Lezingen
- Jesaja 60: 1-6
- Efeziërs 3: 2-3a, 5-6
- Matteus 2: 1-12
Welkom en inleiding
Goedemorgen allemaal en mede namens Ancel Tholen die mee voor gaat en
de hele Duif-gemeenschap heet ik allen hartelijk welkom.
De oude getrouwen, de bekenden in De Duif en mensen die af en toe hier
een kijkje nemen of er voor het eerst zijn: fijn dat je er bent en ik
hoop dat we deze eerste zondag van het nieuwe jaar een mooie, inspiratievolle
viering mogen hebben.
Je ziet het om ons heen; we zitten met één been nog een
beetje in de Kerstsfeer. Net over de drempel van het nieuwe jaar laden
we onze batterij op opdat we licht kunnen uitstralen.
De evangelielezing over de wijzen uit het oosten ontdoen we een beetje
van de mottenballensfeer en Jesaja helpt ons daarbij. Het motto is: een
feest van herkenning. Luistert u straks maar!
Vanmorgen is er ook weer speciaal ruimte en aandacht voor de kinderen
en Fred wil graag de kinderen uitnodigen .
Overweging.
De bekende evangelielezing van deze ochtend trekt het kerstfeest over de jaardrempel heen het nieuwe jaar in.
Die lezing is in de loop der eeuwen door een steeds dikkere legende omkleed en je moet het wat uitkleden om tot de kern te geraken.
En in die kern is het een boeiend betoog, hoe mensen wereldwijd geraakt door het hoopvolle bericht dat het licht het wint van de duisternis. Zelfs geleerden of koningen laat het niet onberoerd.
Wijzen uit het oosten waren goed op de hoogte van de loop der sterren. Beladen met geschenken verlaten zij hun land, gaan op reis, om de hoopvolle woorden werkelijkheid te zien worden. In de profetie van Micha krijgen ze te horen, dat ze niet in Jerusalem maar in Bethlehem moeten zijn.
Matteüs spreekt over wijzen of –in een nieuwere vertaling - magiërs die uit het oosten kwamen. Hij noemt geen aantal; omdat er 3 geschenken worden genoemd, gaan we het verhaal verder met 3 personen. Het vermeldt ook niet dat het koningen waren. Doorgaans wordt dit verhaal van de wijzen wel betrokken op de woorden van Jesaja 60 vers 3. Vanaf de Middeleeuwen wordt er in de volksmond gesproken over 3 koningen en dat heeft een symbolische betekenis. Deze drie koningen zijn het symbool van de drie werelddelen, die men in de oudheid kende: Europa, Afrika en Azië. Palestina ligt precies in het midden.
Ook de geschenken hebben symbolische betekenis: goud – het edel metaal – staat voor koninklijke waardigheid. Wierook gold als een kostbaar geschenk dat bij heel byzondere gelegenheden werd geschonken. Koning Salomo kreeg het van de koningin van Seba, in de tempel werd wierook gebrand en ook bij andere wereldgodsdiensten wordt wierook gebrand en het creëert een gewijde atmosfeer.
Het mirre komt tenslotte van de mirreboom. Het sap werd verwerkt in olie en gaf een heerlijke geur; het werd gebruikt om koningen mee te zalven.
Frappant dat zij aangesproken worden in hun “eigen taal”; magiërs, mannen geschoold in sterrenwichelarij, dromenuitleg, hebben een bijzondere ster gezien. Verbazingwekkend sterk dat zij de moed hebben om hun eigen wereld en hun eigen denken achter zich te laten. Mèt: een vermoeden van een heel ander leven, een leven waarin niet macht en onrecht het laatste woord heeft. Tot tweemaal toe wijst die wondelijke –soort wandelende - ster hen de weg.
Het gevaar van deze lezing is, dat het al snel ou-bollig en misschien wel romantisch klinkt bordevol met oude symbolen en rituelen. Zo dringt zich terecht de vraag op, wat nu de kern van het betoog is.
Wat mij enorm boeit, is de onweerstaanbare aantrekkingskracht van het licht en dan het feest van herkenning. Die tocht van verre en de meegebrachte geschenken symboliseren opnieuw – ten derde male - het feest van herkenning van de geboren Messias.
Nadat eerst herders het kind op aanwijzing van de engel hadden gevonden, lazen we vorige week hoe Simeon en de hoogbejaarde profetes Hanna hem herkenden. En vandaag een wereldwijde herkenning, zoals dat plaatsvond in de ervaring van de eerste gemeente. De wijzen of koningen voelden de aantrekkingskracht van het licht, de uitstralingskracht van de alom Aanwezige, de Eeuwige in de geschiedenis en wilden zich daarmee verbinden.
De lezing van de profeet Jesaja helpt ons bij het interpreteren van die wijzen.
Aan dit verhaal ligt de ervaring van het volk Israël in de duistere dagen van de ballingschap ten grondslag. Een volk dat in duisternis doolt, uitzichtloos, vluchtelingen in den vreemde. In die beroerde wereld wordt gesproken door de profeet in de 4e eeuw voor onze jaartelling, dat een groot licht op zal gaan. De Messias-verwachting: God, die bevrijdt uit verdrukking, uit ballingschap.Heel krachtig staat daar dan:
STA OP, blijf niet zitten dromen, staren op wat vroeger was, kom overeind, anders voel en zie je het licht niet. Als jij opstaat en in beweging komt, dan heeft dit invloed op je omgeving.
Voel de stralen van de zon, de bron van alle licht.
Jesaja schrijft dit als een profetische schildering in levendige kleuren en beelden van het nieuwe Jerusalem. De glorie van de Heer zal hierin bestaan, dat de Heer met zijn tegenwoordigheid haar zal omstralen. Van enige geweld, onrecht zal geen sprake meer zijn; de bewoners zijn allen rechtvaardig. God verlaat de mensen niet! (toel.: Jesaja verwijst hiermee in breed perspectief niet alleen naar het aardse Jerusalem, maar ook naar de Apocalyps, de Openbaring van Johannes. (zie aldaar letterlijk dezelfde tekst ! 21; 24a)
En wij … wij staan daar (met die wijzen, magiërs, koningen – of geef ze maar een naam) wat tussen in.
De bouwers van die stad, het Jerusalem zijn simpelweg wij mensen. En ook aan ons wordt dus toe groepen: als je hem herkend hebt, STA OP om hem te herkennen en te schitteren .
Verbind je met de goede krachten, verbind je met de positieve dingen. Je zult zien hoe je batterij hierdoor wordt opgeladen en krachten binnen in je ruimte krijgen, om zelf te zijn als het licht der wereld en dat met elkaar te delen.
Ga er eens voor STAAN; wordt eens wakker want er is al zoveel duisternis om je heen; er is al zoveel waar de sterren niet vanaf spatten. Er is zo weinig respect voor elkaar, we luisteren zo slecht, woorden van verzoening komen soms zo moeizaam over de lippen, hoevaak verzachten wij het lijden of dragen we het samen?
Ik geloof, dat God ieder op z’n eigen manier de moed en kracht geeft om het licht de duisternis in te dragen. Om OP te staan en rechtvaardigheid en solidariteit te brengen, problemen aan te pakken en bespreekbaar te maken.
Nelson Mandela – zelf ook zo’n ster in een duistere wereld- heeft dat een tijdje geleden mooi verwoord: hij zei:
Je klein voordoen dient deze wereld niet,
Er is niets glorieus aan jezelf klein te maken.
Wij zijn bedoeld om te schitteren, zoals kinderen doen.
Wij zijn bedoeld om de glorie van God uit te stralen, die binnen in ons is.
Die is niet slechts in enkelen van ons, die is in iedereen.
En wanneer wij ons licht laten stralen,
Geven we ook aan andere mensen de ruimte om hetzelfde te doen.
Zo zijn woorden in aloude geschriften eigenlijk in haar kern ook een verhaal voor òns vanochtend. Zéker zo nèt over de drempel van een nieuw jaar.
Het houdt - net als Nelson Mandela en overigens elke religieuze leraar – aan ons een spiegel voor:
om ons te tonen waartoe wij bestaan en hoe wij echt zouden moeten leven: nl.
ons verbinden met het Licht,
vertrouwen op het goede in jezelf en daarmee steeds weer richting kiezen,
ook al brengt die gekozen richting je soms op een andere onbekende plek als waar je zelf verwacht..
Zo zijn we sámen Lichtdragers van de Eeuwige en zullen we schitteren.
En in dàt Licht mogen we elkaar een Zalig – een schitterend – Nieuwjaar toewensen.
Zo mag het zijn. Amen.
Gebeden uit de gemeenschap
Wij bidden tot God, de Eeuwige,
Om licht in ons dagelijks leven.
Dat de gedachtenis aan het kind van Betlehem
Voor ons een bron van bemoeding, licht en inspiratie mag blijven
En ons mensen van rechtvaardigheid maakt.
Wij denken en bidden voor allen die in duisternis leven
Aan de rand van onze maatschappij;
Daklozen, verdwaalde mensen, vluchtelingen,
Kwetsbaren en zieken.
Dat zij niet alleen staan en
Mogen weten, dat er iemand is die borg voor hen wil staan.
Bidden wij,
Dat in onze gemeenschap
Het woord van God wonderen van menselijkheid bewerkt.
Dat wij elkaar niets dan oprechte liefde schuldig blijven.
Bidden wij tot God,
Om nieuwe tekenen van vrede.
Dat de oude woorden
Nieuw verstaan worden in de duisternis van onze tijd.
Dat alle mensen licht mogen ontdekken in hun leven en
Zich Lichtdragers van U mogen weten.
Mogen wij verwonderd blijven om de hoop en levenskracht
Die ons in het hart is gelegd.
Nodiging
De kinderen – wijzen geworden – hebben een spel gespeeld en
daarbij mochten er 3 voor koning spelen. Zij komen naar voren om ons te
helpen vandaag met uitdelen.
Evenals Jezus deed, delen wij brood en wijn.
Als teken van solidariteit
En als symbool om Zijn liefde en licht te delen.
Deel zo in dit brood en deze wijn
Het is er voor ons allen en het doet ieder op zn eigen manier schitteren.
De Liefdevolle
zij met ons
Om ons te troosten als we verdriet hebben
Om ons te beschermen als we dreigen te vallen.
De Barmhartige zij met ons
geeft ons kracht tot leven
En maakt ons tot lichtdragers van de Eeuwige.
De Liefdevolle en Barmhartige God zij met ons
Zij doet ons de volheid bereiken, die van God zelf is
En brengt ons vrede
Al de dagen van ons leven.
Amen.
| Archief/Bijdragen | Archief 2003 | Voorgangers |
FV 2003-01-22 | © copyright 'De Duif', Amsterdam | deduif@xs4all.nl