b120930 Helma Schenkeveld - Heel het licht en de duisternis


	Bijdrage: Helma Schenkeveld zondag 30 september 2012
	Voorganger: Helma Schenkeveld Lector: Natalie Hakhoff Thema: Heel het licht en de duisternis Eerste lezing: Licht en duisternis - Anselm Grün Tweede lezing: Job 15:8-9 “ ... Iets dat kapot is weer heel maken, tot een eenheid maken. Licht en duisternis, blijdschap en verdriet, ze horen bij ons leven ...” Eerste lezing - Licht en Duisternis Uit de mooiste wijze teksten van Anselm Grün “Wat er ook gebeurt, het hangt af van onszelf of wij dat als geluk of ongeluk beschouwen.” Deze levenswijze uitspraak is van Anthony de Mello. Hij heeft gelijk: geluk is een innerlijke toestand. Deze gemoedsstemming is afhankelijk van de wijze waarop wij de wereld om ons heen ervaren. Onze ervaring hangt op haar beurt af van de interpretatie die wij aan de gebeurtenis geven. Natuurlijk zijn er ervaringen die de toestand van innerlijke rust verstoren, en wel heel erg, wanneer iemand van wie wij houden, ons dreigt te ontvallen. Wij kunnen de dood van een geliefd persoon niet in een ander daglicht stellen en dit sterven als een gelukkige omstandigheid beschouwen. Maar het hangt toch uiteindelijk af van onszelf hoe wij omgaan met de dood. Wij kunnen daarin ook een mogelijkheid zien om te groeien, om onze meest eigen bronnen te ontdekken. En dan kunnen we uiteindelijk, door de pijn en het verdriet van het afscheid heen, iets nieuws ontdekken in onszelf. In de kern ligt ons geluk niet in de omstandigheden, maar in de beoordeling daarvan door ons. Wij mogen deze zin echter niet gebruiken als truc om alles zo te beoordelen dat het positief lijkt. De ‘macht van het positieve denken’ kan zich ook ontwikkelen tot een vorm van tirannie, tot een dwang waarbij we alles positief moeten zien. Licht en duisternis, blijdschap en verdriet, ze horen bij ons leven. Pas wanneer wij deze tegenstrijdigheid aanvaarden en ons daarmee verzoenen, gaan we ons eigen leven beoordelen op een manier die ons nog niet gelukkig maakt, maar die de voorwaarde schept om gelukkig te worden. Overweging Lieve Duiven, vrienden, familie en iedereen die vandaag aanwezig is, om met elkaar een uur de tijd te nemen voor jezelf, de tijd voor je eigen gedachten over jouw levensboom. Jouw eigen unieke levensboom, met jouw bezieling, en met jouw kernwaarden. Kernwaarden, de zaken die voor jou in de kern heel erg belangrijk zijn. Bijvoorbeeld je staat voor eerlijkheid en oprechte belangstelling, en je hebt een hekel aan leugentjes om bestwil en mooie buitenkanten zonder oprechte interesse. En o wee, wat gebeurt er als een ander jouw kernwaarden met voeten treedt… Iemand vraagt hoe het met je gaat, en je hebt eindelijk de moed om erover te vertellen en dan merk je dat de gedachten van de ander afdwalen, en dat die al een eind aan het gesprek wil maken… dan ben je teleurgesteld, verdrietig, of misschien wel boos. Of je denkt, zie je wel, er heeft toch niemand meer echt interesse in een ander… We weten allemaal: deze dingen gebeuren, dagelijks, in het klein, maar ook iedere dag opnieuw, in het groot. Huiselijk geweld tussen ouders, tussen ouders en kinderen. Welk deel hiervan is te verklaren uit pure onmacht? En welke hulp geven we aan elkaar, om te zorgen dat de ander weer in zijn kracht kan komen te staan? Pesterijtjes op het werk, onheuse bejegening op straat, overbodig verklaard door je baas, je partner ziet het niet meer met je zitten, het lichaam van een geliefde lijkt te gaan bezwijken onder een ziekte, die niet te genezen is… Zoveel duistere momenten, zoveel spanning en onmacht, en dan toch kiezen voor het thema Heel het Licht en de duisternis?? Ja, ik moet jullie eerlijk zeggen, dat is gebeurd. Niet op een lang doordachte wijze, maar puur op intuïtie, nog geen twee weken geleden. Ik had dit boekje van Anselm Grün opengeslagen om een tekst te hebben bij de voorbereiding op de maandagavond, en het boek viel open op deze bladzijde. Ik las toen de tekst over Licht en duisternis en dacht: Mhmmm, wel een beetje een heftige tekst, kan ik niet iets lichters vinden??? Even later had ik Yvonne van der Velde aan de telefoon, en zij vertelde me hoe haar dag was geweest. Dat ze vanaf ‘s morgens half zeven voor Duncan had gezorgd, die al maanden heel erg ziek is, en dat ze dat nog steeds met liefde de hele dag voor hem deed. En ze vertelde ook dat het zorgen nu toch te zwaar voor haar werd, vooral geestelijk, omdat Duncan heel graag wil sterven, en dat het voor haar, als zijn vrouw, niet op te brengen was om dat steeds te moeten horen. En Yvonne vertelde me dat ze blij was dat er een lichtpuntje was, omdat ze een hele lieve huisarts heeft, en dat die echt zijn best ging doen om te zorgen dat Duncan nu zo snel mogelijk naar een hospice kon gaan. Toen ik de telefoon had neergelegd dacht ik: Tja, als Yvonne dit kan, en als dit thema nu blijkbaar zo op mijn pad ligt, kan ik dan niet beter nu door de zure appel heen bijten? Ik kan toch vanavond met de Duiven op de liturgie-avond dit voorval en deze tekst bespreken? Dat hebben we dus gedaan met elkaar, en het leverde mooie gesprekken op van de aanwezigen, Natalie, Hortense, Lida, Hans en Harry. En ook ikzelf kon vertellen over een hele heftige gebeurtenis, bijna dertig jaar geleden in Afrika, en hoe ik die geestelijk gezien alleen heb kunnen overleven door me te richten op de goede kanten van de mensen, die ook me om heen waren. Heel het Licht en de duisternis dus, heel het Licht en de duisternis. Wat is daarvan de bedoeling? Ik weet niet of ik dit voor iedereen helder kan maken vandaag. Wat in het thema besloten ligt is niet alleen de woorden licht en duisternis, maar ook het woord helen. Iets dat kapot is weer heel maken, tot een eenheid maken. Licht en duisternis, blijdschap en verdriet, ze horen bij ons leven. Dit lazen we in de eerste lezing van vandaag. Pas wanneer wij deze tegenstrijdigheid aanvaarden en ons daarmee verzoenen, gaan we ons eigen leven beoordelen op een manier die ons nog niet gelukkig maakt, maar die de voorwaarde schept om gelukkig te worden. Aanvaarden en accepteren dat licht en duisternis, verdriet en blijdschap bij het leven horen, is dus een eerste stap om in alle omstandigheden ook geluk te kunnen ervaren. Het beeld, dat ik heb kunnen kiezen bij het thema van vandaag, is een donkere nacht met veel sterren, een foto van het Heel-Al. Kijk eens op de voorkant van het boekje, zie al die sterren in een onmetelijke ruimte, en bedenk hoe klein eigenlijk het stukje is dat wij dagelijks meemaken. Voel eens hoe dit ene plaatje van de ruimte zoveel Energie en mogelijkheden in zich herbergt, die eigenlijk niet te bevatten is. Kijk en zie hoe al die sterren juist kunnen schitteren door de duisternis eromheen. Ja, als ik daar over doordenk zie ik een mooie vergelijking. Bij ons, hier in Amsterdam, zie ik zelden een mooie sterrennacht. Dat komt vooral omdat er zoveel licht is altijd (vooral door Schiphol denk ik) dat de duisternis versluierd is, waardoor ook de sterren minder goed kunnen stralen. Als ik daarentegen op het platteland in Frankrijk ben, en er is weinig bewolking die de duisternis en het licht kan versluieren, dan kan ik eindeloos staren naar en praten met de sterren aan de hemel. Stralend licht bestaat bij de gratie van een duisternis, die niet versluierd is. Wanneer je je onmacht, je angst, je zorgen en uiteindelijk ook de dood in de ogen durft te kijken, kun je ook de lichtpuntjes zien die daar doorheen schijnen. Kans om je onmacht de baas te worden, die je nu verlamt. Je onmacht die je in een situatie houdt die niet goed is voor jou en die jouw ziel tot zwijgen heeft gebracht. Mogelijkheden om je angst en je zorgen bespreekbaar te maken, en hier hulp bij te vragen. Er zijn zoveel mensen om je heen, durf op zoek te gaan naar hulp, durf hiernaar te vragen en... durf hiernaar te luisteren! Het is echt mogelijk om jezelf te bevrijden uit een situatie, als je die niet meer wil. Sta jezelf toe dit nieuwe pad op te zoeken, en afscheid te nemen van een weg, die jij jezelf tot nu toe had voorgeschreven. Echt….er zijn meer wegen die naar Rome leiden. En uiteindelijk, uiteindelijk, eindigt ieders leven bij de dood. De dood, die niet het Einde is maar een nieuw begin van een leven voor jouw ziel zonder pijn en gebrek. Mogen wij dit geloven. Amen Slotgedachte bij het thema Wanneer wij leren om blij te zijn, dan verleren we het snelst om anderen pijn te doen (Friedrich Nietzsche)

	Archief alle overwegingen 2011 en voorgaande jaren \| Archief overwegingen 2012

	FV/RG 2012-10-30 \| © copyright 'De Duif', Amsterdam \| deduif@xs4all.nl