|
|
||||
Bijdrage
Bert van der Meer - zondag 8 mei 2011 |
||||
Welkom en inleiding Het weer in de afgelopen week was zo dat iedereen die niet hoefde te werken of naar school ging heerlijk kon genieten van zijn of haar vrijheid. Maar wat is nou dit vrijheid? Is die vrijheid dat je niet hoeft te werken? Dat je zelf je tijd kunt indelen? Is het de 30 artikelen van de universele verklaring van de rechten van de mens van de Verenigde Naties? Is het een gevoel dat je ervaart als je langs het strand loopt met je maat, met je blote voeten in het water en je hoofd in de zon? En wat is er voor nodig om het te bereiken? Daar wil ik straks graag met u wat over nadenken. We lezen vandaag uit Johannes een mooi en wonderlijk verhaal met donkere vergezichten, licht van de morgen en breken en delen, opnieuw. En we lezen Etty Hillesum, een voor mij nieuwe auteur met wie ik veel verwantschap voel. Etty heeft ons dagboeken en brieven nagelaten van haar laatste jaren voor ze in Auschwitz in november 1943 de dood vond. Tenslotte is het vandaag ook nog moederdag. Alle moeders zijn vandaag extra welkom en we denken vandaag nog meer aan ze. Ik wens ons een goede dienst.
Overweging Dan geschiedt er een wonder, het net raakt barstensvol vis, Johannes roept “het is de Heer”, Petrus springt overboord om naar de oever te rennen en de anderen trekken het overvolle net aan land. Een net met honderddrieenvijftig vissen. Ik heb even opgezocht waar dat voor staat Het geeft de aanwezigheid van de Eeuwige aan. En dan is er nog iets bijzonders. Jezus heeft een vuurtje aangestoken met brood erop en vis, nodigt hen en deelt. Als we hier dan eens symbolisch naar kijken. De leerlingen hebben zich aanvankelijk laten beroven van hoop. Hun leidsman ten leven was gestorven, ze waren verward en bang en ze vervielen in oude gewoonten: ze gingen weer vissen. Dat leverde hen niets op. Toen verscheen Jezus aan hen en ze vingen vis. Zodra er hoop is, is er leven. Dan nodigt Jezus hen uit voor brood en vis en biedt zijn vuur aan om de net gevangen vis op te bakken. Hij deelt. Voor de link van dit verhaal met vrijheid moet ik nog iets uitleggen. Ik las laatst een uitstekend artikel van Bas Heijne waarin individuele vrijheid ter sprake komt. Verlichtingsdenkers, beginnende bij de Franse Revolutie, tot en met de universele verklaring van de Rechten van de Mens, geeft hij aan, hebben een grote invloed gehad op onze politieke ontwikkeling. Individuele vrijheid is in dat denken het hoogste goed. Maar is dat alles? Nee, zegt hij. De band die een mens met zijn gemeenschap heeft, dat verbindt de mensen onderling. Is in het verlichtingsdenken het individu en de ratio dominant, in de gemeenschapszin is dat instinct en emotie. De ene en de andere kant, dat is een menselijke worsteling. Ik herken dat erg. Ik had al jaren het gevoel dat er iets miste in de ontwikkeling van steeds individueler, alles zelf bedenken, zelf kiezen. Ik miste de stem van de gemeenschap waarin je zit. En dat werd me nu duidelijk. In de vrijheid om te gaan en te staan waar we willen, bewegen we ons in groepen. Voorbeelden te over: we stemmen onze kleding af op onze werkomgeving, we horen graag bij een voetbalclub, een blad, een krant, een omroep, een televisieprogramma, onze keuze van boeken, muziek, eten, de manier waarop we onze kinderen opvoeden. In al die zaken zoeken en vinden we elkaar, voor bevestiging. Je hebt ratio zowel als gemeenschapszin nodig om als mens te functioneren. Dat is de plaats van het grootste ochtendblad van dit land. Is alles wat ze schrijven doordacht? Genuanceerd? Ze spreken wel elke dag circa meer dan een half miljoen mensen aan. Die vinden dat die krant hun instinct en emotie voelt. Dat is hun bestaansrecht. Er zijn andere kranten die de nuance zoeken. Dat heeft alles met vrijheid te maken, maar we moeten nog een stap zetten. Bent u nog bij me? Etty Hillesum schrijft: “De grootste roof aan ons plegen wij zelf Door ons achtervolgd, vernederd en verdrukt te voelen. Door onze haat. Door branie, die angst verbergt. Men mag best soms treurig en terneergeslagen zijn over het ons aangedane, dat is menselijk en begrijpelijk. Maar de grootste roof aan ons plegen wij zelf.” Ze geeft ook aan waar dat bij haar toe leidt: ”Ik vind het leven mooi en ik voel me vrij. De hemelen binnen in me zijn even wijd uitgespannen als boven me. En ze zegt ook, ergens anders “Je moet heel goed luisteren naar je eigen oerbron en vertrouwen hebben in jezelf en niet altijd maar laten verwarren door wat de mensen om je heen zeggen en beweren en van je zouden willen.” Je oerbron, dat is je kompas, je diepste overtuigingen, ratio en ook gevoel. Die wortel je in de gemeenschap waarin je leeft. En daarmee kun je voor anderen wat betekenen. Ik wil nog even terug naar het evangelieverhaal. Waar is de gemeenschap daar? Jezus roept op, maar hij heeft een publiek nodig om gehoord te worden. De leerlingen hebben een wonder nodig. En samen delen ze brood en vis. Zo zijn vrijheid en verbondenheid gelinkt. Deel je leven en leef in vrijheid. Gebeden uit de gemeenschap Laat ons bidden voor onze gemeenschap Slotgedachte
|
||||
| |
||||
| FV & RG 2011-05-12 | © copyright 'De Duif', Amsterdam | deduif@xs4all.nl |
||||