Seideravond 2010

Thema: Loslaten

Voorgangers Marina Slot en Hortense Ghijs

Lied - H.Oosterhuis / B.Huijbers

Om vrijheid (Als vrijheid was, wat vrijheid lijkt)

Inleiding

Vanavond is ons thema loslaten, vanavond leven we even in het moment van de vlucht, de vlucht uit Egypte, het moment van niet weten waar je morgen je hoofd ter ruste legt.

De avond waarop je met elkaar als vrienden eet en praat, maar niet weet of de vriend van vanavond, die zegt volgeling te zijn, medeleerling of hij morgen nog je vriend is. En voor Jezus die de beweging leidt, is het onzeker of het leven nog doorgaat. Op zo'n avond eet je anders dan anders en ben je anders bij elkaar, intenser, meer betrokken op elkaar.

Betekenis van Seideravond

Sederavond of Seideravond (Hebreeuws: leel haseder – ??? ????) is een avond aan het begin van het zeven dagen durende Pesachfeest , waarop joden uit de Haggada lezen, 4 glazen wijn (of druivensap) drinken en een feestelijke sedermaaltijd gebruiken. In Israël wordt één sederavond gevierd en erbuiten twee. De Haggada behandelt het verhaal van de Joodse slavernij in Egypte en de uittocht uit Egypte . Seder (???) betekent letterlijk: volgorde of orde, omdat de gebruiken volgens een volgorde of orde worden uitgevoerd die eveneens in de Haggada staat. Haggada betekent: vertelling.

De eerste beker

Een toast op het leven, op het leven van ons mensen, leven in liefde en vriendschap, leven elke dag op de rand van iets nieuws, iets anders wat je verrast of verontrusten kan. Een leven dat Jezus van Nazareth ons goddelijk heeft voorgeleefd.

Op ons leven hier in de gemeenschap van zoekers en zieners

Lachaim

Tijd om even kort te praten met de mensen aan je tafel. Maak, indien nodig even kennis en vertel waarom je gekomen bent. En ik wil graag straks horen wie van jullie de jongste hier aan tafel is.

Lezing Exodus 13 : 1-10

De Eeuwige zei tegen Mozes: ‘Wijd alle eerstgeborenen aan mij; alles wat bij de Israëlieten of bij hun vee als eerste de moederschoot verlaat behoort mij toe.'

Mozes zei tegen het volk: ‘Blijf deze dag gedenken, de dag waarop u weggetrokken bent uit Egypte, dat slavenland, want met krachtige hand heeft de Eeuwige u daaruit bevrijd. Er mag dan niets gegeten worden dat zuurdesem bevat.  Deze dag, de dag van uw uittocht, valt in de maand Abib. Als de Eeuwige u eenmaal in het gebied van Kanaän gebracht heeft, in het land dat hij onder ede aan uw voorouders beloofd heeft, een land dat overvloeit van melk en honing, neem dan steeds in deze maand het volgende gebruik in acht: Eet zeven dagen lang ongedesemd brood, en vier op de zevende dag feest ter ere van de Eeuwig . Niet alleen moet u die zeven dagen ongedesemd brood eten, ook mag er in het hele land geen gedesemd brood of zuurdesem bij u te vinden zijn. En vertel uw kinderen die dag: “Zo gedenk ik wat de Eeuwige voor mij heeft gedaan toen ik wegtrok uit Egypte.”  Laat dit gebruik zijn als een herinneringsteken om uw arm en op uw voorhoofd, zodat de wetten van de Eeuwige voortdurend op uw lippen zijn. De Eeuwige heeft u immers met sterke hand uit Egypte bevrijd. Ieder jaar opnieuw moet u dit gebruik op de vastgestelde tijd in acht nemen.

De vragen van de jongste

De traditionele vragen luiden: Waarom is deze avond zo verschillend van alle andere avonden; wat is pesach; wat is dat voor brood en wat ligt er in de schalen op de tafels.

Uitleg van de gerechten :

Er zijn matzes. Brood van de armen. In tegenstelling tot gerezen brood dat "chameets" heet is dit brood dat níet gerezen is. Brood waarvan je veel kunt eten en toch nooit genoeg te hebben. Brood dat de joden in armoe in Egypte aten.

Mét de matzes wordt bitterkruid gegeten. Dat heet "Maror." Seideravond leert de mensen hoe ze moeten omgaan met het bittere in de wereld. Het negatieve, de moeilijkheden die je niet uit de weg moet gaan maar die je op zijn tijd te consumeren hebt.

Op de Seiderschotel liggen een ei en een been. Herinneringen aan het Pesachlam en het feestoffer dat ieder Opgangsfeest gebracht wordt.

Er staat ook Charoseth op tafel: een lekkere spijs met een treurige achtergrond. De substantie doet denken aan de klei waarvan de joden de tichelstenen moesten bakken voor de Egyptenaren.

Naast de bekers wijn die wij zelf zullen drinken in de loop van de avond, mogen we niet vergeten om één beker wijn neer te zetten voor de profeet Elia. Joden geloven er rotsvast is dat áls Elia terug zal keren op aarde, dit zal zijn tijdens Pesach. Laat zijn wijn daarom al klaar staan. En laten we de deur op een kier zetten, zodat hij niet voor een gesloten deur staat.

Een ander eeuwenoud gebruik is de handwassing.

Aan het begin van een Seideravond is het gebruikelijk dat de gastheer zich de handen wast of laat wassen. Van oorsprong een reinigingsritueel dat Jezus ook al omkeerde. Niet hem werden de handen gewassen, maar hij waste de voeten van zijn trouwe volgeningen. Het gaat immers niet om gediend worden maar om zelf te dienen.

We zijn nu bijna zo ver dat we kunnen beginnen aan laten we maar zeggen het voorafje van wat de tafel vanavond te bieden heeft. Als wij ons gereinigd hebben, als we onze handen hebben gewassen kunnen we aan tafel gaan.

De handwassing

Ter voorbereiding op het aan tafel gaan zullen Hortense en ik, naar oud gebruik de tafeloudsten dienen bij het wassen van de handen. Wij zullen met een kan water langs de tafels komen en de tafeloudste de handen wassen.

Hierna een korte "break" waarbij de mensen onderling wat kunnen praten, wat matzes eten en wijn kunnen drinken.

Tweede lezing
Soms gebeurt het onverwacht :
dat verdriet jouw leven binnentreedt
en je volkomen beheersen gaat.
Soms gebeurt het dat je de controle verliest
en alleen nog pijn kent, alleen nog vragen stelt.

Maar als je het heft uit handen
durft te geven, als je de wanhoop
niet wegsluit, maar die stap voor stap
doorleeft, dan zul je gevoelig worden
voor het geheim van de Geest.

En als de Geest jouw leven leiden gaat,
word jij een nieuw en ander mens,
leef je niet langer in de sfeer
van de aarde, maar leef je voortaan
in de sfeer van de Geest - dus van de liefde.

Wanneer dat geheim in jouw leven open bloeit,
heb je het geheim van het leven gevonden –
heeft de Geest jou gevonden en ben je
vanuit de sfeer van de dood overgezet
in de sfeer van het eeuwige leven –
want liefde en Geest kunnen niet sterven.

Zo wordt in het diepste donker
het hoge licht van God in jou geboren!

Uit "Eerlijk kijken naar jezelf" van Hans Stolp blz 126

Lied - H.Oosterhuis/A.Oomen

Jij bent de God die mij gegeven is,

Vullen van de glazen, ter voorbereiding op de tweede beker

Laten wij, voordat we overgaan tot het gebruiken van de maaltijd, toasten. Laten wij het glas heffen op ons voorbeeld: Jezus van Nazareth, die ons liet zien hoe je als mens met elkaar wilt omgaan

Toasten wij op de eeuwige Zoon van God, Jezus van Nazareth, ons voorbeeld.

Lachaïm

We gebruiken de maaltijd

Een inleiding op het themagesprek over Loslaten

Als je op het punt staat om te vluchten, als je weet dat het leven kort zal zijn, als je iets heel nieuws gaat doen in het leven, of als er jou iets overkomt, waardoor het leven anders wordt, minder gelukkig, alleen, of minder mobiel, dan is er in het moment de overweging van wat neem ik mee en wat laat ik los of wat moet ik loslaten.

Twee voorbeelden uit mijn eigen leven.

Enige jaren geleden brak ik mijn voet en de gebrekkige medische behandeling zorgde ervoor dat ik een chronische aandoening kreeg, waardoor ik minder goed kan lopen en minder goed kan staan dan daarvoor. Ik moest mijn hobby loslaten, lange-afstandswandelen, met het rugzakje op de rug de vrije natuur in. Ik moest gaan bedenken hoe ik me zou gaan bewegen en ik wist niet hoe het verder moest, zeker omdat het niet het enige been was, dat ik brak.

Een ander verhaal, vorig jaar ben ik gestopt met mijn werk omdat ik met de inhoud niet gelukkig meer was. Ik kwam om in het papier en ik miste de mensen.

Morgen ga ik beginnen aan een nieuwe job, met direct leidinggeven aan mensen en met een nieuwe inhoud. Gisteren was ik er voor het eerst en ik werd rondgeleid door de directeur, mijn nieuwe chef. Wat mij opviel was dat hij met zoveel liefde over zijn mensen spreekt.

Ik weet dat het beloofde land ver weg is, maar ik weet ook dat het belangrijk is om te zoeken wat bij je past. Dat is wat er is en dat heb ik gedaan. En wat neem ik mee naar de toekomst, liefde voor mensen, mijn zakelijk inzicht, mijn betrokkenheid en aandacht voor mens en inhoud. En wat laat ik los, de angst, het donker, de bergen met dossiers, de vernedering en kwetsuren, de politieke spelletjes. Ik ga verder met mijn leven gedragen in de liefde van de Eeuwige, Zoon en Heilige Geest en dat is een grote rijkdom.

De derde beker

Vul daarom de glazen nog eenmaal. We drinken op de liefde van de Eeuwige die ons draagt door het leven, die ons liefde schenkt waardoor wij in staat zijn om liefde door te geven.

Laten wij ons glas heffen op de goddelijke liefde die in ons woont

Tafelgesprek

Vertel elkaar het verhaal wat je vandaag meeneemt en wat je loslaat en wees in liefde aanwezig met elkaar zodat jijzelf en ook de anderen ruimschoots aan de beurt komen.

Aan het einde van een Seideravond is het gebruikelijk dat iedereen nog een stukje van de affikoman (dat is een matze die aan het begin van de maaltijd wordt ingepakt in een doek) krijgt uitgereikt.

De joden hadden daarvoor de achterliggende gedachte dat je de smaak van de matze zo lang mogelijk moet bewaren.

Jezus echter gaf een heel andere wending, een heel nieuwe dimensie aan het teken van het delen van brood en wijn.

Jezus deelde brood en wijn als teken van een verbond tussen hem en de mensen die hem volgen. Een heilig verbond dat niets meer of minder zegt dan:

ik verbind me met jouw woorden, ik verbind me met jouw geest. In die zin zijn we één in denken en doen.

Een eeuwig verbond dat je kunt tonen in houding en gedrag in het menselijk verkeer.

Want zó eenvoudig is Jezus' boodschap: weest elkaar tot zegen.

Om elkaar daar in te sterken komen wij als gemeenschap wekelijks bijeen. Om elkaar te bemoedigen en te steunen.

Ook vanavond willen wij het door Jezus ingestelde teken stellen.

Daarom vraag ik jullie allemaal een vierde beker wijn in te schenken. Dan komen wij met een schaal met matzes langs. Eet de matze nog niet op.

De vierde beker

Zoals wij altijd elke zondag delen met elkaar van brood en wijn tekenen van leven en van samen, doen wij dat vandaag ook. Als gemeenschap hebben wij met elkaar onze verhalen gedeeld, ons lief en ons leed en een heerlijke maaltijd die met liefde is bereid.

We vieren dat wij geloven in de liefde van God die alle verstand te boven gaat en dat wij met vallen en opstaan die liefde ook leven, hier in de Duif en daarbuiten.

We denken aan allen die de liefde niet kennen en niet weten wat gemeenschap is. We drinken op de wereld dat zij wat herbergzamer mag worden, doordat wij en al die anderen die geloven in liefde het laten stromen.

Lachaim

Afronding gesprek

Kijk nog even of je elkaar nog iets toe wilt wensen en of alles gezegd is wat gezegd moest worden. Laat je hart spreken.

Lied -  H.Oosterhuis/A.Oomen

Een schoot van ontferming is onze God.

Woord van dank

Dank voor de voorbereiders Hortense, Ans enTon, Hans, Yvonne, Thea, Fieke

Afwassers gevraagd voor het opruimen en afwassen

Zegenbede

De Eeuwige zegent ons en. behoedt ons,

De Barmhartige doet zijn gelaat over ons lichten en is ons genadig

De Ene met de vele Namen verheft haar gelaat over ons en geeft ons vrede.

Amen