| |
Voorganger: Catrinus Mak
Lector: Lida Alberse
Thema: Hore mijn oor het ongehoorde
1e lezing: Jesaja 55:6-13
2e lezing: Matteüs 13:1-23
“... De kunst is om in je onmacht ten aanzien van
zulk structureel en massaal kwaad,
je niet te laten verlammen.
De kunst is om het tegelijkertijd te laten zijn
voor wat het is, maar aan de andere kant
alert te zijn voor alternatieve wegen,
die je individueel of met groepen kunt bewandelen.
Welk vis , welk vlees, welk graan eet ik? ...”
Welkom en inleiding
Welkom ! Welkom u allen in deze viering in De Duif, een gemeenschap van bewogen en bevlogen mensen. Een gemeenschap, waarin we elkaar willen inspireren vanuit bijbelse maar ook vanuit andere tradities. Of u nu nieuw bent, of al vaker komt, ik wens ons allen een fijn uur toe, om op adem te komen, om tot inzicht te komen, waar het om gaat.
Vandaag horen we een beroemde gelijkenis van Jezus, over het zaad dat gezaaid wordt, maar vanwege wisselende omstandigheden, lang niet altijd tot vrucht komt. Het zaad is dan het woord van de Eeuwige, het evangelie.
Voorafgaand aan deze lezing, een lezing uit Jesaja. Hij spreekt de Israëlieten toe, die afgevoerd zijn in ballingschap. En hij schets een bemoedigend beeld voor het volk, om ze een perspectief te geven voor terugkeer naar het beloofde land. Gods plannen zijn groter dan die van de machthebbers in die tijd.
De vraag voor ons van vandaag is, het evangelie dat ooit gezaaid is, hoe bereikt dat ons? Hoe komt het bij ons zo binnen, dat het vrucht draagt, dat wij er iets mee doen?
Of dat ongehoorde, waar Huub Oosterhuis het in zijn lied over heeft, dat ongrijpbare maar toch essentiële, kunnen we dat horen?
In de overweging meer hierover.
Voor nu wil ik u uitnodigen stil te worden en om op die manier bij onszelf te komen en ruimte ook voor de Onnoembare te maken.
Eeuwige,
U die telkens opnieuw tot ons wilt komen,
die op ons wacht, totdat we voor u open gaan.
We bidden dat deze viering bij mag dragen
om u te horen, u te verstaan,
zodat wij uw liefde doen hier op aarde.
Amen.
Overweging
Lieve mensen,
Dat ongehoorde, kan dat tot ons doordringen? Dat woord van God, zijn Geest, dat al zo lang is doorverteld, bereikt dat ons mensen van deze tijd nog? Jezus koos ervoor om te vertellen in gelijkenissen, om het kwartje te laten vallen bij toehoorders van zijn tijd. Ik geloof dat zijn gelijkenis nog steeds actueel is.
Laten we eens kijken naar de gelijkenis. Eerst gaat het over het zaad dat op de weg valt. En vogels pikken het weg. Vogels die symbool staan voor het kwaad. Wat bij mij opkomt, is dat je bij sommige mensen niet moet aankomen met geloof en kerk. Want die hebben in die kerk zulke vervelende dingen meegemaakt, die kunnen niets horen en slaan gelijk op tilt. Vervelende dingen in de kerk zoals misbruik, onderdrukking, schijnheiligheid. Als je dan over God begint, dan komen gelijk associaties met dat kwade geassocieerd en maakt dus geen schijn van kans. Begrijpelijk, maar toch jammer, want ze gooien het kind met het wijwater weg.
Soms merk je, dat taal niet meer aanslaat, hoe belangrijk de inhoud misschien ook is. Ik stond een maand of wat geleden in de pijp, te folderen tegen huurverhoging. Het viel me op dat je daar met 30+ ers nog wel over kunt praten maar dat categorisch jongeren tussen de 15 en 30 er totaal niet voor open staan. Gek, want het treft hen ook. Wellicht dat ze totaal zijn afgeknapt op het politieke gedoe, solidariteit niet kennen en gewoon voor zichzelf kiezen. In ieder geval, er lijkt iets verhard te zijn, waardoor de boodschap niet binnen kwam.
Jezus heeft het als tweede over geloof dat even opkomt en dan weer verdort. We hebben het wel gehoord, dat evangelie, maar op het moment dat het erop aan komt, deinzen we soms terug om echte keuzes te maken. Kun je offers brengen, omdat je gelooft in het goede? Gelukkig zie ik dat wel om me heen, dat verschillende mensen dit doen.
Dan de 3e soort, de distels, er is een begin van geloof, maar het wordt overwoekerd door allerlei andere krachten. Soms denk ik dat we ons in onze samenleving druk maken om de foute dingen. We voeren in ons land heftige discussies over het rituele slachten, maar over het leegvissen van de oceanen, of over het verwoestende systeem van het gebruik van genetisch gemanipuleerde granen, is het angstvallig stil.
U kent de truc van die genetisch gemanipuleerde granen? Granen worden resistent gemaakt tegen een goede onkruid verdelger. Tevens wordt gezorgd, dat de nieuwe graankorrels, niet kunnen kiemen dus niet door de boeren als zaad voor de volgende keer gebruikt kan worden. Wat krijg je: het eerste jaar gaat alles goed, boeren kopen graan, kopen de onkruidverdelger, spuiten onkruid weg en krijgen een goede oogst. Na 5 jaar is de grond uitgeput, kapot gemaakt door de onkruidverdelger, en is het onkruid nagenoeg resistent. En laat nu de leverancier van het gemanipuleerde graan tevens de leverancier zijn van de onkruidverdelger….
De kunst is om in je onmacht ten aanzien van zulk structureel en massaal kwaad, je niet te laten verlammen. De kunst is om het tegelijkertijd te laten zijn voor wat het is, maar aan de andere kant alert te zijn voor alternatieve wegen, die je individueel of met groepen kunt bewandelen. Welk vis , welk vlees, welk graan eet ik?
Hoe kan de lezing van Jesaja ons helpen? Hij spreekt het volk Israël toe, dat al een paar generaties in Babylonië zit. Men lijkt zich min of meer aangepast te hebben en te schikken aan de situatie. Maar hij schets het visioen van vrede en gerechtigheid. Dat is zoals regen de verdroogde aarde weer opnieuw vruchtbaar maakt. En dat een dood gewaand geloof, weer tot bloei komt, herkenbaar aan haar vruchten van barmhartigheid, van levensruimte voor iedereen.
En zo kom ik op het 4e onderdeel van de gelijkenis, het zaad dat in goede aarde valt en veel vrucht voortbrengt. Soms valt de boodschap in een vruchtbare grond. Maar dat gaat niet zomaar.
Het evangelie is geen hapklare brok. Niet een cd die je opzet en je hebt de muziek of zo. Maar veeleer als een koor, waar mensen met toewijding repeteren, zichzelf en elkaar verbeteren. En dan ga je de vruchten ervan plukken. Iets van het ongehoorde wordt hoorbaar.
Nieuwsgierigheid naar het evangelie, het woord van God is een van de ingrediënten, om het vruchtbaar te maken. Je gaat in die teksten spitten, zoals we soms op de maandagavond doen. Wat staat er nu precies, of wie was die jesaja nu, waarom vertelde hij dit verhaal? ja dan krijg je soms iets van dat goddelijke geheim in de gaten en ga je iets horen van dat ongehoorde.
En verder, hoe zat dat ook al weer met die graankorrel. Moest die niet breken, alvorens te kunnen kiemen? Zoals een graankorrel breekt, zo merk ik, dat je soms geraakt kunt worden door iets, waarbij een gevoel binnenkomt, dat mij opent. Dat mijn gesloten systeem van denken overstijgt, er komt iets heel nieuws te voorschijn. Het is dan vaak al goed zoals het is.
Mildheid, nieuwsgierigheid en je laten raken, dat lijken me de ingrediënten om het ongehoorde te horen. Die uitgedroogde grond, die situatie waarin niets wil groeien, waarin misstanden onveranderbaar lijken of waarin er geen kans op genezing lijkt. Het helpt je niet erg, boos te worden op die droge grond. Maar als je het in mildheid even kunt laten zijn voor wat het is, dan kan er naast de pijn nieuwsgierigheid komen naar nieuwe mogelijkheden. Om te kijken wat er nog wel is, wat er misschien nog wel kan. Dan komt er misschien regen of op een andere manier water, om de grond weer vruchtbaar te maken. En vier dan, als het gebeurt, ook vooral de nieuwe bloemen en plantjes die toch omhoog komen. God geve het ons, amen.
Nodiging
Ik wil u van harte uitnodigen deel te nemen aan het delen van brood en wijn. Om ons te vernieuwen, dat wat verdroogd of verhard is in ons, zachter te maken. Dat we het ongehoorde weer kunnen horen en binnen laten, en hernieuwd in het leven staan. Komt want alles staat gereed.
Zegenbede
Ik heb nog een kleine tekst voor u, voorafgaand aan de zegen.
Het is een illusie te denken
Dat je de dingen kunt grijpen
Waar het op aan komt
Is te leven vanuit licht en liefde
Vanuit een diep besef
Dat jij en buurman en je buurvrouw
Dat al zijn.
God geve ons zijn zegen om met het ongehoorde, het onbegrijpelijke tot ons te laten komen.
De krachtige en tedere zegene en behoede ons
moge de krachtige en tedere de glans van haar gelaat over ons spreiden
Moge de krachtige en tedere Zijn gelaat naar ons keren en ons vrede schenken
Amen.
|
|