ons een beetje voor in. We bidden oprecht om een wereld waar mensen waardig leven mogen en elk zijn naam in vrede draagt. En toch………als ik kijk naar de Nederlandse politieke werkelijkheid en daar politieke partijen zie die vreemdelingenangst kweken en ze allemaal over een kam scheren. Als ik zie hoe in dat politieke spel waarheid en onwaarheid, macht en tegenmacht, bedrog en manipulatie ruim worden uitgemeten, kortom: hoe taal verwoesting zaait, hoe het tegen het visioen ingaat, dan bekruipt mij ook dat fatalistische gevoel van ‘de hele wereld is niet eerlijk'. Maar ik ga toch stemmen. U ook?
Er is maar één ding mogelijk, en dat moeten we elkaar blijven inpeperen: herinner de woorden van Kerstmis! Het wonder geschiedt in jezelf! We zijn van een goddelijke statuur, steeds opnieuw geroepen om het wonder van het leven vanuit Zijn kracht te ontplooien en vorm te geven door onze inzet, op onze plaats met ons vermogen. Zeeën van dromen zullen in ons te keer gaan. En die zijn er niet voor niets. Ze kunnen wel eens een echo van de goddelijke werkelijkheid in ons zijn! Nieuw begin willen wij niet afzweren, tijd en ademtocht zullen wij met velen delen.
Maar vergeet niet: het geldt niet alleen voor de zondag! Zo moge het zijn!
|
||||
| |
||||
| RG 2010-01-10 | © copyright 'De Duif', Amsterdam | deduif@xs4all.nl |
||||