Bijdrage Catrinus Mak en Rob Visser
zondag 4 september

" ... Maar ineens is daar die roepstem:
hé, jij daar!
Mensen kunnen de handen en voeten,
maar ook de taal van God zijn.
Een enkel woord, een blik, een knipoog een lach ..."

Zevende viering: Tinteling

Voorgangers: Catrinus Mak en RobVisser van “de Binnenwaai” op IJburg

1e lezing: Psalm 42
2 lezingen: Genesis 2:4b-9


Welkom en inleiding
Welkom ! Van harte welkom u allen in deze viering in de Duif. De Duif een gemeenschap met bewogen en bevlogen mensen. In het bijzonder welkom vandaag aan Rob Visser.

Rob Visser is predikant in IJburg. Hij heeft al een bijzondere inbreng gehad bij de voorbereiding op de maandagavond, ik ben heel benieuwd wat we vandaag verder van hem gaan horen.

Vandaag is het de 7e zondag in de serie van 7 maal opnieuw geboren worden. Toen we als voorgangers het over dit thema hadden, moest ik vrij snel denken aan situaties, waarin ik in de vrije natuur in het water spring soms. Bijvoorbeeld na een inspannende bergwandeling in de hete zon. Dan zie je een bruisende beek en hoewel die soms erg koud is, is het heerlijk om daar in te gaan. Net als een dompelbad in de sauna. En de meesten weten het, je krijgt dan een enorme tinteling en energiestoot door je heen. Tegelijk vaak ook veel ontspanning. Ik heb het maar verse tinteling genoemd.

Vandaag 2 lezingen. Psalm 42 verwijst naar dat verlangen, dat diepe verlangen te zijn zoals God bedoeld heeft. En de andere lezing is het 2e scheppingsverhaal, waarin we horen hoe de Eeuwige de mens letterlijk leven inblaast. Rob zal ons meenemen in die lezingen en aangeven hoe hij denkt dat we herboren kunnen raken.

Ik wens ons allen een prachtig uur van op adem komen, van bezinning. Laten we nu een moment nemen om aan te komen, voelen wat er in ons leeft en ruimte maken voor de Eeuwige onze God. Laat ons stil zijn.

Overweging

Opnieuw geboren worden?
Waar gaat het over?
Is dat weer niet zo’n zware godsdienstige term? Wedergeboorte .

Wij zijn die taal totaal ontgroeid. Wedergeboorte is een term van heel vroeger, uit het traditionele geloofsleven van onze voorouders, die met deze woorden groot werden, maar nee, dat is nu niet meer aan de orde.
En dan kom je voor de eerste maal in contact met voorgangers van de oecumenische basisgemeente de Duif. U weet dat niet, maar ik woon en werk in de kerk op IJburg sinds een jaar, dus alles is nog een beetje nieuw.
Maar de Duif? Ja die ken ik natuurlijk! Juist ook vanwege zijn vooruitstrevendheid en pogingen om heel dicht bij de vraagstukken van de samenleving te komen.

En dan krijg ik te horen: Rob, als thema hebben we bedacht: opnieuw geboren worden, en of dat niet genoeg is; maar liefst zeven maal! Want zo luidt de thematiek van uw zomerliturgie immers.

En als lezingen hadden we bedacht,zo vernam ik: psalm 42 en een stukje uit het scheppingsverhaal.

Twee vette kluiven, moet u weten.


Psalm 42 inspireerde de grote kerkvader Cyprianus tot de uitspraak: “buiten de kerk geen Heil”. Nou waartoe dat leidde weet u. Gelukkig hebben u en ik met die uitspraak afgerekend, maar die psalm blijft staan:
“weemoed vervult mijn ziel
Nu ik mij herinner hoe
Ik meeliep in een dichte stoet
En optrok naar het huis van God”.

En dan dat scheppingsverhaal. Jaja, “en God maakte de mens uit stof, uit aarde en blies hem de levensadem in”.

Dat verhaal heeft me toch een hoop ellende en misverstaan opgeleverd.

Dus ja, wat staat ons te doen?
Ik neem u mee naar de voorbespreking enige weken geleden op de zolder van de Duif.
Een boeiend gesprek ontwikkelde zich daar.
Verdriet kwam over tafel, vragen rond God, opstandigheid en moedeloosheid.
Zomaar, we kenden elkaar nauwelijks en toch…..
Zo kan dat gaan als je met elkaar de Bijbel leest.
Psalm 42 maakt veel los.
We lezen: “tranen zijn mij tot brood, dan en nacht, weemoed vervult mij,wanneer is het eens afgelopen met het leven? De hele dag hoor ik zeggen”waar is dan jouw God?”.

Wanneer u aan tafel had gezeten had u zonder twijfel uw verhaal daaraan toe kunnen voegen.
Wat kunnen we ons lamlendig en leeg en verward en ongelovig en hopeloos voelen.

En toch….Wat bleek die avond hierboven? We luisterden naar elkaar. Iedereen kon zich uitspreken, verhalen van wat hem of haar bewoog. Er was ruimte en tijd.
En is dat niet het geheim. Mensen hebben mensen nodig. U en ik, wij allemaal, niemand uitgezonderd.

Weet u nog het versje van Toon Hermans: “pas dan heb je een vriend, wanneer die met je lacht(jazeker) en met je grient”.
We noemen dat tegenwoordig met een mooi woord: compassie.
Samen lijden, mee—lijden, heel anders dan ons oppervlakkige medelijden.
Er gaat iets helends uit van mensen. Als ze maar tijd hebben en jou ruimte bieden te zijn wie je bent.

Dus niet; ik heb geen tijd! Een grotere apekool wordt door ons niet geventileerd. We hebben alle tijd, stel je voor. Als we geen tijd hebben, dan zijn we dus blijkbaar uit de tijd, dan zijn we er geweest! Maar nee, zolang als we er zijn hebben we tijd. We maken er deel van uit. Maar het gaat erom, hoe besteden we de tijd. Laten we voortaan eerlijk zijn en zeggen: joh ,ik neem even geen tijd voor jou, die besteed ik liever aan iets anders.
Eerlijk ja, dat mogen we zijn. Zo is er ook ruimte voor de andere zichzelf te zijn en zich niet groter, flinker voor te doen dan hij zich is.

Waar mensen zó leven daar is niet de kerk allereerst, maar wel God. En waar dat gebeurt: daar ademen mensen op. Daar worden zij weer mens.

En dan, ja dan lezen we Genesis.
Daar horen we hoe mensen weer mens worden. Blokken beton als we soms zijn voor elkaar, vijanden, egoïsten, kouwe kikkers. Van graniet kunnen we zijn.
Ga daar maar aan staan. Maar de kracht van het leven herschept. Zelfs aarde en stof zijn voor “de Bron van alle leven” niet teveel. Wij zijn soms nergens meer, niet thuis, nergens te bekennen! Maar ineens is daar die roepstem: hé, jij daar!
Mensen kunnen de handen en voeten, maar ook de taal van God zijn.
Een enkel woord, een blik, een knipoog een lach. En je bloeit weer op.
In Genesis wordt de mens aangeblazen. De bron van alle leven begint met niets en alles blijkt uit niets voor te komen. Dat is de hele geschiedenis!

Een mens. Ja, maar die mens loopt klappen op door het leven, door de tijd. Wij slijten aan de tijd en aan elkaar.
Maar zoals de mens uit niets voortkomt, zo kan hij bij tijd en wijlen ook nergens meer zijn.
19.000 jongeren in Amsterdam en 9000 gezinnen komen door de recente maatregelen van de club, die ons nu regeert in het gedrang. Maar zelfs met de naam van God op de lippen laten we mensen vallen want god “economie” vraagt dat.
Er is verbittering en frustratie. Alom, ook in dit welvarende landje.
Maar…

Mensen kunnen weer herstellen. Hun komst is nergens, maar hun toekomst is alles. En daar lopen we op vooruit in dit leven als het even kan.
Dus een mens ontmoet een ander mens, overal kan dat zijn, hier op zolder, bij de winkel, op straat of in je vrienden-en familiekring en ja, dat kan ook voorkomen in de kerk en die zegt
“Hé, ik vind jou de moeite waard, hoe is het, hoe gaat het en die dan wacht op jouw antwoord en daarop ingaat en niet meteen met zijn eigen verhaal aan komt zetten”.
Dan herhaalt zich de scheppingsgeschiedenis, re-creatie noemen we dat, opnieuw scheppen, opnieuw geboren worden. Dat gebeurt en niet 7 maal, maar 70 maal 7 maal, dus voortdurend.

Wij zijn voortdurend op weg en schrompelen ineen, verlamd en in de kantlijn, maar we kruipen er weer uit, we gaan ons weer een nieuw mens voelen, opgelucht en opgeademd, we krijgen weer inspiratie, aangeblazen als we worden.
Opnieuw geboren, dat is wat ons voortdurend overkomt.
Als we maar op zoek blijven naar de bron. De bron van leven, het water, dat we voor elkaar mogen zijn. Hoort u het zichzelf zeggen als u na een slopende dag even onder de douche of in bad bent geweest. Hè, ik voel me weer een nieuw mens. Nou zo is het ook met die bron van psalm 42 en van Genesis, die Bron is overal door alle tijden heen.

Ik eindig met het vers van Simon Vestdijk, :

De Bron
Een bron is altijd welgelegen,
hij borrelt buiten regentijd
En niemand houdt de hemel tegen,
wanneer die zich van 't spieg'len kwijt

In wat als vocht hem werd ontnomen,
jaren geleden wel misschien,
zo zoekt een man diep in zijn dromen
de eigen kindsheid weer te zien.

De tranen die hem vroeg ontvielen
Trouw opgezameld in die plas;
hij weet door erbij neer te knielen,
hoe zwak en wondbaar hij eens was.

Maar dan verbreekt de bron zijn banden
en strekt de armen naar de zee
en draagt de regen in zijn handen
en neemt de hele hemel mee.

Die tracht zich altijd nog te spieg'len
in wat hij was en wat hij werd.
Maar hemel, hoe die golven wieg'len,
Het zonlicht tot in 't hart besterd !

Ben ik dit zelf ? vraagt men verlegen,
die wemelende wederkeer ?
Een bron is altijd welgelegen,
maar waar hij is, is hij niet meer.

Soms evenwel - de zon is onder,
de reebok dronk zijn nachtrantsoen -
verdiept men zich in 't prille wonder
van wat het kind wist voor te doen.

En wat zich in die kom bewaarde,
zo tussen traan en glimlach in,
de oudste wenken aan de aarde:
de hemel schreit, dat was 't begin.

Doch ziet, bij 't eerste licht der sterren
trekt de onrust al zijn glinstervoor
en derft er voor de nacht de verre
verwantschap met zijn oorsprong door.

Want 't kind, 't kind gaat eigen wegen
en lacht de blauwe peinzer uit.
Een bron is altijd welgelegen,
maar niemand die zijn voortgang stuit.

uit: Simon Vestdijk, verzamelde gedichten, deel 2, pagina 505-506

Archief alle overwegingen 2011 en de voorgaande jaren

FV/RG 2011-09-06 | © copyright 'De Duif', Amsterdam | deduif@xs4all.nl