|
|
||||
Bijdrage
Diana Vernooij - zondag 27 november 2011 |
||||
Wij zijn de mensen die contact maken en naar de pijn toe gaan. Vandaag is de eerste adventsdag. We steken een eerste kaars aan om de eerste stap te zetten, naar de pijn van de wereld toe. ...
Inleiding Goede morgen, van harte welkom allemaal op deze mooie zondag, 1 e advent – ruim voor sinterklaas beginnen wij al aan onze kerstspurt. We hebben er een thema opgezet, een statement voor de kracht van liefde. In het afgelopen jaar 2011 zijn er in de wereld verschrikkelijke dingen gebeurd: de moordpartij op Utoya in Noorwegen, de burgeroorlog in Syrië, weer een hele hoop bommen en granaten, de Eurocrisis, een nieuwe economische crisis, nieuwe doden in Egypte, en ga zo maar door. Hoe reageren wij daar op? Worden we bang? En voelen we ons daardoor geroepen om onze eigen veiligheid te verdedigen? Plaatsen we alle kwaad buiten ons en gaan we het bestrijden? Eerst een citaat: “Vijandigheid
wordt niet door vijandigheden gestild: Dit zei de Boeddha twee-en-een-half duizend jaar geleden. Dus, laten we deze gebeurtenissen ons uitdagen om ons hart te openen? Zullen wij onze liefde tegenover terreur en geweld zetten? In deze adventsserie gaan wij gaan voor de kracht van liefde. Wij willen antwoord geven. Wij zijn de mensen die contact maken, die het lef hebben te strijden, die bang durven te zijn en die aanraken en helen.
Gebed. Gebed om vergeving Soms vluchten we, We vluchten van onze medemens en van jou, God. We vergeten het verdriet van anderen, vluchten van onszelf, en vergeten ons ware bestaan.
Soms zoeken we licht, en vergeten we de ander in de duisternis. We zoeken liefde en laten de ander verkommeren. We zoeken tijdsbesteding en rennen aan onszelf voorbij.
Krachtige en Tedere, vergeef ons onze kleinmoedigheid en steun ons, opdat we kunnen leven met open ogen en open armen. Amen
Overweging – Wij zijn de mensen die naar de pijn toegaan
Bij ons vroeger thuis werd vaak gezegd: als je wilt kun je alles. Mijn familie wilde graag geloven dat je met je wilskracht bergen kon verzetten. Ik werd er altijd een beetje kribbig en opstandig van. En nu lezen we teksten die er op lijken: in deze wonderverhalen gaat het om “als je gelooft krijg je waar je wanhopig naar verlangt”. Als je maar gelooft – bij mij roept het scepsis op, die ik terugbreng naar vragen. Hoezo heeft je geloof je gered? Zou ons geloof, zou mijn geloof mij in staat stellen om mijzelf te genezen en zelfs om anderen te genezen? En wélk geloof wáárin is het dan, dat redt en geneest?
Wat zien we Jezus doen: we zien hem op weg gaan naar onmogelijke opdrachten: hij wordt gevraagd een ziek meisje te genezen –ook als ze gestorven is, gaat hij er toch nog heen, onverstoord. Onderweg te midden van de menigte die wat van hem wil, voelt hij dat iemand is genezen, zelfs zonder zijn aandacht te geven. Alleen maar omdat iemand in zijn kracht gelooft!
We vinden het een mooi verhaal, met de nadruk op verháál. Een wanhopige vader, een onmogelijke zaak en dan: “Meisje, sta op.” Hoeveel wanhoop is er niet geweest bij het doodsbed van dochtertjes? Hoeveel gebed om een wonder? Ook in ons gezin vroeger ging er een dochtertje dood, dat niet meer tot leven kwam. Scepsis dus, over die zachte kracht die bergen verzet, die dode kinderen tot leven wekt.
Ik weet dat er een zachte kracht bestaat. Ongetwijfeld had Jezus die. En niet alleen Jezus, er zijn veel meer mensen die deze helende kracht bezitten. Ergens besef ik dat die kracht ook voor u en mij toegankelijk is. Tegelijk weet ik dat die kracht op de belangrijke momenten in het leven vaak net buiten ons bereik ligt. Wie heeft een antwoord op de eurocrisis, behalve boosheid op de Grieken of de Italianen en de EU? Wat kunnen wij met de televisiebeelden van Utoya, wat met Egypte en Syrië? Iets in mij neigt ernaar om mijn hart te sluiten, bozig te zijn, vooral mijn eigen spaarcentjes veilig te stellen en niet meer naar de televisie te kijken. Sla mij maar over, ik kan er toch niets aan doen.
Helpt dat? Ja, het helpt wel even, maar dat duurt net zolang als de kop van een struisvogel het uithoudt in het zand. En da's dus niet zo lang.
Pema Chödrön omschrijft ons verlangen naar afstand nemen van het aardse slijk en gedoe met de tocht naar de top van de berg. We laten alles achter ons en klimmen omhoog, totdat we alle pijn achter ons hebben gelaten. Het is een spiritualiteit die prima past bij het verlangen naar veiligheid en geen last willen hebben van de ellende om je heen. Maar in gelukzalige hemelen willen verkeren vraagt om een ijskoude houding naar anderen die in ellende verkeren.
Chödrön neemt afstand van dit soort spiritualiteit en heeft het uiteindelijk over precies diezelfde zachte kracht als we Jezus zien uitstralen. Ze nodigt ons uit om die zachte kracht ons weer langzaam eigen te maken, stap voor stap. Want iedereen heeft die kracht. Chödrön heeft er een boeddhistische term voor: Bodhicitta. Voor de gelegenheid heb ik dat vertaald met “je ware altruïstische hart”, je diepe wens om goed te zijn voor anderen. Wij bezitten dat altruïstische hart allemaal, het hoort bij onze erfenis als mens. Het is een kwetsbare kracht, die in een gepantserd bestaan niet tevoorschijn komt. En we hebben nu juist dat warme hart heel goed weggeborgen, juist uit angst dat er misbruik van wordt gemaakt, uit angst dat we worden gekwetst. Dat hele tedere hart willen we beschermen en dat doen we door haar afzijdig te houden, door haar in de koelkast te leggen. Uit angst dat het warm kloppend hart zal breken en bloeden hebben we haar maar vast bevroren. Daarom moeten we haar opnieuw ontdekken, dat hart, haar opdiepen uit een hele hoop goed bedoelde zelfbescherming dat helaas een verkeerd effect heeft.
En we warmen ons hart weer op als we langzaam en voorzichtig naar het lijden en de pijn toe bewegen. Het lijden van onszelf, onze eigen pijn – en het lijden van anderen, hun pijn. Niet te snel, want voor te veel pijn ineens sluit ons hart. Maar langzaam, stap voor stap. Kun je het verdragen bij pijn te zijn en niets anders te doen dan erbij te zijn, getuige te zijn? Voel je dan hoe liefde en compassie geboren worden in je hart? Merk je hoe je hart warmte geeft om bij de pijn te blijven, om bij anderen te blijven die pijn hebben? Dan kun je weer een stapje dichterbij komen, nog dichter naar pijn toe. De basis van ieder helpen is getuige zijn, niets doen maar naar de pijn toegaan, erbij zijn, je laten raken, zelf ook pijn lijden aan de pijn van een ander. Wij gaan, net als miljoenen lotgenoten, naar die pijn toe omdat ons hart geraakt is en we het dan niet meer kunnen laten. Hoe meer compassie in je hart, des te dichter je bij die ander in nood wilt zijn.
Chödrön noemt het “ontwaken uit de angst” wat er dan gebeurt. Het is de angst gekwetst te worden die ons gevangen houdt in ons veilige afgeschermde wereldje. We beschermen ons hart om niet geraakt te worden. Datgene wat we maar heel moeilijk kunnen erkennen is dát we geraakt zullen worden, dát we kwetsbaar zijn en zullen worden gekwetst, of we ons nu proberen te beschermen of niet. Er ís ziekte en ouderdom, er zíjn gebreken. De eurocrisis is er, we zullen ons geld verliezen, er worden mensen gedood, kinderen vermorzeld, dieren gekweld. Ons leven wordt gebroken, we worden ziek of oud en uiteindelijk gaan we ook nog eens een keer dood. En dat is geen cynisch maar een wijs besef. Ik citeerde in de inleiding de Boeddha, toen hij zei dat alleen vriendelijkheid vijandigheid zal stillen. Hij zegt er direct achter aan: “Er
zijn mensen die niet beseffen dat wij allen dood zullen gaan.
Als we het besef van onze kwetsbaarheid en eindigheid tot ons door laten dringen, dan mag ons hart weer warm worden. Ja, het zal bloeden, dat hart. Pijn zal het hebben, maar uiteindelijk is dat minder erg dan angst en kou. Pijn komt en gaat, zoals alles in het leven. Als we ons oefenen om erin te zakken, om het door ons heen te laten gaan, erin en ook weer eruit – dan wordt Gods liefde in ons hart gewekt. Dan kan de pijn, vreemd genoeg, gepaard gaan met een grote vreugde, de vreugde van de compassie.
Dus, laat je televisie aan, laat je raken door al het nieuws, verdiep je erin en wees erbij. Wees niet sceptisch, wees niet afzijdig. Stel je hart open. Ga naar een ander toe, wees bij je eigen pijn. Wees erbij met alle zachte warme kracht die je in je hebt. Dit is het enige waar ik echt in geloof. Ik geloof niet dat je met wilskracht alles kunt en ik heb ook geen heilig geloof in wonderen. Maar ik weet wel iets. Het is die diepmenselijke nabijheid, compassie en warmte die redt en geneest, niets anders. Lieve mensen, dit is de eerste adventszondag, de komende maand blijft het steeds eerder donker worden. Ik nodig u uit om bewust dat donker in te stappen. Steeds verder gaan we het donker in, naar beneden, in de richting van de pijn. We weten en verwachten dat op de dag van het diepste donker, op de bodem van onze meest intense compassie er nieuwe hoop geboren zal worden. Laat ons hart bereid zijn.
Ik wens ons allen een hele mooie warme advent.
Nodiging, breken en delen Moge het delen van dit brood en deze beker ons hart sterken opdat wij, vol mededogen en liefde, naar de pijn toe durven gaan en ons inzetten voor een nieuwe wereld waar brood en recht en waardigheid en liefde is voor al wat leeft! Komt allen delen in brood en wijn, want iedereen is uitgenodigd en niemand is daarbij uitgezonderd.
Voor een warm hart
Voorbeden Laat ons bidden voor onszelf, en iedereen die zoekt naar kracht en liefde in het leven. Dat wij het lef hebben om naar de pijn toe te gaan en ons ware altruïstische hart ontdekken.
Laat ons hart zijn bij de mensen die ons na staan, en laat ons net zo veel liefde voelen voor wie we niet kennen. Moge ons hart overlopen van mededogen en warmte.
Laat ons bidden voor de wereld, voor iedereen die getroffen is door zware tegenslag en crisis voor de volkeren die strijden voor vrijheid en een goed leven, voor ieder die vrij wil zijn van tirannie en onderdrukking.
Laat ons bidden voor al die mensen die hoop vertegenwoordigen Voor Aung San Su Khi, die in Birma zich inzet voor democratie, Voor Tibetaanse monniken en nonnen die gevangen gezet zijn door China en die hun leven offeren door zichzelf in brand te steken. Voor de helden van de Arabische lente, die niet opgeven tot er vrijheid is, Voor de Occupy-ers die een alternatief zoekt voor alle misstanden bij de banken, Dat zij allen de kracht blijven vinden om door te gaan.
Laat ons bidden voor mensen die ziek zijn of wanhopig, mensen die angst hebben of in tergende onzekerheid leven, Laat ons bidden voor alle mensen die lijden aan het leven, dat zij de troost van onze Levende God in óns altruïstische hart en luisterend oor zullen ervaren. Amen.
Mededelingen Graag maak ik u attent op een speciaal verzoek om bij te dragen aan het project de Huishoudschool voor jonge meisjes die van het platteland naar de stad trekken in Senegal en dankzij scholing een veiliger toekomst tegemoet gaan. Ik heb in alle boekjes een folder gedaan. Ik ga er heen, in december, hopelijk met 12 naaimachines van Gered Gereedschap, en een envelopje met geld om nog meer benodigdheden te kopen. Dank u wel! Volgende week gaat Marina Slot voor en is het thema: “Wij zijn de mensen die het lef hebben te strijden” en dan is er ook een kinderviering met een speciale gast: Sinterklaas! Het is goed nu ook te zeggen dat er ook dit jaar op 24 december een kerstviering voor de kinderen is om 5:30 uur 's middags, en een viering voor de volwassenen om 12 uur 's nachts. Op zondag 1 e kerstdag en op zondag 1 januari is er geen viering in de Duif!
Zegenbede
Moge de Krachtige en Tedere dicht bij ons zijn de komende dagen en alle dagen in ons verdere leven. Moge zij onze ogen en onze armen openen opdat wij onverschrokken, met een warm hart en een luisterend oor de pijn van de wereld tegemoet kunnen treden. Moge ons diepste wezen, God in ons leven, ons daarbij kracht en tederheid schenken en vrede, Amen.
|
||||
| |
||||
| FV & RG 2011-11-27 | © copyright 'De Duif', Amsterdam | deduif@xs4all.nl |
||||