Lezingen:
Welkom allen hier aanwezig, welkom in dit gezelschap van zoekers,
van mensen met een opdracht bewust of onbewust, welkom als je
hier vaker komt, welkom als je hier voor het eerst bent. Welkom
in dit huis dat God en zijn gemeenschap weer in gebruik hebben
genomen.
Op deze 3e Zondag van de Advent die in de traditie Zondag Gaudete
wordt genoemd en dat betekent : "Verheugt u !! steken wij
eerst de Adventskaarsen aan om het licht toe te laten in onze
harten en omdat wij aan het aftellen zijn tot aan de Kerstnacht.
De drie kaarsen worden aangestoken.
In zijn eeuwige licht heeft God tot zich genomen Emiel Fremt,
een waardig lid van onze gemeenschap. Emiel was in uiterlijk een
zwerver, innerlijk een heer en een intellectueel.
Hij speelde dikwijls op de piano in de Duif, want hij was o.a.
pianostemmer geweest van beroep.
Hij was altijd in voor een gedachtenwisseling over de zin van
het bestaan, over theologie en religie. Zullen wij even stil zijn
en hem in gedachten vergezellen op zijn laatste tocht.
Vandaag lezen wij uit Jesaja, uit het Evangelie van Johannes
en uit de brief van Paulus aan de inwoners van Tessaloniki. Een
oudtestamentische en een nieuwtestamentische profetie en een oproep
van Paulus.
Jesaja, de profeet die gedurende de babylonische ballingschap
de moed erin probeert te houden middels visioenen en beloften;
Johannes, de Evangelist die vertelt over de beroemde voorganger
van Jesus, Johannes de Doper die ook door andere evangelisten
wordt beschreven en tevens door de Romeinse geschiedschrijver
Flavius Josephus wordt genoemd;
Paulus die aan het eind van zijn brief aan de gemeente van Tessaloniki
nog wat laatste aanwijzingen geeft hoe te leven in een christelijke
gemeenschap.
Wij leven in een speciale periode van het jaar, wij zijn in
verwachting van de geboorte van een goddelijk mensenkind en wij
zijn steeds weer op zoek naar de betekenis daarvan voor ons dagelijks
leven ook vandaag op de grens van twee eeuwen en op de drempel
van een nieuw millenium, bijna 2000 jaar na de meest beroemde
geboortewee van onze westerse wereld.
En daarnaast weten wij het allang, hoe het allemaal heeft plaatsgevonden;
wij kennen de afloop, het is alsof wij de laatste bladzijde van
het boek al uitgelezen hebben.
En toch verwachten wij iets nieuws, iets anders dan anders, iets
wat haaks staat op onze werkelijkheid. Heil en redding, licht
en getuigenis van licht; wij verwachten dat de Eeuwige en Barmhartige
zich aan zijn woord houdt. Ik wens ons allen een geïnspireerd
moment toe.
Verwachting is een heel vreemd fenomeen, je bent vervuld van iets of iemand waarvan je nog niet zoveel weet. Als een vrouw in verwachting is, kun je de verwachting zien en voelen zeker als het kind gewenst is. De stralende ogen, de open blik naar de toekomst geven aan dat zij iets kent wat wij nog niet kennen, dat zij iets weet wat wij nog niet weten. Datgene wat je verwacht, wordt ook werkelijkheid, daar ga je het over hebben met andere mensen. Dat wordt een onderdeel van je bestaan.
Als er iemand is die verwachtingen oproept bij mensen, dan
is het wel een profeet :
hij schildert in prachtige taal met rijke kleuren een toekomst
vol vrede en perspectief.
Jesaja voorspelt een jaar waarin de Eeuwige zijn goedheid gaat
tonen, een tijd waarin onze God zich gaat wreken. Dat laatste
is een woord waar wij van schrikken.
Wraak is een woord, een begrip dat onze roze wolk een beetje verstoord.
Het is wel een woord dat in de oudtestamentische en ook wel de
Mediterrane cultuur past.
Dat is niet onze cultuur dus moeten wij het vertalen. Het klinkt
voor ons als : een tijd waarin God voor ons opkomt, waarin Hij
achter ons staat als wij wankelen.
En dan komt in de tekst de blijdschap van deze zondag naar voren
: Ik zing van vreugde !! De Eeuwige heeft mij omhuld met heil
en redding, hij heeft mij feestelijk versiert met genezing en
verlossing en hij is ook in mij als een vruchtbare bodem voor
heling van wat stuk is in mij, een betrouwbare grond waarop het
zaad dat mij weer heel maakt, kan groeien.
En daar begint het te kriebelen, want dat is 'mooi zeid', maar
als je nu net al je hoop op redding in rook op ziet gaan en als
je verwachting op een mooie nieuwe toekomst de bodem wordt ingeslagen.
Wat dan met zulke woorden ...Woest kan je er van worden.
Want voor een aantal van ons is de verwachting donker getint,
een groot zwart gat in plaats van genezing en redding. Het gekke
is dat Jesaja spreekt tot mensen die ook niet thuis op de sofa
zaten. Ballingschap, slavernij, onderdrukking was hun deel.
En Johannes is net zo'n profeet als Jesaja, hij spreekt woorden
en beelden tegen de verdrukking in. De Joodse religieuze leiders
zenden verspieders uit naar de vijandelijke linie. Zij moeten
vragen wie Johannes is, zij moeten te weten komen, wat zijn verschijning
voor gevolgen heeft voor de machtsverhoudingen in Jeruzalem en
Judea. Zij reizen ervoor naar Galilea, zij willen weten hoe het
zit.
Handelt hij volgens de regels ??? Dat dopen, hoe gaat dat ???
En door al dat gevraag en gepeuter hebben zij niet in de gaten
dat hij een gezondene is van God,
dat hij gekomen is om te getuigen van het licht ,
dat hij een wegbereider is van degene die na hem komt en
wat niemand in de gaten heeft , dat Hij de Mensenzoon er al is
zonder dat iemand
Hem herkent.
Ik lees het nog een keer voor uit het Johannnes-evangelie . Johannes
zegt : 'Ik doop in water. Maar zonder dat u Hem herkent, staat
Hij al in uw midden.'
Dat zinnetje trof mij diep toen ik de tekst voor het eerst las
bij de voorbereiding.
De Joodse bestuurders kunnen zien wat zij verwachten : de Messias,
Elia, de profeet.
Maar degene die zij niet verwachten, herkennen zij niet. Zij leven
in het duister zonder het licht te zien. Zij verstaan maar één
boodschap en dat zijn de woorden die in hun eigen taal, hun eigen
leefwereld passen.
Hoe zit dat met ons : zien wij ook alleen datgene wat voor ons
vanzelfsprekend is ???
Herkennen wij Jezus niet als Hij terugkeert in ons midden, als
Hij naast ons staat, omdat wij Hem niet verwachten ???
Moeten wij daarom elk jaar die goddelijke geboorte van dat mensenkind
vieren om de verwachting van het Eeuwig Goddelijke levend te houden
???
Hij is al in ons midden hier vandaag, Hij staat achter ons als
wij wankelen, Hij leert ons de vreugde door om ons heen en in
ons te zijn. En Hij versiert ons letterlijk en figuurlijk zonder
dat wij er erg in hebben en ook al hebben wij er helemaal geen
trek in.
De Farizeëen hebben het idee dat het hun ontglipt, dat zij
niet meer weten hoe het in elkaar zit, dat er dingen gebeuren
die niet kunnen volgens de regels en de leer.
Maar het licht schijnt overal, het houdt zich niet aan afspraken;
licht komt naar binnen daar waar je deuren en ramen openzet. Daar
roept Paulus toe op. Hij zegt: blus de Geest niet uit, kleineer
de profetische gaven niet......hou je ver van al het kwaad, zet
de deuren en de ramen naar het licht en de verlossing wijd open.
In onze wereld waar de ratio regeert, waar de economie het
leven beheerst, is het soms vreemd om te verwachten dat het anders
kan....., dat het beter kan worden....., dat er weer meer licht
in het leven kan komen..........
Het is vreemd om te praten over geloof, over de terugkeer van
Jezus, de Mensenzoon....
En toch vindt God het niet vreemd hier, Hij was er al eerder dan
wij verwachtten.
De Eeuwige en Barmhartige God heeft ook nu profeten op aarde die
ons in verwachting brengen, die aan ons getuigen van het licht.
Het is aan ons om hen toe te laten, om te luisteren en ons te
herinneren hoe Gods stem klinkt.
Verwachting koesteren tegen beter weten in, ook dat is mogelijk,
dat is menselijk en de Barmhartige zal de laatste zijn die ons
geluk misgunt. En toch kan het leven anders gaan, anders dan je
wenst dat het gaat. Ook dat heeft de Mensenzoon meegemaakt, niets
menselijks is Hem vreemd. Daarom staat hij achter ons als wij
wankelen, als wij in verwarring zijn. Als wij niets van Hem willen
weten.
Gelukkig maar is Gods adem sterker dan onze weerstand, gelukkig
maar verwachten wij dit jaar weer een nieuwe geboorte in ons en
hoeven wij niet eens te wachten tot Kerstavond. Want Hij is er
al !!!!
Omdat wij het zijn, omdat het licht in ons is geboren, omdat
wij met elkaar verbonden zijn door Hij die er al is in ons en
met ons, vieren wij de maaltijd met elkaar.
Wij delen brood en wij delen wijn met elkaar omdat wij het leven
willen delen en omdat wij hier een stukje met elkaar opgaan.
Iedereen zonder uitzondering is van harte welkom aan de tafel
van de Mensenzoon.
Ook al heb je er misschien effe geen trek in.
Komt want alles staat gereed.
De Eeuwige zegene ons en zij behoede ons,
De Onnoembare doe zijn aangezicht over ons lichten en zij ons
genadig,
De Barmhartige verheffe haar aangezicht over ons en geve ons vrede.
Amen.