Lezingen:
Goedemorgen allemaal, welkom in deze Dienst van Schrift en
Tafel in de Duif.
Welkom aan ieder die hier voor het eerst is, welkom aan onze vaste
bezoekers, iedereen is even welkom in dit Godshuis waar wij vandaag
weer op zoek gaan naar de betekenis van de Goede Boodschap voor
ons in deze tijd. In plaats van Diana sta ik hier samen met Els
Veenhof om jullie voor te gaan in de liturgie van vandaag. Diana
belde mij gisterenavond op dat zij ziek was en vroeg of ik voor
kon gaan...
Ik vond het jammer dat Diana ziek was, wilde haar helpen en ik
zei ja omdat ik kon en omdat mijn hart opsprong van vreugde in
mij.
Ik word er altijd heel erg blij van om bezig te zijn met de woorden
van de Goede Boodschap en dat is mijn insteek vandaag: dienstbaarheid
is heerlijk, geeft vreugde en doet jezelf en de ander goed. Bij
goede dienstbaarheid is er sprake van een win-winsituatie. Daarover
zingt Maria in haar lofzang en Jezus spreekt erover met zijn
leerlingen. Hij wil hen de andere kant van de machtsmedaille
laten zien.
Dat onze maatschappij nog steeds door merendeels mannelijke waarden
wordt gedomineerd, betekent dat het moeilijk is om macht in te
ruilen voor dienstbaarheid. Het betekent ook dat vrouwen in dezen
een voorsprong hebben. Wij zijn meer opgegroeid en opgevoed met
dienstbaarheid dan de mannen onder ons. Echter bij vrouwen is
dienstbaarheid opgedrongen en is de vrije keus vaak ver te zoeken.
Maar daarover later. Zullen wij eerst met elkaar het gebed om
vergeving bidden..
Afgelopen vrijdag liep ik een van de schoenwinkels van Hoorn
in en ik zag een ik vrouw die ik via mijn werk ken en vroeg aan
haar hoe het met haar ging. Ik wist dat zij vorig jaar overspannen
was geraakt en zag haar nu weer in de winkel waar zij voorheen
werkte.
Zij was net weer op Arbeidstherapie aan het werk voor 3 dagdelen
en vertelde dat het allemaal gekomen was omdat zij zo slecht nee
kon zeggen : altijd maar helpen, zorgen voor iedereen en alles,
rouwprocessen overslaan, altijd maar aan de ander denken en dan
is na 51 jaar het touwtje echt gebroken. Een lieve vrouw die op
en top dienstbaar is in haar leven maar voor wie het niet meer
gaat. Verwarring, verdriet bij haarzelf, haar man en kinderen
en nu ook onbegrip bij mensen verder weg omdat ze af en toe nee
gaat zeggen. Wat een weg om te gaan. Zij heeft niet voor dienstbaarheid
kunnen kiezen, zij moet nu leren te kiezen voor zichzelf en voor
de ander. En vooral een flinke tijd nemen voor zichzelf om te
genezen van de uitholling van de overspannen verwachtingen van
zichzelf en haar omgeving als het over zorgen, klaarstaan etc.
gaat.
Opeens is er aandacht voor haar, iedereen is geschrokken want als je naar haar ogen kijkt, zie je grote vermoeidheid en diep verdriet. Dat is de opgedrongen dienstbaarheid die onze cultuur van vrouwen heeft geëist en nog doet. Tot zij er bij neervallen. En dat is tegelijk ook hun waarde: zorgen, er zijn voor de ander. Voor mannen geldt dat zij moeten presteren, punten scoren anders ben je een watje, een sappie. Voor mannen die zorgen, geldt dat zij moeilijker hun waarde verkrijgen. Voor mannen die zorgen uit zichzelf, uit eigen vrije keus is dienstbaarheid een houding, een levensvisie. Dat voel je.
Wat dat betreft zijn beide lezingen verbazend actueel. Het
gesprek van Jezus met Johannes en Jacobus lijkt een loopbaangesprek
avant la lettre. "Waar kunnen wij op rekenen. Meester? "Links
of rechts van u in de heerlijkheid ?? Word ik prins of kroonprins,
is de vraag. Maar dat blijkt geen goede vraag te zijn. De leerlingen
kennen het beeld van gezag en gezagsdragers zoals wij dat ook
kennen. En hun beeld bij dienen, zijn vrouwen en slaven. Nou daar
word je niet vrolijk van; dat is echt geen promotie.
Dienstbaarheid afgedwongen door de cultuur, door onze normen en
waarden zonder dat de dienaar zelf waarde heeft, holt uit, maakt
dood en dood moe.
Maar als de Schepper Maria haar plaats gunt, haar betekenis geeft
als toekomstige moeder van onze Messias dan wordt de Dienstbare
verheven uit haar nietigheid. Als de revolutie van de waarden
echt goed plaatsvindt, is er alleen maar vreugde omdat dienen
net zo heerlijk is als gediend worden. En ook is het heerlijk
als het afgewisseld kan worden, want dan worden wij pas echt gelijk
zoals Paulus in Galaten zegt, man en vrouw, slaaf en vrije, heer
en knecht.
Maria kende de onderdrukking en de bevrijding, Maria voelde de
vreugde in haar ontwaken over de omkering van waarden, het ging
er anders toe dan zij gedacht had. De barmhartigheid die aan de
vaderen was toegezegd, werd ook bewezen aan een vrouw, een jonge
aanstaande moeder. En dat is op zich al een bewijs van een echte
omwenteling.
Vreugde over dienstbaarheid daar zijn de discipelen nog niet
aan toe, die snappen waarschijnlijk nog niet waar Jezus het over
heeft. Dat is ook nu moeilijk te snappen voor de gemiddelde westerse
mens die opgroeit met machtssystemen en machtsspelletjes. Die
als kind al leert manipuleren om zijn zin te krijgen van vader
of moeder, op school of bij vriendjes en vriendinnetjes. Dan is
het goed als dat niet werkt, als macht geen macht heeft over de
mensen die je omgeven. Dan leer je vanzelf dat het leuk is om
iets voor een ander te doen en niet omdat dat nu zo mooi christelijk
is.
Dienstbaarheid voelt goed als het niet afgedwongen is, niet gemanipuleerd
wordt, als je uit eigen vrije wil ervoor kiest. Dan is het de
weg naar vrede, veiligheid en respect voor elkaar. Eigenlijk is
het de basis voor het omgaan met mensen onder elkaar. Eigenlijk
is het ook de basis voor onze omgang met God, bescheiden vanuit
de rol van dienaar en dienares vragen om wat wij te doen hebben
vandaag op deze wereld met de mensen die nu om ons heen zijn.
En wij weten het antwoord al, want het is ook aan ons om machtigen
van de troon te stoten, hongerigen te kleden, het bezit met anderen
te delen en barmhartigheid te doen aan de mens die naast ons is.
Met plezier, niet zwoegend en ploeterend. Want dienstbaarheid
hoeft echt niet saai en vervelend te zijn. Je hebt er zelf dikwijls
het meeste plezier van.
Gods Zoon was de revolutionair bij uitstek. Hij wist dat Gods
Goede Boodschap een andere levenshouding vereist dan onze vrije
markteconomie. Het gaat n.l. om mensen en hoe wij het beste met
elkaar omgaan. En dat is eigenlijk heel simpel: iedereen is welkom,
iedereen is gelijk en niemand is meer waard dan de ander. Leven
is dienen en dienen is leven. Tot genoegen van God en mensen.
Amen.
Geliefden van Christus, ik mag jullie uitnodigen aan de tafel
van de gelijken, van ons allen even veel waard en even uniek in
Gods ogen. Iedereen is welkom om te delen en breken.
Komt want alles is gereed.
Onnoembare, ik heb vaak de neiging dat als ik naar mijn mening
iets goeds heb gedaan, ik graag waardering wil ontvangen.
Uw Zoon heeft ons echter voorgehouden dat het daarom niet gaat.
Wij moeten handelen in de Geest van Uw Zoon en niet voor eigen
glorie.
Dan doen wij wat u van ons vraagt en helpen u zo Uw Koninkrijk
te vestigen op aarde.
De Eeuwige zegene ons en Zij behoede ons,
De Onnoembare doe Zijn aangezicht over ons lichten en zij ons
genadig
De Barmhartige verheffe Haar aangezicht over ons en geve ons vrede.
Amen