Bijdrage
Sem van de Pol en Rob Gijbels,
zondag 24 juli 2011
Lezingen:
1 Koningen 3; 5-10
Genesis 28; 10-19
“Mild worden”- gedicht van Karel Staes. (zie hieronder)
“...Wie
mild wordt heeft zichzelf overwonnen.
Een dankbare zucht van bevrijding welt uit je op:
Niet
zoals je zou willen zijn maar gewoon zoals je bent.
... dat je van jezelf kunt houden zoals je bent ,
dat de blik in je ogen een warm aanvoelen mag worden,
want dan is er op de aarde opnieuw een wonder gebeurd ...”
Eerste viering: Als een kind opnieuw geboren - Verwondering
Sem van de Pol
Welkom en inleiding. (Rob Gijbels)
Goedemorgen aan jou – aan jou en jij daar! Allemaal – hartelijk welkom op deze zomer-zondagochtend. Fijn dat je er bent. Of je hier nu als trouwe Duif elke week binnenvliegt of wellicht ben je zomaar hier op een eerste vlucht vanochtend spontaan geland … zoals dat lied ook van zojuist. De Duif wil een plek zijn waar het goèd is om te landen, om je lasten even af te werpen en samen met elkaar fris en spontaan inspiratie te zoeken en te vinden.
Een zomerse zondag (nou ja …) de zon is achter dikke wolken verscholen, maar het ìs zomer en we hebben vakantie. Ons koor is op reces maar De Duif gaat àltijd door, zomer en winter. In deze weken zoeken we muzikale invulling met behulp van CD's. Bekende liederen op CD om lekker mee te zingen (het koor zijn we nu zèlf) of ook mooie luistermuziek die bij het thema aansluit.
De voorgangers zien de zomer als een uitdaging om er tòch of misschien juist nù – extra zinvolle en zingévende vieringen van te maken. Welkom last-best daarom ook welkom aan Sem, mede-voorganger die zich tesamen met de andere voorgangers over het thema van deze zomervieringen heeft gebogen.
Het centrale thema is ”Zevenmaal opnieuw geboren” naar een liedtekst van Huub Oosterhuis. Kunnen we elkaar bemoediging meegeven om op nieuwe wijze, hernieuwd in het leven te staan?! Vandaag alvast het eerste thema: Verwondering.
Zo hebben we gekozen voor twee lezingen uit het Oude testament; lezingen over twee bijzondere mannen, die beiden een eigen last op hun schouder gelegd krijgen:
• als eerste jonge Salomo; hij is net getrouwd met de dochter van de farao in Egypte. En hij staat - aan het einde van de regering en het koningschap van David - voor de opgave staat die enorme erfenis van rijkdom en wijsheid te gaan besturen!
• en de tweede is de jonge Jacob. Je zou zeggen “jong en ambitieus”, maar met een bijzondere historie en daarmee: een grote last op zijn schouders.
Hoe gaan deze beide mannen om met hun bagage?
Hun beider leven is/wordt groots en meeslepend en hoe zorg je dan nog voor ruimte om jezelf te verwonderen? Om het wonder te blijven zien? Om niet te zijn zoals je zou willen zijn, maar om te zijn zoals je bent ?
Sem komt er in zijn overweging uitgebreid op terug. En zo ook tenslotte op de derde tekst van Karel Staes. Een priester in Antwerpen, schrijver, dichter, die al sinds jaar en dag boeken en artikelen publiceert waarin mensen in armoede centraal staan. Is verbonden aan Leerhuis en Liturgie in Brugge en ook voorgegaan in onze zustergemeenschap De Vleugel in Antwerpen.
Laten we enkele momenten stil worden om ons aan te laten raken door de stille kracht van de liefde, de Ene, de Aanwezige…
Mild worden (van: Karel Staes, priester van het Bisdom Antwerpen)
Mild worden is de rijpste groei van de mens.
Het is zacht worden in je woorden, in de klank van je stem
en in heel je zijn.
De blik uit je ogen wordt een warm aanvoelen,
omdat je in de mensen om je heen jezelf niet herkent.
Het heeft niets te maken met zwakheid, het zit veel dieper.
Het is de kracht die je doet ontwaken en doet leven.
Mensen die van binnen mild worden, beseffen wie ze zelf zijn.
Je oordeelt niet over anderen.
Je bent niet langer hard.
Je wil je niet overal laten gelden ten koste van medemensen.
Je luistert, omdat elke andere een voortdurend wonder is,
je geniet van zon en regen en van heel kleine dingen.
Dikwijls zie je die mildheid bij mensen die veel geleden hebben,
ze horen en zien alles anders.
Wie mild wordt heeft zichzelf overwonnen.
Een dankbare zucht van bevrijding welt uit je op:
je houdt van de mensen omdat je geleerd hebt van jezelf te houden.
Niet zoals je zou willen zijn maar gewoon zoals je bent.
Overweging. (Sem van de Pol)
Van jezelf houden, niet zoals je zou willen zijn, maar gewoon zoals je bent. Het lijkt eenvoudig en dat maakt het ook weer lastig. We hebben bijna allemaal wel lijstje in ons hoofd van dingen die we nog aan onszelf willen veranderen, we zijn niet snel tevreden met wat er is en wat we hebben. Soms zelfs hollen we blind een bepaald doel achter na omdat we daarvan de verwachting hebben dat het het grote geluk in ons leven brengt. En daarbij vergeten we vaak dat het er nu al is. Het enige waar we ten hoogste aan kunnen werken is de opmerkzame geest om dit ook te kunnen zien, of misschien zelfs wel willen zien.
Ik moet u teleurstellen als u van mij een groot verhaal verwacht over hoe verwondering in elkaar steekt, ik ga er vandaag geen uitgebreide verhandelingen voor u over houden. Het enige dat ik u heb mee te geven is dat het wonder in het kleine, in het verborgene zit. Het wonder zit in simpele dingen waar toe we zo geneigd zijn over heen te kijken!
We lazen vandaag twee gedeeltes uit het Oude testament, verhalen van mensen die in deze tijd nog steeds actueel blijken te zijn. In het eerste gedeelte uit 1 Koningen 3 lezen we over de jonge Salomo, waarvan gezegd wordt dat hij een zeer wijs man was. Deze lezing is gekozen omdat het zo goed aansluit bij het thema van vandaag, verwondering vraagt om een opmerkzame geest. Salomo staat in dit gedeelte aan het begin van zijn reis, is nog fris en vol goede voornemens, heeft zijn hoofd mogelijk nog niet zo hard hoeven stoten als Jakob, in de tweede lezing. Salomo slaagt er als het ware beter in om met de ogen van een kind te kijken en lijkt minder berekend te zijn dan Jakob.
In Genesis 28 lezen we over Jakob die al wat langer op weg lijkt te zijn, ook al is hij op dat moment nog jong. In vers 10 lezen we dat hij Berseba verlaat en naar Charan gaat. Hij moet op weg omdat hij de zegen heeft gestolen die zijn oudste broer Ezau toebehoorde, alleen de oudste zoon wordt door zijn vader gezegend wanneer de vader oud is en aftakelt. Jakob kon zo mogelijk een van de dingen van zijn lijstje afstrepen waarmee hij vermoedde gelukkiger te zijn. Nu, dat heeft hij geweten, vanaf dat moment is samenleven in 1 huis niet meer mogelijk en stuurt Isaäk hem op weg. Met de opdracht om naar zijn oom Laban te gaan om daar een van zijn dochters te trouwen. Als we nog langer doorlezen lezen we dat óók Jakob wordt bedrogen en wel door zijn oom, die hem aanvankelijk niet laat trouwen met de dochter van zijn keuze, de knappe Rachel, maar hem eerst de minder begeerde Lea geeft.
Jakob was het jongste kind uit een gezin van twee, zijn oudere broer Ezau was veel mannelijker dan Jakob zelf. Ezau behaagde zijn vader vaak met wild gebraad dat hij zelf de bossen had geschoten. Jakob was een moeders kind die ook de zegen van zijn vader zo verlangde ook al was het de traditie dat alleen de oudste die zegen zou krijgen. Zijn moeder zette hem er toe aan om de zegen te stelen van Ezau. Hierdoor is hij genoodzaakt om weg te gaan, weg uit zijn vaders huis. Onderweg heeft hij alleen een steen om op te slapen, en in de nacht wordt ook deze steen weer zacht, hij droomt, hij ziet engelen van omlaag naar boven gaan en dan weer naar beneden. De engelen waren al beneden, ze komen niet vanuit de hemel neer maar gaan vanaf de aarde naar boven en ze komen weer naar beneden. Hij geeft het zijn beminde in de slaap.
Jakob had zichzelf in lastig parket gebracht waardoor hij zich schrap heeft moeten zetten en zijn vaders huis uit moest vluchten, maar in de nacht vindt het wonder plaats en droomt hij zelfs wanneer hij zijn hoofd op een harde steen heeft gelegd. Deze steen wordt bij het ontwaken tot het fundament van zijn geloof gemaakt en hij maakt de steen zacht door het te zalven met olie… hier is de Ene aanwezig, dit is Haar huis.
We zijn vandaag begonnen met de zomerserie van 2011, met het thema 7 maal opnieuw geboren, vandaag doen we de aftrap en gaat het in het bijzonder om verwondering. Verwondering lijkt bijna vanzelfsprekend te gaan over iets dat hoogverheven is, iets wat groots en meeslepend is. Terwijl, is niet juist het omgekeerde het geval? Kan verwondering niet juist ontstaan door alleen een milde toon in jezelf aan te slaan. Want welbeschouwd is het wonder overal om ons heen, als je in de lente kijkt hoe de bomen weer een groene jas aantrekken en als je heel nauwkeurig kijkt naar een simpel bijtje, dan rest ons toch maar één conclusie: wat een wonder! De vaardigheid om dit zo te zien dreigen we zo dikwijls te verliezen. Daarom dienen we ons steeds weer opnieuw te oefenen in mildheid, onze ogen steeds opnieuw zacht te maken. Zit hier ook de menselijke plicht in om zacht te zijn voor elkaar. Want daar dreigt een groot tekort aan te ontstaan in onze tijd, een tijd waar de prestatie voorop staat en waarin we vooral geoefend worden om hard te zijn voor de ander en onszelf. Terwijl, het gaat toch echt om mildheid, die ene twinkeling en glimlach die elke ervaring zijn noodzakelijke karakter geeft.
Bij de voorbereiding voor deze viering was ik op bezoek bij Rob, we verenigden het nuttige met het aangename en we spraken samen over ons beider geboortestreek. Rob sprak daarbij vol verwondering over de Betuwe, de omgeving waar ik ben opgegroeid. En ik zei daarbij, tja als je er bent opgegroeid dan zie het wonder van je eigen geboortegrond niet altijd even makkelijk. Ook al is het zo dat voor Rob de Betuwe een andere streek is dan het voor mij, voor mij is de Betuwe ook de plaats waarin niet alleen positieve zaken hebben plaats gehad, waar ik ook welbewust van weggegaan ben. Net zoals het Jakob verging in zijn geboortestreek.
Door het feit dat we ons hoofd stoten, doordat we geregeld vallen in het leven dreigt het lijf te verstrammen en worden onze ogen hard. De vraag is dan hoe we opnieuw onze mildheid kunnen hervinden, hoe word jij weer mild om opnieuw ontvankelijk te zijn voor de verwondering van het leven, die je van alle kanten tegemoet komt? Ook al gaat het leven altijd gepaard met beperkingen. Zoals jullie allemaal kunnen zien heb ik een beperking, een zichtbare handicap. Maar ik sta daarin niet alleen, we hebben mogelijk allemaal zo onze eigen beperking, al is het maar het moeilijk nee kunnen zeggen of een geamputeerd gevoel. Het is een lang proces voor mezelf geweest om ook van mezelf te houden in waar ik niet mooi ben en waar mijn lijf niet kan doen wat mijn hoofd wil. Aan de andere kant heb ook ik ontdekt dat dat is wat talent inhoudt. Talent is weten wat je niet kunt want dan blijft er over wat je wel kunt. En daarom sta ik misschien wel hier…
Dit is een proces dat nooit klaar is en wat altijd aandacht nodig heeft, steeds weer opnieuw te oefenen om zacht te worden. Ook al kun je hierbij soms geholpen worden. Kijken met de ogen van een kind, kinderogen zijn zacht, een kind gelooft telkens weer. Een kind dat altijd opstaat als het valt. En alleen zo zie je de verwondering in het leven.
Wat ik je toe wens is dat je van jezelf kunt houden zoals je bent, en dat je mag beseffen dat je daarmee niet zwak bent, maar juist dieper in jezelf kunt landen. Dat is de kracht die je doet ontwaken en doet leven. Dat de blik in je ogen een warm aanvoelen mag worden, want dan is er op de aarde opnieuw een wonder gebeurd. En dat kan elke dag opnieuw plaatshebben!
Moge dat zo zijn!!
Nodiging
Wij breken het brood als teken van leven en wij delen de wijn als teken van zijn. Hier in de Duif is iedereen hier aanwezig van harte uitgenodigd om met ons mee te breken en te delen, niemand is daar van uitgesloten. Evenzo goed als iedereen vrij is om dit ook niet te doen.
Wij breken en delen naar het voorbeeld van Hem die ons leerde hoe we ons leven niet alleen in het teken kunnen zetten van onszelf maar even zo goed in dienst van anderen. Want als we echt gaan breken en gaan delen dan is er voor iedereen ruim voldoende.
Kom dan want alles staat gereed!
Slotwoord
Zo zijn we aan het einde gekomen van dit moment van samen, een moment waarin we ons met elkaar hebben verbonden en verwonderd.
We gaan weg van hier om dit hier binnen te verbinden met buiten, we kunnen hier naar buiten lopen om de blik in onze ogen een warm aanvoelen te laten zijn en ons te verwonderen over het geluk dat zich aan ons toont in kleine dingen!
Ik wil tot slot nog alle mensen bedanken die achter en voor de schermen hebben meegewerkt aan deze viering, de mensen van maandagavondgroep, de mensen die alles hier in de kerk hebben opgebouwd en verzorgd. In het bijzonder wil ik ook Rob bedanken voor het feit dat hij met mij heeft willen voorgaan, voor wat ik van je heb kunnen leren. Ik heb prettig met je samengewerkt en voor mij is het zeker voor herhaling vatbaar!
We gaan weg van hier met de zegen om elkaar te zijn tot zegen.
Zegen.
Dat wij ons keren tot elkaar
En niet uit het oog verliezen
Allen die aan onze zorg zijn toevertrouwd.
De Krachtige en Tedere zegene en behoede ons
Zij doe haar Aangezicht over ons lichten en zij ons genadig,
De Ene en Enige wende zijn ogen tot ieder van ons en geve ons vrede. Amen.
FV/RG 2011-07-24 | © copyright 'De Duif', Amsterdam | deduif@xs4all.nl