| |
Voorganger: Helma Schenkeveld
Lector: Marja Bommerson
Thema: Breek de stilte en wees stil
1e lezing: Niet mijn zaken - gedicht van Niyi Osundare, Nigeria
2e lezing: Luister - gedicht van Leo Buscaglia
3e lezing: Toeschouwer - gedicht van Marja Bommerson
“...
Wees onredelijk,
schreeuw, sla met de deuren, stamp met je voeten,
en bonk met je vuisten tegen de muur.
En daarna,
als de razernij door je lijf heeft mogen razen,
kan er een nieuwe rust over je heen dalen
...”
1e lezing: Niet mijn zaken - gedicht van Niyi Osundare, Nigeria
Ze haalden Akanni op die ochtend,
Sloegen hem tot hij meegaf
En propten hem naar binnen, in de buik
Van de jeep, die wachtte.
Zijn het soms mijn zaken
Stelen ze soms de yam
Uit mijn mond, die geniet?
Ze kwamen die avond
Stampten het hele huis wakker
En sleepten Danladi naar buiten
Toen was hij weg, voor jaren.
Zijn het soms mijn zaken
Stelen ze soms de yam
Uit mijn mond, die geniet?
Chinwe ging die dag naar haar werk
Hoorde alleen dat haar baan was verdwenen
Geen reden, geen vraag, geen onderzoek
Domweg de zak voor onberispelijk gedrag
Zijn het soms mijn zaken
Stelen ze soms de yam
Uit mijn mond, die geniet?
En toen die avond
Ik zou net aan mijn yam beginnen
Werd er geklopt…mijn hongerige hand bevroor.
De jeep wachtte op mijn verbijsterde erf
Wachtte, wachtte als altijd in stilte.
Overweging
Vechten tegen stilte. Dit is de kop van een artikel dat ik gisteren las in ODE, een blad voor intelligente optimisten, zoals zij zelf zeggen.
Vechten tegen stilte.
Vechten tegen jezelf, om niet je hoofd af te wenden wanneer je onrecht hoort. Onrecht, dat een ziekte als kanker al zo vele geliefden heeft getroffen en nu ook Hedwig te pakken heeft.
Onrecht dat vrouwen in Saoedi Arabië worden opgepakt, alleen omdat ze zelf –met rijbewijs!- een auto besturen. Onrecht ver weg, van vrouwen in Afrika die massaal verkracht worden als onderdeel van oorlogstactieken. En onrecht dichtbij: een kind, die wordt gepest op school, een collega, die altijd het haasje is, een familielid, die nooit gehoord wordt.
Vechten tegen jezelf, om niet te denken, tja, het zijn niet mijn zaken. Vechten tegen de stem in je, die er liever voor kiest om de stilte te bewaren, om de ogenschijnlijk lieve vrede niet te doorbreken.
Vechten tegen stilte kan helpen, als je jouw stem van woede en verontwaardiging een plek mag geven.
Als jouw stem van woede, boosheid en machteloosheid een klank mag voortbrengen.
En die stem is vaak niet genuanceerd, en niet geleerd, en niet evenwichtig.
Die stem is pure emotie, die trilt van woede over het onrecht dat ze ziet, meemaakt of aanschouwt.
En geef die stem een kans. Geef die stem een kans om zich te uiten. Druk de woede en de boosheid niet weg, maar gooi het eruit.
Wees onredelijk, schreeuw, sla met de deuren, stamp met je voeten, en bonk met je vuisten tegen de muur. En daarna, als de razernij door je lijf heeft mogen razen, kan er een nieuwe rust over je heen dalen.
Dan is er de mogelijkheid van een nieuwe stilte, waarin er ruimte is om te luisteren. Te luisteren naar een ander, te luisteren naar een nieuw geluid, te luisteren naar de stem van jouw eigen ziel.
2e lezing: Luister - gedicht van Leo Buscaglia
Als ik je vraag naar me te luisteren
En je geeft me goede raad
Doe je niet wat ik je vraag
Als ik je vraag naar me te luisteren
En je zegt dat ik me niet moet voelen zoals ik me voel
Neem je mijn gevoelens niet serieus.
Als ik je vraag naar me te luisteren
En je denkt van alles te moeten doen om mijn probleem op te lossen
Help je me niet
Hoe vreemd dat ook lijkt.
Luister
Alles wat ik wil is dat je naar me luistert
Niets zeggen, niets doen, alleen luisteren
Goede raad is niet duur
En ik kan zelf handelen
Ik ben niet zonder bron
Soms moederloos en in de war
Maar niet zonder bron
Als jij iets voor me doet
Wat ik zelf zou hebben kunnen of moeten doen
Draag je bij aan mijn angst en mijn zwakte
Wanneer je accepteert dat ik me voel zoals ik me voel
Hoe vreemd die gevoelens ook lijken
Kan ik ophouden met mijn pogingen je te overtuigen
En kan ik eindelijk proberen te begrijpen
Wat de achtergrond van mijn gevoelens is
En als dat duidelijk is
Komen ook de antwoorden
En heb ik geen raad nodig
Zelfs vreemde gevoelens hebben zin
Als je begrijpt wat erachter zit.
Misschien helpt bidden daarom
Omdat God niet praat
Geen goede raad geeft
En niet probeert de dingen voor je te regelen
Hij luistert
En laat je zelf je problemen oplossen
Daarom vraag ik je
Luister naar me
En als je wilt praten
Wacht dan even op je beurt
Dan zal ik naar jou luisteren.
Overweging
Verbreek de stilte en wees stil. VERBREEK DE STILTE.
Dat is wat Rebecca zich heeft voorgenomen om te doen.
De stilte doorbreken rondom lichamelijk en geestelijk geweld tegen kinderen, waarin ouders een afgrijselijke rol spelen. Want, zegt ze, als iedereen zijn mond houdt, dan verandert er niets.
Rebecca heeft in haar leven op jonge leeftijd twee keer een kind gekregen.
De ene is van haar eigen vader, de ander van de zwager van haar stiefvader.
Ze heeft haar eigen kinderen nooit gezien.
Ze heeft meervoudige persoonlijkheden ontwikkeld (heel veel alters) om dit geestelijke geweld als kind niet altijd in haar bewustzijn mee te dragen.
En Rebecca heeft ervoor gekozen om niet langer te zwijgen over dit vreselijke verleden, maar om de stilte te doorbreken.
Zij kiest ervoor om het verhaal te vertellen, en daarmee probeert ze andere kinderen te helpen, anderen te beschermen tegen dit grote leed, en hulpverleners de ogen en oren te openen, zodat zij eerder adequaat kunnen handelen.
Haar insteek is: hoe kan ik met deze ervaringen, met dit onrecht dat mij is aangedaan, toch iets positiefs doen voor de buitenwereld?
Een grote stap was dat ze het verhaal heeft verteld aan iemand, die het zal publiceren in een boek.
Ze is lid geworden van een groepje dat zelf gedichten schrijft, waarin ze erover vertelt. En ze heeft ervoor gekozen om (...) haar verhaal (...) ook met onze gemeenschap te delen.
Allereerst op de maandagavond, waar we door middel van twee gedichten het verhaal hoorden. En wij, de Duiven die er waren, we waren er stil van.
Wij hebben toen ons hoofd niet afgewend van dit emotionele verhaal, we hebben met oprechte belangstelling en aandacht geluisterd. En we hebben met respect voor Rebecca en voor haar verhaal vragen gesteld.
En de wijze les van Rebecca hoor ik nog toen ze zei: ook al hebben mijn ouders niet voor mij gezorgd, ook al hebben ze mij veel geestelijk en lichamelijk kwaad gedaan, toch zeg ik niet dat ik ze haat. Want als ik ze haat, dan zet ik mezelf vast in een duistere donkere boosheid, en dan kan ik geen liefde en geluk meer ervaren. En dat wil ik niet, dat plezier gun ik ze niet. Nee, ik blijf zeggen dat ik een hele, hele erge hekel aan ze heb. Maar ik heb geleerd om ondanks dat de regie over mijn eigen leven te houden. En het geloof in God heeft mij door alle jaren heen geholpen.
Wij kunnen vaak niet de problemen van een ander oplossen.
Wat we wel kunnen doen, is warme aandacht aan elkaar geven, onrecht en ingewikkelde, emotionele onderwerpen bespreekbaar maken, en durven luisteren naar elkaar, ook in moeilijke gesprekken.
Amen
* Rebecca is een pseudoniem, de werkelijke naam is bekend bij de voorganger.
Toeschouwer - gedicht van Marja Bommerson
Elke dag heb ik momenten dat ik toeschouwer ben
Toeschouwer van mijn eigen leven
Van wat ik denk, doe en voel
Voor anderen zal dit wellicht vreemd zijn
om bij zichzelf toeschouwer te zijn
Ik heb lang weerstand geboden
Om dit te accepteren
Maar nu wetend dat zonder dit
ik het niet overleefd had
dan ben ik dankbaar
Dat ik nog leef
Door de meerdere personen in me en
wat we samen gedragen en doorgemaakt hebben
van wat ik als kind meegemaakt heb
Het is een wonder dat dit zo kan
Dat ik nog leef
is voor mij al een wonder op zich
Het samenleven hebben we geleerd
Het met elkaar rekening houden en
met ons als totaal
Ik kan nu zeggen:
Ik ben trots op wie ik ben
ook al ben ik met meer
want zonder hen
Zou ik er niet meer zijn.
Amen
|
|