Bijdrage
Diana Vernooij, Joke Goedhart
zondag 23 januari 2011
Voorgangers:
Diana Vernooij en Joke Goedhart
Thema: Ken je mij, wie ken je dan?
Viering van Stilte
1e lezing: Uit Meditatie-Vandaag.nl
2e lezing: Uit Eckart Tolle
Foto: Joke van Vlijmen
Welkom en inleiding
Goede morgen lieve mensen, welkom in deze Duif, onze gemeenschap van bevlogen mensen. Welkom bekenden, welkom als je hier voor het eerst bent, afgekomen op het vieren van de stilte.
“Laat je niet beïnvloeden door de onrust om je heen, maar beïnvloed deze met je eigen stilte.” Dit is het eerste citaat van de brochure van Het Onthaastpad, een initiatief van Joke Goedhart met wie ik vandaag voorga. Je eigen stilte – die staat vandaag centraal. Vanmorgen hier in deze viering van stilte en straks na de viering als we een stiltewandeling houden midden in de drukte van de stad. Je eigen stilte, ken je die en wat ken je dan?
Stilte, een viering van stilte – hoe ziet dat eruit? We kunnen hier 3 kwartier stil zijn met elkaar, dat zou mooi zijn. Maar daar hebben we niet voor gekozen. U heeft een boekje voor u, een orde van dienst met liederen, gebeden en teksten over stilte. Want we willen ook zo graag begrijpen wat stilte met ons doet, we willen meegenomen worden de stilte in, omdat het niet zo makkelijk is om stilte toe te laten in je bestaan. Soms is het knap lastig om de stilte te omarmen.
Mozes trok de berg op om te bidden. Jezus trok 40 dagen de woestijn in alleen.
Stilte, alle kluizenaars, mystica’s, woestijnvaders, derwisjen, monniken en nonnen zoeken de stilte. Meditatie, contemplatie, bidden is het zoeken van de stilte om in contact te komen met de diepere grond van het bestaan.
De stilte buiten je is niet noodzakelijk om innerlijk stil te worden – maar het helpt wel.
Laten we stil zijn vanmorgen, laten we woorden uitspreken die van stilte spreken, woorden die stilte oproepen, laten we naar muziek luisteren die onze stilte aanboordt. En laat de innerlijke vrede geboren worden die onze beste metgezel is.
Eerste lezing - uit Meditatie-vandaag.nl
We hebben de strenge en onvriendelijke
stilte afgeschaft maar zijn daardoor
ook de weldadige stilte kwijtgeraakt.
Stilte die waarachtig is en die je
behoedzaam omgeeft, zodat je zelf
niemand hoeft te krenken en te misleiden.
Stilte die je in bescherming neemt
tegen harde en overbodige taal
en die zuiverend op je inwerkt.
Stilte die je nuchter en een voudig
maakt en in staat stelt om anderen
stil en barmhartig nabij te zijn.
Stilte die heelt en herstelt wat
drukte en verdeeldheid hebben
aangericht, stilte die verkwikt
en ruimte gunt voor vernieuwing,
verwerking, verdieping en een
zachte bedding legt voor gebed.
Stilte die je alles kan ontnemen
en ook alles weer teruggeven,
die je draagt, verheft, verwerpt
en overweldigt als je heilige
grond betreedt. Alleen in stilte
kom je de barmhartigheid nader.
Stilte, je beseft pas achteraf wat
ze met je heeft gedaan en wat jij
met haar kon doen. Misschien
moeten we haar opnieuw in ons
leven toelaten: de milde vredige
en ontzagwekkende stilte.
Tweede lezing - Uit Eckart Tolle
Innerlijke stilte is je wezenlijke natuur.
Wat is innerlijke stilte? Innerlijke stilte is de ruimte in je, het bewustzijn van waaruit deze woorden worden gehoord en tot gedachten worden. Zonder bewustzijn zou er geen waarneming zijn, zouden er geen gedachten en geen wereld zijn.
Jij bent dat bewustzijn, in de vermomming van een mens.
Stilte helpt, maar je hebt het niet nodig om je innerlijke stilte te vinden. Zelfs bij lawaai kun je je bewust zijn van de innerlijke stilte onder het lawaai, van de ruimte waarin lawaai ontstaat. Dat is de innerlijke ruimte van zuivere gewaarwording, van bewustzijn zelf.
Een willekeurig storend geluid kan even nuttig zijn als stilte.
Hoe? Door je verzet tegen lawaai te laten varen. Door het lawaai te laten zijn wat het is, brengt die aanvaarding je naar het rijk van innerlijke vrede dat stilte is.
Telkens als je dit moment heel diep aanvaardt zoals het is - in welke vorm het ook tot je komt - ben je stil, heb je vrede.
Overweging
Afgelopen december werd een muziekstuk van John Cage van 1952 uitgevoerd op tv in De wereld draait door. Het muziekstuk heette: 4: 33. 4 minuten en 33 seconden precies bevindt de pianist zich achter de piano. Hij strekt zijn armen drie keer uit. Hij doet verder niets. Geen pianospel. 4′33″ is een muziekstuk dat bestaat uit stilte en de toevallig aanwezige geluiden uit de omgeving.
Het lijkt een grap of een provocatie. Het publiek voelt zich voor aap gezet. Maar Cage was een zenboeddhist en bloedserieus. Geluiden die van buitenaf komen moet je niet alleen aanvaarden, maar ook als muziek opnemen in de uitvoering. Voor Cage was muziek de stilte en het geluid van het leven zelf.
Muziek bestaat bij de gratie van de stilte. Woorden, verhalen, ze kunnen niet zonder de stilte. Wij kunnen niet zonder de stilte. Innerlijke stilte is onze wezenlijke natuur. Zonder onze innerlijke stilte zouden we niet kunnen genieten van muziek, zouden we de woorden en hun betekenissen niet kunnen verstaan.
De stilte buiten ons helpt ons om onze innerlijke stilte te ontdekken. De stilte van de buitenwereld kun je opzoeken. De mooie stilte, de zachte stilte, de helende stilte. Ze helpt ons en steunt ons. In die stilte kun je het lawaai en de onrust van je af laten glijden, je kunt herstellen van de inspanningen van het dagelijkse leven. Je kunt weer de verbinding met jezelf en anderen ervaren. De stilte buiten je, kan je helpen de stilte binnen in je te leren kennen. Want uiteindelijk gaat het om de stilte in je, om de stilte van je eigen geest.
Mijn eigen ervaring van deze week: Ik kom uit mijn werk thuis. Het was druk op mijn werk en het was opnieuw een hectische dag met veel gebeurtenissen, indrukken en emoties. Thuis ben ik moe en heb erge behoefte aan ontspanning. Ik kan die ontspan-ning niet vinden, ik blijf doorgaan met zoeken – mailen, krant lezen, journaal kijken, Facebook inzien, nog even iemand bellen en iets schrijven. De stilte is weg, ik blijf bezig, de hectiek zit in me vast. Ik kan niet stoppen, niet ontspannen, niet indalen.
Ik denk dat iedereen dit soort momenten kent. Je geest hunkert naar rust en naar afleiding tegelijk en eigenlijk hunker je naar alles behalve de stilte. Stilte is saai. Stilte is onaangenaam. Stilte moet weg. De radio of tv staat aan. Er is achtergrondruis om je eigen innerlijke onrust te verjagen. Maar het werkt niet.
Ik ga naar boven, op mijn kussentje zitten en ik laat de stilte toe. Lastige gevoelens overspoelen me, de onrustige herinneringen van de dag. Ik zie mijn neigingen om ze met plannen en denken te overrulen. Ik wil dit niet, ik wil ontspanning. Ik ben boos – ik heb zo hard gewerkt, nu wil ik rust en ik verlang naar verstrooiing, televisie en koekjes.
Maar ik blijf zitten op mijn kussentje en luister naar de stilte en het lawaai in mij. Ik neem het lawaai op schoot, ik voel de spanning, de onzekerheid, de kattige randjes van de dag. Ik ben kwetsbaar en zak door de bodem. Acceptatie. Eindelijk stilte, rust, vrede.
Stilte moet je opzoeken, stilte moet je actief toelaten in je bestaan. Dat is niet altijd makkelijk, niet altijd leuk. Wat kun je gebruiken om de stilte toe te kunnen laten in je leven?
Als eerste denk ik aan accepteren – het lef om de dingen te zien zoals ze nu zijn. We willen zo graag de situatie veranderen, het moet eigenlijk zijn zoals wij graag willen en liefst zo snel mogelijk. Dat levert gevecht op en onrust. De dingen zien zoals ze zijn, dat wat goed was en ook het gedoe, onze prettige gevoelens en ook de nare. Accepteer ze, zie ze voor wat ze zijn.
Om te kunnen accepteren is niet oordelen belangrijk. Want als je oordeelt vergelijk je het nu met hoe het zou moeten zijn. Dit is goed, dat is fout, het zou zo of zo moeten zijn. Laat maar varen dat oordeel, laat maar varen het verzet.
Vertrouwen is een derde factor. Vertrouw dat alles wat jij nodig hebt om je pad te lopen er is. Ik zag laatst een affiche voor een raam hangen: “Vandaag is de morgen waar je gisteren bang voor was – en zie, je leeft nog en het leven is oké.” Meestal als je je zorgen maakt, loopt het toch anders dan je verwacht – dus vertrouw er maar op dat je je weg zult vinden. Je bent al zover gekomen en hebt zoveel in huis.
En wees vooral geduldig, vergeef jezelf als je druk bent van binnen, als je achter de dingen aangerend hebt. Vergeef jezelf je lawaai, omarm het en je zult vrede vinden.
Doorsta je je drukte, verdraag je het zien van je onrust, vertrouw je op je innerlijke rust, dan zak je door je bodem van onrust heen en kom je in de stilte van de tederheid. Je hoort, je ziet, je voelt en weet je kwetsbaar. De jij die zich beschermt tegen de boze buitenwereld is verdwenen. Er is een jij die ontvangt en geraakt wordt. Er is een jij die ervaart wat van binnen komt, en die ervaart wat van buiten komt. Er is dan een jij die het geluid van een vogel hoort alsof het voor het eerst is dat je een vogel hoort, en die ook die brommer hoort die echt hard knettert. Deze jij ziet de stralen van de zon door de bomen, voelt de wind langs haar huid zoals nog nooit tevoren. De stilte brengt je je onzekerheid, je kwetsbaarheid en je pijn. De stilte brengt je ook je ontroering, verrassing en de ervaring van vrede. De stilte raakt je aan.
Op het moment dat je met aandacht in het hier en nu bent, en in de stilte alles durft ervaren dat zich aandient – ervaar je de heiligheid van het leven dat je bent.
Amen
Nodiging
Wij zijn hier bij elkaar om de stilte te delen. Of wij ons nu gekend weten door de leegte in ons bestaan, in de Boeddhanatuur, het Eeuwige of in God – wij delen met elkaar dit besef:
Onze innerlijke stilte brengt ons bij de heiligheid van al het leven. Onze innerlijke stilte brengt ons vrede en een gemoedsrust, waarmee we bergen kunnen verzetten.
Laten we brood en wijn delen. Ooit was er een man die de stilte gezocht en gevonden had, die innerlijke vrede was en innerlijke vrede voor velen van ons openbaarde. Deze man Jezus van Nazareth, brak brood en deelde wijn met zijn volgelingen. Wij doen dat zelfde, wij delen brood en wijn, omdat we ons leven met elkaar delen, omdat we elkaar volgen en elkaar onze stilte willen openbaren.
Voorbeden voor anderen
Laten we ons hart uitreiken naar de mensen die we liefhebben,
mensen die dichtbij ons zijn,
Laten we ons hart uitreiken naar de mensen die we tegenkomen
in ons werk of in de straat,
Laten we ons hart uitreiken naar wie we niet kennen, maar over wie we horen,
én laten we ons hart uitreiken naar mensen met wie we moeite hebben,
waar we een hekel aan hebben of die we neigen te veroordelen.
Moge alle levende wezens in pijn, hun pijn laten gaan
En alle levende wezens vol angst, hun angst laten gaan
Moge de wezens die vol onrust is, hun onrust laten gaan.
Mogen wij en alle levende wezens verzachting vinden
en de heilzaamheid delen die wij zelf hebben ontvangen
voor het verkrijgen van geluk.
Amen
Wegzending
Laten we op pad gaan. Jij jouw pad, u die van u en ik het mijne. We lopen samen een eindje op. En neem dan deze woorden van Eckhart Tolle mee:
Laat je niet beïnvloeden door de onrust om je heen,
maar beïnvloed deze met je eigen stilte.
Zegenbede
Mogen wij in staat zijn om te verstillen vandaag,
de komende dagen en alle dagen in ons verdere leven.
Mogen wij onze geest en ons hart openen,
opdat wij onverschrokken en met heldere aandacht
vreugde zullen ervaren, wat het leven ook brengen zal.
Moge onze diepste kern, God in ons leven,
ons kracht en tederheid schenken
en innerlijke vrede,
Amen.
Foto: Joke van Vlijmen
Direct na de Viering van Stilte werd deze gevolgd door een
stiltewandeling naar het Leidseplein. De stiltewandeling is georganiseerd door Joke Goedhart van het Onthaastpad.
www.onthaastpad.nl.
- Maandagavond 24 januari 20:00 uur nabespreking van deze dienst en voorbereiding van de dienst van 6 februari. Er zal dan geen kindernevendienst zijn. De kinderkerst was opnieuw zo’n groots evenement dat Marian en Bert hebben bedacht 4 speciale kindernevendiensten in het jaar te gaan organiseren waar we meer kinderen en hun ouders zullen uitnodigen. Lees daarover meer in Het Groene Licht.
FV 2011-01-30 | © copyright 'De Duif', Amsterdam | deduif@xs4all.nl