Lezingen

• Wijsheid van Jezus Sirach 6; 5-16
• Kol. 1: 4-6 en 9b-11
• Mattheüs 25; 1-13
  

Welkom en inleiding

Goedemorgen en allemaal heel hartelijk welkom op deze zondagochtend; fijn dat u naar De Duif bent gekomen.
Dit mooie huis van God aan de Amsterdamse grachten.
Na ruim 3 jaar grondig verbouwd te zijn wordt dit huis volgend weekend weer feestelijk heropend. Aan zo'n groot huis blijf je altijd wel aan het bouwen, maar het is fijn dat Stadsherstel Amsterdam de verantwoordelijkheid op zich heeft willen nemen. We hoefden het niet meer alleen te doen, maar konden ze zorg delen. Zo is het weer een huis geworden, waar mensen samenkomen om elkaar en de Eeuwige God te ontmoeten.

Hartelijk welkom namens de Duifgemeenschap en vooral welkom aan hen die hier voor het eerst zijn; we gaan met elkaar een mooie dienst vieren. Ik vind het fijn, dat Gerard van Deijl vandaag mee voor gaat in deze viering.

De lezingen vandaag staan in dezelfde reeks als waar we al enige weken uit lezen; het gaat veelal over het leven volgens de wet; dat je moet doen wat je zegt. Alet Aalders zei het vorige week duidelijk; niet ja zeggen en nee doen.
Volgende week lezen we met Jos Brink over het gebruik van je talenten en de week daarna nog als laatste voor de Advent neemt Harris Brautigam ons mee in de visie die Mattheüs ons geeft over het laatste oordeel.

De lezingen staan ook in het licht van de komst van de Mensenzoon, de Christus en hoe we die moeten verwachten.

Mattheüs geeft ons vandaag een mooi verhaal over vijf-om-vijf en daar zullen we ons voornamelijk op richten..

Maar de eerste lezing komt van het boek de wijdheid van Jezus Sirach.
Het lijkt een verzameling van "lessen van wijsheid en kennis" neergelegd in een boek door Jezus, de zoon van Sirach Eleazar, uit Jeruzalem. Het is een zg. Deuterocanoniek boek; de kerken hebben het pas in de 15e eeuw aan de bijbel toegevoegd omdat ze lange tijd twijfelden of het wel tot de echt door God geïnspireerde boeken behoorde.
Het staat overigens niet vast dat Sirach alles zelf heeft geschreven, het boek is door de eeuwen heen wat uitgegroeid door diverse toevoegingen,
In de colofon schrijft hij: zalig degene die zich er mee (met die lessen dus) bezighoudt.
Als hij ze ter harte neemt, wordt hij wijs.

De eerste lezing zou je eigenlijk "schone schijn" kunnen noemen. Het gaat over vriendschap. Waaraan herken je echt vriendschap?

Laten we enkele momenten samen stil zijn
Om ons leeg te maken voor God,
Om hem en elkaar te leren verstaan.

De bruidegom
Die olielampjes zijn niet zo groot; het is eigenlijk een klein plat kruikje met olie met een soort tuutje erop, dat je aan kunt steken. De olielampjes en de bruiloft moeten de toehoorders van dit verhaal erg tot de verbeelding hebben gesproken, want in die streken wordt een bruiloft groots aangepakt. Een bruiloft vergt een flinke voorbereiding.
Om het nog wat sterker te maken wordt de bruidegom in het verhaal van Mattheüs blijkbaar verwacht als het nacht is en donker.
De nachten in die streek kunnen flink afkoelen en zijn aarde-donker. Reden temeer om je dus goed voor te bereiden; goed kleden en voldoende olie mee om je lamp te laten branden. Zo wil de joodse rite dat ook.
Een aantal mensen is verantwoordelijk voor het opwachten van de bruidegom. Ze waken in de donkere nacht . Turen in de verte en uitkijken naar een stoet van lichtjes dat naar hen toe onderweg is. Midden in de nacht schrikken ze wakker en dan blijkt, dat een aantal van hen het niet zou nauw heeft genomen met hun voorbereidingen; niet jong en onervaren, maar onachtzaamheid en onverschilligheid doen hun verantwoordelijkheid de das om. Een verbeelding van de LMW-cultuur; Laat-Maar-Waaien, want anderen doen het wel voor mij.
De mensen die niet waakzaam waren, zich niet goed hadden voorbereid schrikken zich een hoedje want ze staan zonder olie en zijn uiteindelijk te laat voor het feest.

Afrekenen met gemakzucht
Matteüs spreekt ons vermanend toe, - een beetje zwart-wit - dat als je op weg bent naar het koninkrijk van God, dat je dan waakzaam moet zijn, kritisch en vooral: je bewust zijn van je verantwoordelijkheden en daarnaar moet willen leven. Of meer in termen van onze tijd: niet achterover leunen en je pro-actief opstellen.
Natuurlijk hadden die meisjes mèt olie wel wat kunnen afstaan, aan de meisjes zonder olie. Maar daar gaat het niet om. Waar het om draait is dat hier wordt afgerekend met gemakzucht. Let op, mis je kansen niet.
Je hebt je leefregels, je verantwoordelijkheden in de wereld waarin je leeft.
Je hoeft niet de hele wereld op je nek te nemen, maar de dingen doèn die binnen je bereik liggen.

Cultuur van geweld ombuigen
Alle wereldgodsdiensten kennen geboden, wetten, leefregels en vermaningen. De joden kennen -naast de tien geboden- maar liefst zo'n 613 andere leefregels, geboden en verboden. Voor ons is Mattheüs heel helder in de Bergrede (Matt.5) en in hoofdstuk 25 "Heb je naaste lief".
Maar al die leefregels en vermaningen hebben de samenleving - mondiaal- maar ook in onze eigen stad nog niet bepaald tot een paradijs gemaakt. Onze leefomstandigheden, ons milieu, onze lieve oude aarde kreunen onder de moeite die we hebben om de cultuur van geweld, onrechtvaardigheid en gemakzucht om te buigen naar een cultuur van geweldloosheid, van vrede en oprechte aandacht, respect en vriendschap voor elkaar.

Het gaat ons niet gemakkelijk af en met de relatie tussen mens en zijn omgeving is het soms zielig gesteld.

Onvolwassen gedrag
Zullen we nog even terug stappen naar de eerste lezing.. Die lezing van de wijsheid van Jezus Sirach lijkt wel wat tegenstrijdig; vriendschappen zijn toch juist waardevol, waarom dan zo afkraken? Niets weegt toch tegen goede vriendschap op !?
Moet je dan nog op iedere slak zout leggen en arwanend zijn? Ja, omdat niet iedereen zich als een vriend gedraagt; in schone schijn verhult het feit dat hij je kan laten vallen als een baksteen en voor zichzelf kiezen als het tegen zit.
De goede tijden deelt hij graag met je, maar de vrienden die met je willen optrekken, met je willen waken en naast je staan als jij ze eens nodig hebt, dat is een heel ander kaliber vriendschap. Dat is als naamloze liefde, die je onderweg mag ontdekken.
De wijsheid van Jezus Sirach is dan ook voor ons bedoeld om waakzaam te zijn voor dit soort slechte vriendschappen, de wolf in schaapskleren; maar veeleer schreef hij dit -denk ik- als waarschuwing voor de andere partij, mensen die het niet zo nauw nemen met oprecht je verantwoordelijkheden oppakken. De struisvogel, die zijn kop in het zand steekt, de harde werkelijkheid ontkent en daarmee zijn verantwoordelijkheid in de wereld ontkent, creëert cynisme en onverschilligheid. Dat is onvolwassen gedrag.
Daarmee groeien we wèg van onze roeping naar volheid en heelheid.

Geweld verdiept duisternis
Het is onze plicht en verantwoordelijkheid ons te verzetten tegen de weg van gewild geweld en ongeremd individualisme.
Bij de manifestatie tegen de "nieuwe oorlog" in 2001 was de angst voor een escalerende werking van het militaire optreden van de VS en een toenemende vreemdelingenhaat erg groot. Achteraf gezien is die escalatie in militaire zin uitgebleven, maar de vreemdelingenhaat is wel toegenomen en daarmee de voedingsbodem voor nog meer geweld.
De uiteindelijke zwakte van geweld is dat het een neerwaartse spiraal is, die datgene wat het zoekt te vernietigen dichterbij brengt. Geweld verdiept de duisternis in een nacht, waarin al geen sterren stralen. (Martin Luther King)

Het is ons gegeven te verlangen naar eerbied en ontzag voor mensen, dieren en alles wat onze aarde voortbrengt. Het is ons gegeven, dit met elkaar te delen. Deze verantwoordelijkheden kun je niet afschuiven of afkopen. Niets in deze wereld gebeurt zonder reden, zei gisteren Jan Brusse nog in een documentaire op de televisie. Door ons gedrag, hoe we ons opstellen, welke stem we laten horen, heeft wel degelijk zin.
Elk talentje in je kun je daarvoor gebruiken en daar hebben we het volgende week over.

Over de verste wegen liefde delen
Een diep verlangen in ons, dat het anders en beter moet, houdt de lang gekoesterde hoop op een nieuwe tijd levend.
Een diep verlangen en diepe hoop, is als een vlaag van knoppen die op springen staat. Door het donker, de kou en de natte tijd heen wacht het moment, dat hij zijn energie kwijt kan.
Om liefde te delen gaan wij dit leven, met licht en met donker mee, over de verste wegen de liefde te delen., zo zingen we straks.

Vanuit onze diepste levensstroom elkaar gaande houden en ons ten diepste verbonden weten met de grote en kleine wereld. En dit in woorden en daden gestalte geven.
Verbondenheid in De Duif: groeien in gemeenschap vanuit die goddelijke bron. Met vallen en vooral: vanuit een diep geworteld vertrouwen en verlangen: weer opstaan.
Elkaar prikkelen en inspiratie meegeven, met licht en met donker mee, over de verste wegen.
Zo staan we met ons olielampje om de weg te verlichten naar een wereld waar menselijkheid, waarachtigheid en solidariteit de boventoon voeren. Bereiden we ons goed voor om de bruidegom te ontmoeten.

Zo moge het zijn.

Uitleg intenties

In De Duif zijn we gewoon intenties te schrijven in het Groene Boek voorafgaand aan de dienst en voorbeden te maken bij de voorbereiding van de dienst. We zijn nu vandaag bijeen , rondom een tafel met lichtjes, ze staan voor onze verlangens, onze zorgen, onze dankbaarheid en onze hoop.

Breken en delen

We breken en delen van het levensbrood
Om elkaar tot kracht te zijn,
Dat we werkelijk leren vergeven en vriendschap sluiten
En niemand uit onze genade laten vallen.

Zo delen wij met elkaar brood en wijn
Om ons te sterken als voedsel voor onderweg.
Aan de tafel van de Eeuwige is iedereen welkom
Als brood voor onderweg…

Vrede en alle goeds

De Liefdevolle zij met ons
Om ons te troosten als we verdriet hebben
Om ons te beschermen als we dreigen te vallen.

De Barmhartige zij met ons
geeft ons kracht tot leven
En maakt ons tot vruchtdragers van de Eeuwige.

De Liefdevolle en Barmhartige God zij met ons
Zij doet ons de volheid bereiken, die van God zelf is
En laat ons in vrede gaan
Al de dagen van ons leven.
Amen.

| Archief/Bijdragen | Archief 2002 | Voorgangers |

FV 2002-11-12 | © copyright 'De Duif', Amsterdam | deduif@xs4all.nl