Als u de artikelen over de Vrede van Munster gelezen hebt o.a. in Het Groene Licht, dan weet u ongeveer waar het over gaat. 1648, de vrede van Munster, 1848 parlementaire democratie en grondrechten (grondwet wijziging), 1948 Universele verklaring van de rechten van de mens.
Dit is in 1 minuut opgeschreven en in 2 minuten getikt, maar er gaat een groot aantal jaren aan vooraf! U denkt misschien: 'daaraan heb ik geen boodschap', maar dan hoop ik toch dat u wilt luisteren.
Die ondertekening is van wezenlijk belang geweest. Het is niet vanzelf aan komen waaien. Er is het een en ander gepasseerd en aan vooraf gegaan. We kregen als het ware toen een handvat (en meerdere) aangereikt om ons aan vast te houden. We hoefden niet alles opnieuw te ondernemen. Weliswaar gaan we 3 passen vooruit en dan weer 2 passen achteruit, maar we gaan vooruit. En we hebben grond om op te staan. Maar mag dat ook na zoveel jaar?
We vinden heel veel vanzelfsprekend: Recht op eigen mening, vrijheid van meningsuiting, recht op verzorging, op hulp, op bescherming. We vinden het zelfs heel gewoon, en spreken schande, als het niet vlot verloopt. Heus, we mopperen wel, daar doe ik ook af en toe driftig aan mee, maar het is hier nog niet zo slecht als in andere landen.
80 jaar oorlog. Hele generaties die niet beter wisten dan in oorlog te leven. Als je al bleef leven. En waarom? Wat leeft er in een mens dat hij een ander zo gek krijgt om te vechten? Spanje lag dwars, ze wilden de wording van de Verenigde Nederlanden niet erkennen. Waarom niet? Omdat Nederland zijn internationale economische macht dan zou vergroten! Dat mag niet, en vandaar die oorlog. En nu worden er dit jaar overal evenementen en herdenkingen gehouden in het kader van die 350 jaar geleden ondertekening.
Wat ook wel aardig om te weten is is dat in datzelfde jaar ook de eerste steen werd gelegd voor een nieuw stadhuis hier in Amsterdam, het huidige Paleis op de Dam. Boven op het dak van het paleis staan beelden. Door Artus Quellijn gemaakt en door François Hemony in brons gegoten. In het midden staat het beeld van de vrede, met de palmtak en de staf van Mercurius. Zij wordt geflankeerd door de beelden 'Voorzichtigheid' en 'Rechtvaardigheid'. Rechtvaardigheid en vrede, daar draait toch alles om, denk je dan. Als alles rechtvaardig verloopt, dan kun je daar vrede mee hebben. Helaas werkt dat niet altijd zo in de praktijk.
Jesaja houdt ons ook voor hoe het zou moeten zijn. We roepen wel dat we ons houden aan de regels en de wetten, maar leven we daar ook naar? 'n Ander moet dat toch zien. We laten een ander in zijn waarde, maar... meer ook niet. Jesaja vraagt ons vandaag iets meer te doen dan van ons gevraagd wordt. Je eten delen met wie honger heeft, onderdak geven aan mensen die geen onderdak hebben.
Dat is niet niks, maar het zou heel rechtvaardig zijn om te delen, gelijkwaardig, het moet toch te doen zijn. Geen dreigende vinger op te steken. Wat je zelf graag wilt hebben, een ander gunnen. Waarom lukt dat niet altijd? Of bestaat het wel? Je leest er wel over. Ik las in de Volkskrant een artikel over een vrouw van 35 jaar, die toen ze 30 jaar was iets om handen wilde hebben. Iets idealistisch wilde ze gaan doen. Ze is gaan werken voor Amnesty en heeft, uiteraard niet alleen, maar toch, twee mensen vrij gekregen. En de gevangenen die niet vrij komen hebben veel kaarten gekregen, zodat ze weten dat er aan hen gedacht wordt. In dat artikel praat ze er nuchter over, maar er spreekt zorg voor de naaste in uit, ook al zitten ze ver van huis en in erbarmelijke omstandigheden. Ik heb het kranteartikel meegenomen, en achter in de kerk neergelegd. Als u interesse heeft, kunt u het daar inzien.
Kunnen wij iets betekenen voor een ander op onze eigen manier?
Ja dat kan. De verzen die we uitgekozen hebben uit Spreuken, kunnen worden nagevolgd. Het is even goed tot je door laten dringen en er dan proberen naar te leven. Door liefde en trouw wordt schuld uitgeboet, en door ontzag voor de Heer vermijdt men het kwaad. Hier spreekt harmonie uit. Het is beter in eenvoud te leven met de verdrukten, dan in weelde met de onderdrukkers. Wil je de mensen eerlijk in de ogen kunnen kijken, dan moet je dit laatste vermijden.
Een zacht woord heeft de meeste overtuigingskracht. Helaas is daar niet iedereen van overtuigd. De maatschappij wil jonge mensen die een hardere aanpak hebben, om iets voor elkaar te krijgen. Ik hoop dat ze daar eens van terug zullen komen.
Beter een droog stuk brood en vrede, dan vlees in overvloed en ruzie.
Het is allemaal zo simpel! En zo duidelijk! En we kunnen het. Die Spreuken zijn ouder dan 350 jaar en nog zo op deze tijd van toepassing.
Het akkoord is getekend, men was en is van goede wil. Je laat wat en je haalt wat. Maar de vrede was een feit. De gerechtigheid werd wel met de voeten getreden, maar men kon vooruit kijken. Vandaag de dag kunnen wij er iets goeds mee. Het kost energie, tijd en aandacht, maar al zou het maar in het klein gebeuren, dat is al groots.
Er rest mij nog één vraag. Zal er over 350 jaar gesproken worden over 1998, dat er toen een vredesakkoord werd gesloten tussen Israël en Palestina, tussen de protestanten en de katholieken in Noord-Ierland? Of maken wij dat nog mee, die vrede.
Laten we daar voor bidden. Moge er een plek zijn waar Hij wonen kan, voor Hem is hier en daar eender.
Amen