Bijdrage: Marina Slot
zondag 29 juli 2012

Voorganger: Marina Slot
Lector: Harry Maalman
Thema: Een beetje uit mijn gewone doen
Tweede deel in de zomerliturgieserie "Aandacht voor wat er is in de rijkdom van de zomer".

Eerste lezing: Romeinen 12 - Leef volgens de wil van God
Tweede lezing: Gedicht: Onachtzaamheid van Wislawa Szymborska

“ ... Ik ben regelmatig uit mijn gewone doen
en daar dank ik mensen voor, daar dank ik ook de Eeuwige voor
die die mensen op mijn pad stuurt.
Want zelf ben ik wel eens te gehecht aan de vleespotten van Egypte,
aan het comfort van hoe het is.
Als iemand me voor de benen schopt en zegt:
ik doe het anders,
zal ik ook moeten bewegen ...”

Opening
In de rijkdom van de zomer en in de rijkdom van het leven zijn wij bij elkaar in de Duif: Kom binnen, kom bij je zelf en bij de Eeuwige om uit te rusten, om stil te zijn, om geïnspireerd te worden door woord en klank, door stilte en gebed in de gemeenschap van al die verschillende broers en zusters van de profeet Jezus van Nazareth.


Welkom en inleiding
Welkom hier in de Duif op een heerlijk zomerzondagmorgen, je bent welkom als je hier zomaar bent neergestreken en je bent even welkom als je hier vaker komt. We zijn bij elkaar in aandacht voor wat er is in de rijkdom van de zomer.
Vandaag is het thema: Een beetje uit mijn gewone doen.
Soms wordt je uit je gewone doen gehaald, door allerlei oorzaken en dan wordt je soms gedwongen om je op een andere manier te verhouden tot mensen en dingen.
De zomer is daar een mooi voorbeeld van: veel mensen gaan er op uit, leven even anders met ruimte en tijd, vrij zonder wekker, zonder agenda in een andere omgeving dan thuis en ook voor de achterblijvers is het anders, er is soms eenzaamheid, onwennig dat iedereen weg is , hoop dat de geliefden weer veilig thuis komt. De ruimte wordt ingenomen door allemaal vreemdelingen in je stad, toeristen die op een andere manier rondlopen, anders kijken naar wat voor jou zo gewoon en vertrouwd is.

Harry leest straks een deel uit de Brief van Paulus aan de Gemeenschap van Rome. Een brief geschreven aan een gemeenschap als de onze alleen 2000 jaar eerder dan nu.
Een oproep om je niet aan te passen aan deze wereld, te veranderen en te vernieuwen en om zo te ontdekken wat God van ons wil en wat goed, volmaakt en hem welgevallig is. Kortom een oproep om de boodschap van de profeet Jezus van Nazareth die dwars tegen alles inging, tot je zelf door te laten dringen.
En als je valt over het woord heilig, heiligen, zoals in de liturgievergadering gebeurde, daar kom ik in de overweging op terug.
Daarna lees ik een gedicht van de poolse dichteres Wislawa Szymborska met de titel Onachtzaamheid. Een klank  die ook gaat over aandacht, over bewust leven.

In dat gedicht komt Pascal ter sprake en voor degenen die hem niet kennen: Blaise Pascal is een christelijk wiskundige, theoloog, filosoof en denker uit de 17e eeuw. Hij heeft veel invloed op het christelijk gedachtegoed gehad. Hij wordt vooral gezien als de verdediger van de openbaring. Hij stelt met klem dat de rede/ratio haar eigen grenzen moet kennen en dat zij moet buigen voor de werkelijkheid door God gegeven.                         
Bekend is zijn uitspraak (opgenomen in de Pensées), dat men volgens de kansrekening wel in God moet geloven: als deze namelijk bestaat, is de winst voor de gelovige oneindig. Bestaat God niet, dan verliest men niets (Le pari, de gok). Deze redenering staat bekend als de Gok van Pascal.

Overweging
Een mens zit raar in elkaar, enerzijds willen we dat er niets verandert en anderzijds willen wij ook verandering in ons leven. Wij willen én heel gewoon zijn én als mens uniek.
We willen als we vakantie hebben wel eens even uit ons gewone doen stappen, tussen een paar lapjes in de buitenlucht slapen, een beetje op de grond rommelen met eten koken op een levensgevaarlijk gasbrandertje. Stokbrood eten in plaats van de gewone bruine boterham. We kijken vanuit die openheid, vanuit die minder belaste situatie, vanuit die ruimte naar ons gewone doen, we reflecteren op de weg die we gaan en veel mensen nemen belangrijke beslissingen in een vakantie, om te verhuizen, om te scheiden, om van werk te veranderen, om een andere hobby te beginnen.

Maar als een ander ons uit ons gewone doen haalt, staat de innerlijke barometer op storm.
Dat gebeurde vorige week zondag en eerder al met sommigen uit onze gemeenschap toen Jan ons van binnenuit liet kennismaken met de Ramadan door een aantal moslimgasten bij ons uit te nodigen. Toen hij twee culturen, twee religies en mensen bij elkaar bracht in de Duif, het huis van God en mensen waar iedereen welkom is.

En dat het anders is, roept angst op, onzekerheid, herinneringen waarin het fout liep, en dat is goed om tegen elkaar te zeggen, om uit te spreken waar je bang voor bent, wat je dwars zit. Dat is in de geschiedenis van de Duif altijd zo geweest, dat verandering van alles bij mensen oproept, toen we geen gewijde hosties meer bij een bevriende parochie haalden, maar de gekozen voorgangers voor het eerst het brood braken, toen ik jaren geleden de euvele moed had om het kruis van de tafel te halen, omdat ik niet in de dode Jezus geloof maar een levende God dien. We hebben juist in de Duif heel veel veranderingen meegemaakt en wij weten als geen ander dat verandering hoort bij het leven, hoort bij het Evangelie van Jezus van Nazareth, want hij zegt niet voor niets: Heb je naaste lief als jezelf. En Paulus vertaalt dat tegendraadse evangelie voor de gemeenschap in Rome o.a. door te zeggen:  Zegen uw vervolgers, zegen hen en vervloek hen niet.  En hij weet waar hij het over heeft, want hij was voor zijn bekering een verwoed vervolger van het christendom. Hij weet wat het is om zijn leven om te gooien en om te kiezen voor de liefde van God.

Heb je naaste lief, ook al staat hij tegenover je, ook al is hij of zij heel anders als jij.  En die naaste is voor mij ook die jonge Nederlandse collega, die mij vrijdag vertelde dat zij al sinds 2008 enorm geboeid is door de islam en die nu voor het eerst meedoet aan het vasten in de Ramadan.
En nu vertelt zij het. Een coming out, waarop de een positief reageert, de ander lacherig en weer anderen onduidelijk negatief.

We zijn allemaal heel verschillend én wij zijn leden van één lichaam met allemaal verschillende gaven. Dat lichaam is de wereld en hier en nu is dat ene lichaam de Duifgemeenschap en al die mensen die er af en toe bij willen horen.
En al die leden zijn verschillend: De een is geroepen om ons wakker te schudden, de ander om te troosten, weer een ander om aandacht in ons op te roepen of vreugde.
Alle heiligen met elkaar, daar heb je dat woord, en denk daarbij vooral niet aan al die mensen die na hun dood heilig zijn verklaard door pausen en de clerus. Dat heeft niets met het  Evangelie te maken. En dat wordt hier zeker niet bedoeld, het gaat om mensen zoals jij en ik, het woord heilig komt van helen, heel maken genezen. Heiland is heler, genezer.
Het is een eretitel voor de mens die zich verbonden heeft aan de Heiland. Daarmee heb je jezelf bijzonder gemaakt, uniek.

Het is de mens die streeft naar heelheid, die genezing wil van de gebrokenheid van het bestaan. En dat is een grote wens om geheeld, heel te worden, want dat ons bestaan soms moeilijk en zwaar is door verlies, door ziekte, door een ingewikkelde jeugd is zeker. En dat we daar van uit ons gewone doen kunnen raken, dat weet ieder van ons. Maar Paulus zegt, laat u niet overwinnen door het kwade, maar overwin het kwade door het goede. Zoek heling voor wat kapot ging, zoek troost voor verdriet, zoek aandacht voor de angst die je overvalt, zoek balans voor de verwarring.
En laat je niet verleiden tot oordeel, tot roddel en achterklap, zeg dank voor wat je krijgt en beschouw de ander in zijn eigenheid, in zijn aandacht voor de mens en voor de wereld.
Szymborska zegt ‘Ik heb alledaags werk verricht, alsof dat alles was, wat ik moest doen.’
Als heilige heb je een bijzondere bestemming, heb je een taak om te helen, om jezelf en anderen te genezen tot de volheid van het bestaan.
En bij dat bestaan hoort verandering en vernieuwing, liefde, enthousiasme, vreugde, zorg en alles wat ons mensenleven ons biedt.

Ik ben regelmatig uit mijn gewone doen en daar dank ik mensen voor, daar dank ik ook de Eeuwige voor die die mensen op mijn pad stuurt. Want zelf ben ik wel eens te gehecht aan de vleespotten van Egypte, aan het comfort van hoe het is. Als iemand me voor de benen schopt en zegt: ik doe het anders, zal ik ook moeten bewegen. Dat brengt beweging, verandering, vernieuwing en geen stilstand want dan ga je levende dood.
Doe wat je kunt doen, wat in je vermogen ligt, en soms meer om de grens te voelen van wat een mens kan. Laat de controle los, want het leven is toch altijd anders dan wij kunnen vermoeden. Geniet waar je kan van het leven met al die andere, zo verschillende mensen op deze aarde en weet je verbonden met alle heiligen, de mensen die gekozen hebben om anders te leven, om anders te staan in het leven.
Dan vermeerdert de heiligheid, de heelheid van het leven zich met grote sprongen. Dan ontstaan er verbindingen die je nooit had verwacht, dan is er openheid en ruimte in je geest en in de wereld die de goedheid laat groeien en het kwaad overwint.
Paulus noemt het aan het begin een offer, maar ik noem het een vreugde om vanuit die rijkdom te mogen leven.

Nodiging
Als een volk op uittocht leven wij, op weg naar vrijheid,
met verlangen naar wat was.
Wij willen het leven delen met elkaar,
het leven dat soms door de woestijn gaat en soms door koel helder water.
Elke zondag weer breken we en delen we brood en wijn als tekenen van leven en van samen.
In de Duif is iedereen welkom, wie je ook bent,                        
wat je ook voorstelt.
Je bent welkom aan de tafel van gemeenschap,
kom wat alles staat klaar.

Gebed
Eeuwige en Barmhartige,
Wees bij ons als wij bang zijn als wij ons verraden voelen door ons lichaam of door de ander. Wees bij ons als wij uit ons gewone doen gebracht worden en niet durven loslaten.
Vasthouden lijkt soms veiliger dan leven.
Wees bij hen die ver weg van hun vakantie genieten of gaan genieten en wees ook bij hen die achterblijven omdat de tijd of de leeftijd er niet naar is om weg te gaan.
Wees bij ons als bodem onder ons bestaan als vertrouwen dat nooit weggaat.
Geloof in ons en in onze wereld en geef ons steun als we de weg kwijt raken.

Dat Zijn licht je pad zal beschijnen;
je de weg wijst die je mag gaan.

Dat Haar liefde je zal verwarmen;
je in Haar gloed naast de ander mag staan.

Dat Zijn vreugde je kracht zal zijn;
bij alles wat je hoort en ziet.

Dat Haar vrede je zal omarmen;
ook in momenten van verdriet.

Dat  Haar engelenwacht rondom je zij;
je beschermen zal, de gehele tijd.

Dat je steeds opnieuw zult ervaren;
het is Krachtige en Tedere  die ons leidt.
Moge het zo zijn.

Archief alle overwegingen 2011 en voorgaande jaren | Archief overwegingen 2012

FV/RG 2012-08-24 | © copyright 'De Duif', Amsterdam | deduif@xs4all.nl