Bijdrage
Catrinus Mak
zondag 21 februari 2010
Voorganger: Catrinus Mak
Lector: Cees Blaauw
Lezingen:
Deuteronomium 5,6-21;
Jesaja 43:1-3 en
Lucas 4 : 1-13
Welkom en inleiding
Goede morgen en van harte welkom op deze viering in De Duif. Welkom als je hier voor het eerst bent, maar ook trouwe bezoekers. We hopen er met elkaar een inspirerend samen zijn van te maken. Vandaag is het de eerste zondag van de 40 dagen tijd, ook wel vastentijd genoemd. Op weg naar Pasen hebben we gedurende 6 zondagen, het thema: het levende midden.
Hoe blijven we afgestemd op dat levende midden, dat wat telt? Wat er echt toe doet? Dat wat inspireert? Hoe doen we dat, te midden van de gekte van de wereld, met politieke spelletjes, veel impulsen en indrukken die op allerlei manieren op ons afkomen, allerlei dingen die ons verleiden of waar we verslaafd aan kunnen raken?
Het wordt dus een soort bezinningsperiode op weg naar Pasen. De kaarsen hier achter, op het hoofdaltaar zijn het symbool van die 6 zondagen, te vergelijken met de advent. Vandaag brandt de eerste kaars en iedere zondag komt er een bij.
In deze 40 dagen tijd, werd vroeger gevast. Een periode van onthouding. Je zou kunnen zeggen: niet automatisch meer behoeften vervullen of niet direct mee gaan in automatische reacties en patronen. Niet altijd recht op het doel af.
Op deze eerste zondag staat het thema: de weg naar binnen, centraal. De lezingen van vandaag sluiten daar goed bij aan. Mozes heeft onder leiding van de Eeuwige, het volk Israel uit Egypte, uit de slavernij weggehaald. En daarna is een lange reis begonnen door de woestijn. Een land, met weinig gebaande wegen en weinig patronen. Het volk krijgt de 10 geboden aangereikt, als een soort houvast.
Bij Lucas horen we, hoe Jezus vervuld van de Geest, de woestijn ingaat. En daar wordt Hij aan het einde van de 40 dagen op de proef gesteld door de duivel. Jezus ging in de woestijn de weg naar binnen.
Als we kijken hoe wij mensen leven in 2010, dan komen er enorm veel indrukken op ons af. Zeker als je in een grote stad als Amsterdam woont , zit je te midden van een veelheid van mensen. Maar ook hoor je non stop vele geluiden, allerlei beelden ook via reclame, media en wat niet al. We raken vaak wat ingedeukt of overspoeld, door alles wat er in de wereld gebeurt. We beschermen ons er vaak tegen. Een soort harnas trekken we aan, tegen het bombardement van indrukken. Maar juist omdat we ons ertegen beschermen, willen we weer meer. Want we voelen en ervaren minder……..
Als je zo ingedeukt bent door al die indrukken van buitenaf, is het soms fijn om je van binnen te vullen weer. Om ruimte te maken in wat er IN je leeft. Wat er in je is.
Ik wil u uitnodigen, even mee te gaan naar binnen. Ik zal u wat op weg helpen. Leg het boekje maar even weg als u wilt, leg je handen tegen elkaar, op de bovenbenen. En ga met uw aandacht naar de handen. Voel hoe het contact daar en hoe uw handen er liggen. Warm, koel, zacht, hoe dan ook.
Voel de tederheid van de aanraking. U kunt gewoon blijven zitten en ademen, op uw gemak of misschien wel niet helemaal op uw gemak. Het is goed zoals het is. En voel uw handen weer. De tederheid. En laat dat gevoel wat meer richting armen en heel uw lichaam stromen. En laten we nu verder stil worden en vanuit de stilte de Ene ontmoeten.
Gebed.
Eeuwige,
U die met ons meetrekt,
Zoals met het volk door de woestijn
We leven in een drukke wereld
Van jacht en lawaai
Waar van alles met voeten wordt getreden
En we zelf vaak aan van alles voorbij lopen
En er zo vaak zoveel moet
Wees met ons dit uur
Raak ons aan, in ons binnenste
Dat we hernieuwd verder kunnen
En licht kunnen zijn,
In deze soms zo donkere wereld.
Amen.
Overweging
Beste mensen, gemeente van Christus
Een van de opmerkelijke dingen bij de lezingen van vandaag, is dat we bij Lucas lezen dat Jezus vervuld door de geest, de woestijn in trok. Bij Marcus staat het nog pregnanter, de geest Gods stuurde Jezus de woestijn in. Ter voorbereiding op zijn verdere optreden was het kennelijk noodzakelijk, dat Jezus in de woestijn verbleef.
We zien een parallel met de lezing uit Deuteronomium. Het volk Israel moest eerst 40 jaar door de woestijn trekken, alvorens het zijn intrek kon nemen in het beloofde land. Het volk werd geleid door Mozes en Mozes gaf de tien geboden, die hij van de Eeuwige had gekregen door aan het volk, als leidraad. Jezus verbleef 40 dagen in de woestijn en werd geleid door de Geest.
Fascinerend dat er kennelijk een omweg genomen moet worden, om het doel te bereiken. Zo hebben we ook een vastentijd, voorafgaand aan het doel van Pasen. Alvorens we kunnen vieren, dat het goede het kwade overwint, of dat de dood niet het laatste woord heeft, is er kennelijk iets anders nog nodig.
Als je de woestijn in gaat, dan ga je een bijzonder gebied in. Maar vaak ook de weg naar binnen. Zelf heb ik wel eens iets meegemaakt als de woestijn in geroepen worden. Ik had een 14 daagse vakantie gepland in Frankrijk in een groep. Maar ik kreeg de behoefte en het idee: ik moet de bergen in eerst. Dat idee liet me niet los. Dus ben ik een paar dagen eerder op de trein naar het zuiden gegaan, de Pyreneeën in. Ik stapte uit de nachttrein s morgens, nam de bus naar een bergdorp, kocht een wandelkaart bij een boekwinkel, liet daar overbodige bagage achter en begon het pad naar boven. Door de mist. Heerlijk om in die stille natuur te lopen. Pas na 1,5 uur begon in aan mijn ontbijt. Een paar uur later had ik mijn tentje opgezet bij een bergmeertje. En even later begon het , toen kwamen levensvragen boven. Er ontstond een dialoog met de Eeuwige, met als uiteindelijke kernvraag: Durf jij te leven? Durf jij je toe te vertrouwen aan deze wereld, aan het leven hier? Ondanks allerlei obstakels, dingen die tot nu toe anders hebben gelopen als je wilt? Een belangrijk antwoord kwam een dag later. Toen wilde ik een bergtop beklimmen, mooi daarboven, bij de blauwe hemel. En het werd steeds moeilijker. Toen besloot ik te stoppen. Ging ik om me heen kijken en besefte in de ontspanning pas toen, hoe magnifiek uitzicht ik al had. Ik zal het proberen te laten zien, op deze grote foto…….
Bij de voorbereiding op deze viering gingen we als het ware ook een stukje de woestijn in. We zaten met zijn zessen en na het horen van de lezingen riep iemand al gelijk: De woestijn in? Dat is niets voor mij, daar moet je mij niet naar toe willen hebben.!” Waarop gevraagd werd: “Ja maar wat maakt die woestijn dan tot een plek waar je niet wilt wezen?” Heel open zei die persoon: “Als ik daar een half uurtje ben, dan lopen de rillingen over mijn rug. !” Wat gebeurt er dan? “ Dan kom ik die verlatenheid tegen, die vreselijke verlatenheid!” Dat leek ons een pijnlijke ervaring. “Ja afschuwelijk”
Iemand anders had een andere woestijn ervaring. Ik ben er een paar keer in de woestijn geweest en het is er voor mij prachtig. Die oneindige stilte, ik kom in een stemming van heel veel rust, geen haast. Ik ga er helemaal open en ik kan dan intens genieten van bijvoorbeeld de kleuren van de stenen…
Weer iemand anders zei: Die woestijn ben ik heel ergens anders tegen gekomen. Ik was nog een kind, toen ik in een tehuis werd geplaatst. Puur vanwege armoede. En ik voelde me dood alleen te midden van al die andere kinderen, die wel met elkaar speelden. Maar zelf was ik dicht geslagen en voelde me verre van gelukkig.
Er werd nog meer gezegd. Heel bijzonder was het toen iemand zei: ik loop hier alleen de kerk in, maar bij de deur lijkt het wel of ik de hand van de Eeuwige krijg. En samen gaan we de kerk in en het werd een heel bijzonder samen zijn.
Het gesprek daar in het hemeltje, verdiepte zich en ging nog verder
Ik wil u nogmaals terug nemen naar de lezingen. In Lucas zien we dat Jezus aan het einde van de 40 dagen tijd op de proef wordt gesteld. Die Duivel is wel handig, want juist op dat moment is wellicht de verleiding het grootst om de honger te stillen. Om dan het vasten te belonen. Maar nee, ook dan kiest Jezus niet voor de knip met de vingers. Even ja zeggen en ik heb geen honger meer. Of ik krijg de macht. Het lijkt er toch op, dat de gerechtigheid, de bevrijding van mensen, of alles wat bij het koninkrijk van God hoort, van een andere kant moeten komen.
Soms is direct antwoord in een situatie geboden. Maar om wegen te gaan, die werkelijk vrij maken, is het van tijd tot tijd nodig, de stilte in te gaan net als Jezus, om ruimte in jezelf te maken. Dus je kan wel direct allerlei maatregelen treffen in een economische crisis, maar de vraag is , of dat geen symptoom bestrijding is en of er geen wezenlijker zaken doorvoeld moeten worden, alvorens tot echte oplossingen te komen.
Maar hoe ga je dan die omweg maken, die stilte in? Vertrouwen en toevertrouwen zijn sleutelwoorden hierbij. Toen het volk Israel dorst had in de woestijn, sloeg Mozes op de rots. En ja, er kwam water uit. Maar hij had het niet aan de Eeuwige gevraagd, hij dacht het zelf te kunnen. Het leidde ertoe dat hij niet het beloofde land in mocht en dat hij 40 jaar met het volk door de woestijn moest.
Dat vertrouwen en toevertrouwen, wordt door de profeet Jesaja mooi verwoord
Jesaja bemoedigt het volk Israel.
Wees niet bang, want ik zal je vrijkopen,
ik heb je bij je naam geroepen, je bent van mij!
2 Moet je door het water gaan – ik ben bij je;
of door rivieren – je wordt niet meegesleurd.
Moet je door het vuur gaan – het zal je niet verteren,
Er valt een weg te gaan. Ook door de rivieren en de hittes van het leven. Als je toevertrouwt op wat zich aandient, als je in een groep durft te verwoorden, wat je van binnen raakt, dan ontstaan nieuwe dingen. Als je in de stilte durft laten zijn wat er is, dan kijk je wellicht met de liefde en het mededogen van de Eeuwige, naar je zelf en naar de buitenwereld en mensen in jezelf. God geve het ons, dat we zo steeds nieuwe mensen blijven. Amen.
Nodiging
Ik mag u allen van harte welkom heten, aan de maaltijd waarmee Christus is begonnen. Als teken om het leven te delen, om verbonden te zijn met elkaar en met de Eeuwige.Komt nu want alles staat gereed en weet u uitgenodigd om u opnieuw aan het leven te binden.
Gebed
Eeuwige,
U die zegt: ik ben die ik ben, ik zal er zijn
In deze soms zo gekke wereld,
waar mensen in al het lawaai,
meer dan ooit over anderen heen lijken te walsen,
waar mensen soms compleet losgeslagen lijken,
en overgaan tot zinloos geweld en brutaal roven en graaien,
waar we soms zo onrustig worden van hart;
Dat wij met mededogen aanwezig kunnen zijn
Rustig kunnen worden en
met moed die gekke wereld van u, mijn buren en van mijzelf
in te kunnen gaan.
AmenZegenbede
Dadelijk gaan we weer verder ons leven in.
Laten we bidden om de zegen, zodat het in ons stroomt en licht blijft geven.
Moge de Eeuwige ons zegenen en behoeden,
moge de Eeuwige de glans van Zijn gelaat over ons spreiden
Moge de Eeuwige Zijn gelaat naar ons keren en ons vrede schenken
Amen.
RG 2010-03-29 | © copyright 'De Duif', Amsterdam | deduif@xs4all.nl