Lezingen

• Exodus 22, 20-26
• Romeinen 12, 9-13
• Mattheus 22, 34:40
  

Welkom en inleiding

Goedemorgen beste mensen, hartelijk welkom hier in de bovenzaal van de Duif. Voor oude Duiven is dit een bekende plek, hier hielden we altijd onze vergaderingen en hier was de slaapzaal van de Iraanse kerkasieldeelnemers. Maar ook wie hier nooit eerder was, welkom. Het is voor het eerst dat we hier kerken en waarschijnlijk zal dat zo heel af en toe eens gebeuren. Er is een modeshow dit weekend in de kerk en daarom zijn we nu hier.
De ruimte is opgeknapt maar nog niet af, het is wat improviseren, ik hoop dat u mij allemaal goed verstaat. Het koor is niet apart, we hebben liederen gekozen die we gezamenlijk kunnen zingen en we zullen een paar keer samen stil zijn. Irina zal voor het eerst haar keybords kerkelijk inzetten en Henk zwaait de scepter. We vormen samen een koor.
Gerdie en ik gaan u vandaag voor en het thema is 'het grootste gebod in de wet'.
Vaak wordt het OT en het NT tegenover elkaar gezet. In het OT staan de geboden en voorschriften en in het NT benadrukt Jezus dat die geboden ondergeschikt zijn aan de liefde voor god en je naaste. Jezus wil vooral onze intentie zuiver en uit heel ons hart, ziel en verstand. En om dat te benadrukken worden de Farizeeën vaak ten tonele gevoerd. Zij handelen volgens de voorschriften, volgens de letter van de wet. En Jezus, handelt uit liefde en loopt daarom soms over het randje van de letter van de wet. Hij toetst als het ware de wet aan de liefde.
Vandaag zullen wij kijken naar wat God liefhebben betekent, wat dan dat verschil is met het leven volgens Gods geboden. Waarom is het grootste gebod de Godsliefde?

Ik wens ons allemaal een hele goede viering.

Overweging

God liefhebben, wat betekent dat? Er staat: "U zult uw God liefhebben met heel uw hart en met heel uw ziel en heel uw verstand." De nuchteren onder ons zeggen: het gaat niet om een gevoel, het gaat om het doen: je hele ziel en zaligheid inzetten voor God. Je richt je hart, je ziel en je verstand op God en het goede en van daaruit leef je. Liefhebben toont zich in je daden. En wat je doet, doe je met het oog op je naaste, want daar staat het eerste gebod aan gelijk: je hebt je naaste lief als jezelf.
Zo, zeggen de nuchteren, moet je de tekst lezen, als een richtsnoer voor je handelen, een meetlat waaraan je wat je wil gaan doen kan toetsen. Doe ik wat ik doe met heel mijn inzet en is wat ik ga doen goed voor mijn naaste en ook niet tegen mezelf gericht?
Tja, uiteindelijk komt het misschien allemaal hier op neer, maar zo snel wil ik deze over-weging nou ook weer niet beëindigen. Dus ga ik maar eens terug naar wat je bij jezelf tegenkomt als je zo'n tekst leest.

Voorschriften naleven perkt je in
Ik blijf, bij het lezen van deze tekst, haken bij 'God liefhebben met heel je hart en ziel en verstand". Dat liefhebben springt wel heel sterk naar voren dat gaat toch veel verder dan met je hele hebben en houden de wetten naleven. Voorschriften en wetten roepen niet zoveel liefde op, zelfs niet als ze van God komen.
Voorschriften naleven is niet leuk, het perkt je in. En als je iets doet dat je niet leuk vindt dan doe je dat vaak toch met het oog op iets anders. Ergens moet er iets als een beloning tegen-over staan, waarom doe je het anders. Je doet je plicht omdat je een goed gelovige wilt zijn, je doet het omdat je waardering hoopt te krijgen, je doet het omdat je een veilige wereld wordt beloofd, of je doet het omdat er een hemelse beloning op je te wachten staat.

Nou, dan is het zuur als die beloning niet komt. Iedereen kent die keren wel dat je iets deed uit plichtsbesef, bijvoorbeeld iemand uit je omgeving helpen. En je kreeg geen waardering, geen beloning, geen veiligheid, niks. Misschien gaat een ander wel met de eer strijken. Wat je wel kreeg was spijt, spijt dat je die ander hielp, je voelt je een misbruikte sukkel.

Wat zijn je drijfveren?
Geen beloning dus, maar de vraag is interessant wat je drijfveren zijn, wat je eigenlijk verwacht of wil krijgen van God. Met het onderzoeken van je eigen motieven en drijfveren, zoals Paulus aanraadt, ontwikkel je je onderscheidingsvermogen om te oordelen tussen goed en kwaad, tussen oprecht en veinzen, tussen je plicht doen of liefde betrachten, tussen braaf zijn en vurige ijver. Je ontwikkelt wijsheid en inzicht, waarachtig een onverwachte beloning toch?

Om je aan wetten, voorschriften en normen te houden, om te óverleven heb je geen liefde nodig. Maar om te léven is naast onderscheidingsvermogen ook liefde nodig. Om echt, voluit en warm te kunnen leven zijn je hart en je ziel in het geding. Dus we gaan nog even terug naar dat liefhebben van God.

God is als je diepse jij
Liefhebben van God, betekent dat iets voor u, iets dagelijks bedoel ik, ervaart u dat? Bijvoorbeeld vanmorgen bij het opstaan, of bij het ontbijt of zelfs hier en nu in de kerk. Hebt u God lief met heel uw hart en uw ziel en verstand? Hoe ervaart u dat? En wanneer?
God is, volgens de dogma's van de kerk, een persoonlijke God. Het oude beeld is die man met die baard, maar er zijn gelukkig ook andere beelden. God als Iemand (met een Hoofdletter) die er is voor jou, die jou in jouw leven persoonlijk antwoord geeft en leidt, van binnenuit. God is geen algemene stroom of het abstracte Goede of het Al, ver weg. Nee, God is als je diepste intiemste kennis van jezelf, je diepste Jij die jou kent en jou bevestigt. Die God kun je het best in de stilte van je bestaan ervaren.

Volgens de traditionele leer houd je van God als van een Vader. Ik heb daar nooit goed weg mee gekund. Mijn verhouding met mijn vader (of mijn moeder) was veel te gecompli-ceerd om als voorbeeld te dienen voor Godsliefde. Maar voor wie geldt dat anders? Maar misschien moet je inderdaad wel diep terug in je kindertijd om je dat gevoel voor te kunnen stellen. Die man of vrouw die jou zag en liefhad, die persoon alles kon, die geweldig was, die de wereld voor je betekende. Je ontzag ging gepaard met verwondering en aanbidding. En als je ouders dat niet voor je konden betekenen heb je vast wel een tante, of leraar of priester of grote broer gehad die die diepe liefde en dat grote respect voor het Leven bij je opriep.

God roept ons tevoorschijn
Ik heb ooit gelezen dat hoe erg de jeugd van een kind ook was, als er maar één zo'n begripvolle en liefdevolle mens in je omgeving was, dat je dan in staat bent uit te groeien tot een heel mens. Omdat je eigen diepste wezen, dat liefde is, door die ander tevoor-schijn is geroepen.
Zo is onze God, die roept ons tevoorschijn in het leven, diep uit ons eigen binnenste. Hoe fantastisch is die ervaring gekend te zijn en waardevol te worden gevonden. En die beker in je stroomt vol, stroomt over en je bent in staat liefde te geven aan mensen om je heen.

Godsliefde is dus geen emotie, geen sentiment maar een diep gevoel, of veeleer een ervaring, die onder alle emoties en gevoelens ligt. Godsliefde is wederzijds, de liefde van God stroomt als je eigen onvoor-waardelijke liefde door jou de wereld in. Ook in tijden van pijn en verdriet, van angst of woede, ze is nooit weg, hoogstens verborgen voor je verblinde ogen. Deze liefde is van alle situaties. Zelfs als je je vreselijk beroerd voelt, dan nog: "Ook daar Gij, uw rechterhand, die mij vasthoudt." God-met-je en God-in-je sleept je door de ellende heen, helpt je om je verlies te aanvaarden, en geeft je de ruimte om de kwetsbaarheid van je geluk te genieten.

Het grootste gebod in de wet is dus niet een voorschrift om God te eren en dat in je daden te laten zien. Het grootste gebod is de uitnodiging om liéf te hebben, volledig, hartstochtelijk, met totale inzet, als een kwetsbaar mens te leven.
Bestaat er een grotere beloning dan zo te kunnen leven?
Als je je God lief hebt met heel je hart, ziel en verstand en je je naaste lief hebt als jezelf, dan is dat zélf je beloning: de liefde die je ervaart. De liefde, de wijsheid en het inzicht, je levende ziel, je scherpe verstand en je volle hart - dat is wat je gewonnen hebt aan het leven. Hebben we nog meer nodig?

Nodiging

Brood en wijn, nu hier samen, delen wij om ons opnieuw door hem te laten inspireren. Niet braaf voorschriften navolgen maar vurige geest wordt van ons gevraagd. Daarom nodigen wij u naar voren opdat wij opnieuw beseffen dat het om heel ons hart, heel onze ziel en heel ons verstand gaat.
Komt dan breken en delen, dat oeroude gebaar van geven en nemen, van gebrokenheid en opbloeien, van brood en wijn te zijn voor elkaar. Alles staat en gereed, en ieder is genodigd.
Vuur en liefde.

Liefdevolle God
Als mensen om ons heen een beroep op ons doen, hebben we soms weerstand.
Schenk ons van uw ruimhartigheid. We hebben het zo nodig om bij anderen te kunnen zijn. Schenk ons ook het geduld om te leren anderen bij te staan.

Zegenbede

Moge onze geliefde God dicht bij ons zijn de komende dagen en alle dagen in ons verdere leven.
Moge Zij het vuur aanwakkeren van een geest van kracht, liefde en bezonnenheid, opdat wij ons pad niet kwijtraken en onverschrokken voort kunnen gaan.
Moge Hij ons kracht en tederheid schenken en vrede.
Amen

| Archief/Bijdragen | Archief 2002 | Diana's "Hoofdpagina" | Gastvoorgangers |