Lezingen:
Heilige Geest, die neerdaalt in vurige tongen, vredesduif,
wees hier en nu onder ons aanwezig,
en stem ons af op jouw woord van rechtvaardigheid.
Amen
Goedemorgen, welkom lieve mensen, hier bijeen in de Buikduif. Vorige week hebben we met een zeer feestelijke viering afscheid genomen van Fons, die zoveel jaren onze fantastische pianist is geweest. Vandaag zijn we zonder pianobegeleiding en, in tegenstelling tot wat op uw boekje staat, ook zonder koor. We zullen stil zijn naast de teksten, de gebeden en de samenzang. Stilte brengt ons dwars door onze onrust naar onze basis en opent ons hart, daar hoeven we niets voor te doen. Stilte en mildheid dragen God in zich.
We vieren in een kring om sterker te ervaren dat we samen die stilte en die samenzang vormgeven, dat wij samen ons bezinnen en inspiratie zoeken en dat dat het hart van elke viering is. Vandaag, bij de start van de vredes­week, zal Rob Gijbels de overweging houden. De orde van dienst is iets anders dan gebruikelijk. In tegenstelling tot wat er in het boekje staat is er géén intermezzo en met name de dienst van de tafel zal iets anders verlopen nu wij in een kring bijeen zijn. We willen u vragen om, vanaf het moment dat wij de door u aangestoken lichtjes binnen de kring brengen, te gaan staan. We zingen dan samen staand 'Een schoot van ontferming is onze God'. Ik wil u vragen te blijven staan tot iedereen gedeeld heeft in brood en wijn. Rob en ik zullen aangeven wanneer de dienst van de tafel is afgelopen en we weer gaan zitten.
Beste mensen, dit was een lange inleiding met veel woorden en instructies voor een "stille" viering. Laten wij daarom samen het gebed om stilte bidden en stil zijn.
VREDESWEEK 2000.
Het IKV en Pax Christi vragen deze week onze aandacht voor de
Vredesweek. Zij lanceren een oproep, een appèl om te zoeken
naar het handvat, waar de omkering mee begint.
"Stad voor de vrede" luidt het landelijke thema.
Veel steden met een sterke symboolswaarde zijn ook omstreden steden;
denk bv. aan Berlijn, Sarajevo, Belfast of Jeruzalem. Of denk
aan de eilandengroep van de Molukken.
Stuk voor stuk staan ze symbool voor geloofsovertuiging of culturele
ontwikkelingen. Tegelijk zijn ze ook een plek waar conflicten
tussen mensen van verschillende geloofsovertuigingen, politieke
of culturele verschillen te vuur en te zwaard werden uitgevochten,
of nog steeds ...
Kan Jeruzalem een stad zijn waar vrede van uit gaat? Kan Belfast een stad zijn, waar een omkering plaatsvindt tussen de Noord-Ierse protestanten en katholieken? Lukt het om de strijd tussen moslims en christenen op de Molukken ten goede te keren? Daar heb je wel veel geloof en moed voor nodig!
1. Aan ons de vraag hoe we solidair kunnen zijn met mensen in verdrukking, met mensen uit hun evenwicht, met mensen die geen gram rechtvaardigheid ten deel valt, maar in de goot vallen, geschopt, geslagen, geterroriseerd, ontwricht of op de vlucht geslagen!
2. Drijven we mee op de maalstroom van alle-dag, laten we ons opjagen door vrouw Holle? Vinden we woorden over vrede en rechtvaardigheid mooie woorden voor een Ghandi of M.L.King, maar niks voor jou, niks voor mij? Het groeiproces van kwaad (tot erger) lijkt immers op een ondoorbreekbare vicieuze cirkel! En zijn wij dan de toeschouwers op de stoep?? Zoals vandaag al die mensen, die op de stoep toekijken naar de hardlopers van de Dam-tot-Dam-loop; ook hier vlak achter dit kerkje? Waar staan wij? Kíjken we toe of doèn we iets?
De lezingen van vanmorgen vragen onmiskenbaar om engagement, verbondenheid en solidariteit. Wat in vroege en recente geschiedenis ooit gebeurd ís, kàn weer gebeuren ... maar hoèft natuurlijk niet! Oorlog, terreur of onrecht is geen uit de hemel neerdalend noodlot; maar wat misdaan is, is door mènsen misdaan.
We hebben deze ochtend uitdagende en inspirerende lezingen.
Dit deel Jesaja-lezing is in feite de derde profetie uit een serie
van 4 Messiaanse beschouwingen. Al in oud-joodse opvattingen gaat
men er van uit, dat hier de Messias zelf door de woorden van Jesaja
tot ons spreekt over roeping, taak en toewijding. In een oudere
vertaling staat; "hij wekt elke morgen, hij wekt mij het
oor" en wij lazen in onze vertaling: "de Oneindige God
heeft mijn oor ontsloten".
Het is alsof hier vanuit de stilte de ochtend aanbreekt, het wakker
worden. Vanuit de stilte mag je opnieuw wakker worden met een
nieuw, open oor. Eerst stil worden om te ontdekken waar het echt
om gaat. De Onnoembare God zal naast hem staan en hem dan in zijn
recht helpen. Zo ontvangt hij vanuit de stilte de sterkte en moed
om rechtvaardigheid en vrede te zoeken.
Trok ook Jezus zich tijdens zijn leven niet terug in de stilte
van de woestijn; een woestijn van stilte om hem heen om zo te
ervaren, dat de Oneindige God hem nabij staat. Vanuit de stilte
voelde hij zich sterk in de schoenen staan; moed om met Jesaja
uit te spreken, dat dan het onrecht als in flarden uiteen zal
vallen.
De chaos van alle-dag, het lawaai om ons heen in het tijdperk
van vrouw Holle, mag misschien veilig lijken om je in onder te
dompelen, maar vanuit de stilte mag je van harte NEE zeggen tegen
het onrecht.
Marcus vertelt ons, dat de mensen aan Jezus Messias vragen,
wie hij eigenlijk is. En misschien vroeg hij wel omgekeerd: En
wie ben jij? Waar sta jíj? Waar stá je in deze maatschappij?
Marcus heeft dat niet opgeschreven, maar tussen de regels door
kun je het bijna lezen en aanvoelen, dat Jezus benieuwd is, waar
elk individu voor stáát! Als wij daarbij gestaan
zouden hebben, zou hij misschien aan ons, aan jou hebben gevraagd,
waar jìj staat. Waar jouw club, waar je basisgemeente De
Duif voor staat en wat haar visie is! Terug naar ons verhaal ...
Het beeld 'satan' staat hier voor de 'algemene tegenstander' en
niet als een personificatie. De tegenstander dus; dat zijn de
mensen die niet de vrede en rechtvaardigheid in het hart dragen.
Jezus gaat zelfs de discussie niet met hen aan, zo zien we, maar
hij keert zich om en stuurt de tegenstander gewoon weg.
Jezus roept op, om niet de gedachten-van-mensen te volgen, de
massa van blinde meelopers, maar om af te durven te wijken en
om te keren (van) hetgeen niet goed is.
De gemakkelijkste weg gaan, is niet altijd de goede weg. Vrede-maken
is niet de gemakkelijkste weg; néé ... er op sláán
- oorlog met wápens - of :
te snel je oordeel uitspreken,
schone schijn of
iemand een lelijke snier geven - oorlog met wóórden
-
is soms een veel gemakkelijker, brede weg, zou je kunnen zeggen.
Omkeren dus naar: solidariteit en verbondenheid-met-het-goede,
want dat is het fundament van een smal en bochtig pad - een beetje
eng soms langs een diep ravijn - zo zou Mattheus dat later in
zijn bergrede schetsen. Maar wèl: hèt pad met toekomst
en visie, dat je met moed mag bewandelen.
Dorothee Sölle - misschien wel een hedendaagse Mattheüs-
schreef: je moet de stilte ingaan, om de tegenstem in jezelf te
horen. Zó kun je luisteren naar wat de Onnoembare God jóu
te zeggen heeft; hoe hij jouw voeten zal richten op de weg van
de vrede.
Ik geloof, dat het leven het verlièst als je niet luistert
naar de taal van het hart.
En ik geloof, dat het léven het wìnt, waar je dat
smalle pad durft te gaan; een pad dat helemaal niet zo moeilijk
te vinden is, want de sleutel is de liefde en een grenzeloos verlangen
om dat oude woord met je hart te verstaan.
Na lang zoeken, hier en daar, mediteren of protesteren, in kerken, pleinen of straten, keer je zo tenslotte terug, de cirkel voltooiend van waar je begon, naar je eigen ziel, je eigen leven of hoe je het ook noemt. En je ontdekt, dat de vrede waar naar je hebt gezocht in jezelf verborgen ligt; in je innerlijke zelf. Als we onze innerlijke stem laten spreken, bewandelen we het pad van liefde, respect en rechtvaardigheid. Het geeft ons kracht om boven de verlangens naar macht, haat en hebzucht uit te stijgen. (vrij naar Shri Sathya Sai Baba-toespraak 30-8-75)
Jeruzalem stad van vrede?
Berlijn, Belfast of Sarajevo, stad van vrede?
Zal Sydney een stad van vrede zijn?
De vrede begint in ons, hier en nu.
De Oneindige God zal ons helpen om niet uit te vallen
en de moed niet op te geven.
Mag Amsterdam -of waar je ook woont- door jou zo een stad van
vrede zijn.
Hier in deze kring zoeken wij naar elkaar om mens te zijn. Wij doen dat, struikelend en opstaand, maar vol vuur en overtuiging. Wij allen zijn immers genodigd ons gebroken leven te delen door samen brood te breken en te delen. Wij nemen deel aan de oneindige goddelijke stroom door te delen in de wijn.
Ben je bereid om roekeloos, zonder te bedenken, het allergewoonste
te doen - jezelf te geven aan vrede en gerechtigheid - weet je
dan genodigd tot deze tafel. Rob en ik komen langs met brood en
wijn.
Vrede en alle goeds.
Voor nu wens ik u allen een goede zondag en vragen we de zegen
van de Krachtige en Tedere:
Moge onze geliefde God bij ons zijn de komende dagen en alle dagen
in ons verdere leven. Moge God ons sterken opdat wij de moed niet
opgeven en niet uitvallen. Moge God ons kracht en tederheid schenken
en vrede. Amen.