Lezingen

• Deuteronomium 30; 1-10
• Romeinen 10; 5-10
• Lucas 10; 25-37

Welkom en Inleiding

Hartelijk welkom allemaal en bijzonder hartelijk welkom als U vandaag voor het eerst naar de Buik/Duif toegekomen bent.

Over de lezingen

De eerste lezing is uit het boek Deuteronomium en is een gedeelte uit Mozes' laatste grote redevoering met het oog op de intocht in het land Kanaän en bevat dringende aanwijzingen en vermaningen aan het volk dat staat voor de beslissende keus tussen gehoorzaamheid en ongehoorzaamheid aan de Ene.
Het volk moet goed bedenken wat de gevolgen zijn van die keus; ongekende zegen of vreselijke vervloekingen.
De tweede lezing is uit de Brief van Paulus aan de Romeinen. Paulus schrijft over de vraag welke plaats de Joden en de heidenen = niet-Joodse christenen hebben in het plan van de Ene met de mensheid. Het evangelie wordt ook aan de niet-Joden verkondigd, want door Jezus komt de hele mensheid onder het bereik van de goedgunstigheid van de Ene. Volgens Paulus' inzichten zullen de Joden Jezus niet blijvend afwijzen: zij zijn immers zijn volk.
De derde lezing is uit het Evangelie volgens Lucas en omvat het gelijkenisverhaal over de barmhartige Samaritaan. De Samaritanen waren de bewoners van het gebied tussen Judea in het Zuiden en Galilea in het Noorden. Nadat in het jaar 720 voor Christus het rijk Israël door de Assyriërs veroverd was, werden de bewoners in ballingschap weggevoerd. De Israëlieten die waren achtergebleven vermengden zich met volken die de Assyriërs naar Israël hadden overgeplaatst. Van hen stammen de Samaritanen af. De Joden die later uit ballingschap terugkeerden beschouwden de Samaritanen als onrein. In de tijd van het Nieuwe Testament was de verhouding tussen Joden en Samaritanen gespannen. Als een wetsgeleerde probeert Jezus een strikvraag te stellen, vertelt Hij een verhaal waarin twee priesters een gewone beroofde man voorbijlopen. Het is dan juist een Samaritaan die de gewonde man bijstaat. De Evangelielezing heb ik gekozen als het vertrekpunt voor mijn overweging.

Overweging

In een boekenhoekje van een kringloopwinkel vond ik vorige week een boekje van Godfried Bomans. Bomans beschrijft in dit boekje onder meer een bezoek aan Jeruzalem. Een van de plekken die hij aandoet is de Herberg van de Barmharige Samaritaan. Mijn nieuwsgierigheid was onmiddellijk gewekt, want zoals U zult hebben gemerkt is dit het onderwerp van de Evangelielezing van vandaag. Haastig las ik verder. Bomans refereert aan de Evangelielezing. Hoera, denk ik, een aanknopingspunt. Hij noemt de lezing “het mooiste verhaal uit het Evangelie”. Ik lees verder: “Het is zo goed dat je het alleen maar kunt voorlezen. Elke toevoeging is tevens een verzwakking. Alles staat erin met de toepassing erbij. Er is geen ruimte meer. Wat de predikant ook doet, het is allemaal al gezegd, alleen bondiger en beter, je moet ervan afblijven.” Einde citaat.

Ik sta voor U in leegte en gemis ...........

Bomans heeft natuurlijk gelijk, het verhaal heeft eigenlijk al alles in zich en is bovendien al van alle kanten bekeken, uitgemeten, beschouwd en beschreven. Maar dat is denk ik eveneens het geval met alle andere bekende Evangelieverhalen. De essentie van het verhaal blijft altijd dezelfde. Hoe je het ook bekijkt, uitdiept en beschrijft, de boodschap die eruit spreekt, blijft altijd eender.

De boodschap die spreekt uit het verhaal over de barmhartige Samaritaan is overduidelijk, je kunt er niet omheen, het staat zeg maar als een paal boven water: geen woorden, maar daden. De religieuze gevestigde orde uit de tijd van Jezus krijgt er behoorlijk van langs. Telkens weer als de schriftgeleerden en Farizeeën Jezus een strikvraag proberen te stellen, worden ze voor het blok gezet. Jezus speelt altijd de bal op meesterlijke wijze terug en eigenlijk moeten de vraagstellers uiteindelijk de oplossing aandragen. Wie van deze drie is dan volgens U de naaste geweest? De schriftgeleerde krijgt, aldus Bomans, zelfs nu het gehate woord Samaritaan niet over de lippen en zegt: Hij die hem barmhartigheid bewezen heeft.

En dan de afsluiting van het verhaal: “Ga dan heen en doe evenzo.” De schriftgeleerde krijgt niet alleen een lesje, hij wordt ook nog meteen aan het werk gezet. En wij? Gaan wij ook aan de slag, herkennen we ons misschien een klein beetje in de twee priesters uit de lezing, lopen we niet zo nu en dan aan onze naaste voorbij, hebben we het niet te druk met onze eigen beslommeringen, ons eigen gelijk, ons eigen geluk, sluiten we ons af voor de nood van onze naasten? Hebben we het te druk met ons gezin om de nood van een alleenstaande te leningen, worden we overweldigd door ons eigen verdriet en zien we daardoor het leed van de ander niet of zijn we bang betrokken te worden bij de ellende van de ander en gedragen ons als die twee priesters uit het verhaal en lopen we met een boog om onze naaste heen? Of zijn we zo druk bezig met ons af te vragen wie nu eigenlijk onze naasten zijn, dat we er niet toe komen daadwerkelijk iets voor de ander te betekenen?

Het antwoord ligt denk ik opgesloten in ons hart en heeft te maken met het maken van een keuze. Kies je ervoor je weg te gaan met de Ene; wil je je laten raken door de woorden van Christus en aanvaard je de consequenties die eruit voortvloeien, wil je breken met je vooroordelen, je eigenbelang, je onverschilligheid, dan kies je ervoor serieus om te gaan met de noden van ieder die je op je levensweg tegenkomt. Dat is denk ik de boodschap die we uit de Evangelielezing van vandaag mogen meenemen. Het gaat om de goede wil. Niemand kan alle leed dat hij op zijn weg teken komt lenigen, we hebben allemaal onze beperkingen, we hebben ook allemaal recht op ons eigen geluk. Er zijn maar weinig mensen die zich geheel kunnen wegcijferen en hun leven opofferen uit mededogen voor hun naasten.

Jezus ging door de dorpen van zijn landstreek, lenigde de noden van de mensen, luisterde en genas de mensen van hun kwalen, wees nooit iemand af. Nemen we een voorbeeld aan hem, laten we ons raken en inspireren door Hem die ons voordeed hoe te leven. Maken we gebruik van onze talenten, aanvaarden we onze beperkingen. Maken we de keuze onze weg te gaan met Hem, dan maken we een keuze vanuit ons hart. Amen.

Amen.

Zegenbede

Dank voor Uw aanwezigheid, dank ook voor Uw luisterbereidheid. Ik wens ons allen een prima week toe.

De Eeuwige zegene en behoede U,
De Ene doe haar aangezicht over U lichten en zij u genadig
De Liefdevolle verheffe haar aangezicht over U en geve u vrede. Amen.

Nodiging

Omdat wij willen vieren dat wij samen gemeenschap zijn in de Geest van Christus, zijn wij genodigd aan de tafel van het Nieuwe Verbond. Als je je geraakt voelt door zijn woorden, zijn Geest, ben je van harte uitgenodigd mee te breken en te delen, wie of wat je ook bent, niemand uitgezonderd.