Coördinatie: Henk Kemper

Assistent: Cees Blaauw

Lezingen

Uit het boek "Een daad van Liefde" van Maria Hillen.

Welkom en Inleiding

Hartelijk welkom aan dit jaarlijkse Seidermaal. We zijn weer met veel mensen bijeen, in de hoop dat dit een bijzondere avond zal worden. Ik hoop dat het een warme, sfeervolle en gedenkwaardige avond zal worden.

Dat kan alleen maar als we allemaal bijdragen aan deze sfeer.

Samen met Cees mag ik de avond leiden. Aan het begin van deze avond zou ik eerst samen een lied willen zingen. Een lied met een intentie. De intentie dat wij elkaars gelijken zijn en de opdracht om er voor elkaar te zijn.

Lied: Hier wordt het land gezocht waar wij gelijken zijn,

Voor de goede orde ontkom ik er niet aan om jullie een aantal praktische dingen uit te leggen. Dat doe ik maar meteen aan het begin van de avond. Dan hoeven we ons in de loop van de avond niet te laten afleiden door praktische zaken. Per tafel is er intussen één tafeloudste aangesteld. De tafeloudste geeft vanavond leiding aan de tafelgroep. Zij of hij zorgt voor het op zijn tijd inschenken van de glazen. zij of hij zorgt voor het op tijd ophalen of laten ophalen van gerechten enzovoorts. Niet onbelangrijk: zij of hij wijst ook aan wie aan het einde van de avond mogen dan wel moeten afwassen. Maar misschien wel het allerbelangrijkste: zij of hij heeft in de loop van de avond een belangrijke taak in het voeren van het tafelgesprek.

Ik wil de tafeloudsten al meteen vragen een eerste taak uit te voeren. Willen jullie ervoor zorgen dat alle kaarsjes op de tafel worden aangestoken. Als een herinnering aan Jezus' verlichte Geest die het verdient om niet onder de korenmaat gestoken te blijven.

Ik wil jullie ook vragen om een eerste glas wijn in te schenken. Maar wacht a.u.b. met het heffen van het glas tot iedereen zo ver is en we een heilwens kunnen uitspreken.

De eerste beker

Een toast op het leven van Jezus van Nazareth:

Jezus die onder meer zei:

"Mijn leven was gericht op het aangeven,

Mijn leven was gericht op de liefde…..

Laten wij drinken op de weg die Jezus ons toonde   

Op zijn gedachtenis en zijn nooit aflatende wijsheid, die ons keer op keer de juiste weg toont.

Op Gods Zoon, Jezus van Nazareth.

Lachaim

Tijd om even kort te praten met de mensen aan je tafel. Maak, indien nodig even kennis en vertel waarom je gekomen bent.

Deze avond staat niet op zichzelf. Zoals bekend is, maakt deze avond deel uit van een cyclus die we dit jaar geweven hebben rond Pasen 2003.

Dit jaar hebben we ervoor gekozen om deze cyclus te bouwen rond het boek

Een Daad Van Liefde van Maria Hillen.

De ondertitel van het boek is: Openbaringen van Jezus over Zijn leven voor de Mensheid.

Openbaringen ván Jezus. Inderdaad…… het buitengewone van dit boek, waarvan de inhoud als een rode draad door deze week heenloopt….. het buitengewone van dit boek is dat het niet een boek óver Jezus van Nazareth pretendeert te zijn, maar dat het een boek pretendeert te zijn, geschreven vanuit Jezus' eigen visie. Vanuit zijn eigen waarneming.

Elk jaar proberen we Seider zin te geven door een thema te bedenken waar we de avond over nadenken, praten en vertellen. Vanavond zal het thema zijn:

Een God Met Veel Gezichten; Tel Je Zegeningen, Eén Voor Eén.

Een korte uitleg is op zijn plaats. Je zegt wel eens dat God zich toont in de ogen van je naaste. Je zegt wel eens dat je je naaste tot zegen moet zijn.

Je zegt wel eens dat God daar is waar mensen elkaar tot zegen zijn.

Je zegt wel eens dat mensen de handen van God-op-aarde zijn.

Zo geredeneerd is God op aarde onder de mensen, néé, niet ónder de mensen maar ín en dóór de mensen. Wij mensen zijn Gods handen, zijn werktuig in de wereld.

Zo bezien heeft God -letterlijk- veel gezichten. Namelijk alle gezichten van alle mensen op de wereld. In de loop van de avond zullen we proberen te praten over dit thema aan de hand van gewone verhalen van alledag. Gewone verhalen van mensen zoals wij die soms, even, een glimp van God ervaren in de vriendelijke hand, een gebaar, een glimlach van de ander. Gewone verhalen van ons, mensen die soms die glimlach, dat handgebaar voor de ander zijn. Dát is God onder mensen. Dat is hoe God de wereld bedoeld heeft. Tél je zegeningen, één voor één.

Ik noemde net het boek dat we in de paascyclus centraal stellen. Is dit boek dan een natuurgetrouw vertelsel, als ware het een video-verslag. Nee, dat niet. Maar het is wel een heel andere manier van vertellen over de bijzondere gebeurtenissen van toen. Het laat ons op een andere manier kijken naar Jezus leven.

Jezus leefde als wetsgetrouw Joods man in de cultuur van die tijd. Hij hield zich aan gewoonten en gebruiken. Om die reden vierde hij ook de Seideravond aan de vooravond van het aloude Joodse Paasfeest.

In de tijd van Jezus was dit een roerige tijd. Een tijd dat van Jezus misschien wel meer werd verwacht dan hijzelf wilde of kon waarmaken. Een tijd waarin de mensen in opstand kwamen tegen de bezetter uit Rome. Een tijd waarin de bezetter en de tegenstanders van Jezus er alle belang bij hadden een zondebok te zoeken en te vinden voor alle volksopstand en bedreiging voor het politieke én kerkelijke gezag.

In deze Paascyclus willen we oog hebben voor het boek dat de geschiedenis vertelt door de ogen van Jezus zelf. Zoals gezegd…. misschien niet als een waarheidsgetrouwe versie, maar wel als een ménselijke versie. Geschreven in taal die wij begrijpen.

Het bijzondere is dat we vanavond Seider vieren zoals Jezus dat deed. Zijn tafelgenoten kenden de afloop van de geschiedenis niet. Wij wel !

Daarom menen wij te begrijpen wat de zin en het doel van Jezus' leven is geweest. Daarom menen wij te kunnen begrijpen hoe wij in het leven zouden moeten staan.

Eén ding hebben wij gemeen met het gezelschap rond Jezus: Seider vier je om verhalen dóór te vertellen. Vanouds vertelden de Joden (en dat doen ze vandaag de dag nog steeds) over de uittocht van het Joodse volk uit het land Egypte.

Die verhalen zijn ons bekend. Hoe het Joodse volk na lang soebatten en dreigementen het land Egypte verlaten. Hoe Pharao hen uiteindelijk smeekt het land te verlaten omdat de God van Abraham, Isaäk en Jakob groter is dan Ra zelf.

Hoe het Joodse volk morrend en met vallen en opstaan de woestijn doorworstelt. Hoe ze een gouden kalf oprichten. Hoe ze God schofferen maar hoe God hen steeds weer trouw is.

Verhalen die Jezus ongetwijfeld heeft uitgewisseld met zijn leerlingen. Want dat hoort immers bij het Joodse paasfeest.

Zo staan wij aan het begin van een mengeling van Seider en het herdenken van Jezus' leven.

We vieren vanavond geen traditioneel Joods Pesachmaal. We beogen immers niet iets na te doen of te imiteren. Wel zullen we proberen om zin te geven aan de avond. Dat zullen we doen aan de hand van een thema, waarover ik zojuist al iets vertelde.

Ik wil nu Cees vragen een deel uit het boek Een Daad Van Liefde voor te lezen. Daarna zullen we een aantal oorspronkelijke rituele handelingen verrichten die horen bij Seider. Ik zal jullie aansluitend ook vertellen over alle gerechten die op tafel staan of komen te staan.

Lezing uit: "Een Daad van Liefde" van Maria Hillen

Mijn tijd was gekomen ….

Jezus vierde Seider met zijn leerlingen en een aantal mensen dat hem lief was.

Traditioneel worden er tijdens een Seider allerhande gerechten gegeten; alle met hun eigen herinnering en betekenis.

Vanouds worden de vragen gesteld door de jongste in het gezelschap. De traditionele vragen luiden: Waarom is deze avond zo verschillend van alle andere avonden; wat is pesach; wat is dat voor brood en wat ligt er in de schalen op de tafels. Antwoorden daarop worden dan gegeven door de gastheer. De antwoorden zijn even oud als het geloof in de God van Israël.

Zo zijn er matzes. Brood van de armen. In tegenstelling tot gerezen brood dat "chameets" heet is dit brood dat níet gerezen is. Brood waarvan je veel kunt eten om toch nooit genoeg gegeten te hebben. Brood dat de joden in armoe in Egypte aten.

Mét de matzes wordt bitterkruid gegeten. Dat heet "Maror." Seideravond leert de mensen hoe ze moeten omgaan met het bittere in de wereld. Het negatieve, de moeilijkheden die je niet uit de weg moet gaan maar die je op zijn tijd te consumeren hebt.

Op de Seiderschotel liggen een ei en een been. Herinneringen aan het Pesachlam en het feestoffer dat ieder Opgangsfeest gebracht wordt.

Er staat ook Charoseth op tafel: een lekkere spijs met een treuriger achtergrond. De substantie doet denken aan de klei waarvan de joden de tichelstenen moesten bakken voor de Egyptenaren.

Naast de bekers wijn die wij zelf zullen drinken in de loop van de avond, mogen we niet vergeten om één beker wijn neer te zetten voor de profeet Elia. Joden geloven er rotsvast is dat áls Elia terug zal keren op aarde, dit zal zijn tijdens Pesach. Laat zijn wijn daarom al klaar staan. En laten we de deur op een kier zetten, zodat hij niet voor een gesloten deur staat.

Een ander eeuwenoud gebruik is de handwassing.

Aan het begin van een Seideravond is het gebruikelijk dat de gastheer zich de handen wast of laat wassen. Van oorsprong een reinigingsritueel dat Jezus ook al omkeerde. Niet hem werden de handen gewassen, maar hij waste de voeten van zijn trouwe volgeningen. Het gaat immers niet om gediend worden maar om zelf te dienen.

We zijn nu bijna zo ver dat we kunnen beginnen aan laten we maar zeggen het voorafje van wat de tafel vanavond te bieden heeft. Als wij ons gereinigd hebben, als we onze handen hebben gewassen kunnen we aan tafel gaan.

Ter voorbereiding op het aan tafel gaan zullen Cees/Henk en ik, naar oud gebruik de tafeloudsten dienen bij het wassen van de handen. Wij zullen met een kan water langs de tafels komen en de aangestelde tafeloudste de handen wassen.

Hierna een korte "break" waarbij de mensen onderling wat kunnen praten, wat matzes eten en wijn kunnen drinken.

Lezing uit het boek "een daad van Liefde" het volgende fragment:

Het paasmaal was een gebeurtenis die diepe indruk achtergelaten heeft……

In het gelezen fragment horen we hoe Jezus Seider vierde met zijn vrienden. Met gemengde gevoelens omdat hij al voorvoelde, nee wist wat er zou gaan gebeuren.

Maar met een gevoel van eenheid in zijn hart. Met een gevoel dat hem aangaf dat zijn volgelingen zijn boodschap van liefde moesten gaan uitdragen over heel de wereld.

Vanavond zijn wij verenigd aan deze tafel. Net als Jezus vieren we Seider. Net als Jezus kennen wij de afloop van Jezus verhaal.

Zoals Jezus de maaltijd gebruikte als opstap voor verdere ontplooiing van zijn boodschap van liefde, in die geest zitten wij hier. Net als Jezus verkeerde in het gezelschap van zijn meest dierbare vrienden, zo zitten wij hier vanavond.

De historische betekenis van de gerechten is ons intussen bekend. We tonen respect voor de betekenis van de ingrediënten; we tonen, net als Jezus respect voor de oorsprong. We doen dit vanuit het besef dat Jezus een nieuwe boodschap bracht. Een boodschap van liefde voor alle mensen onder elkaar.

Vullen van de glazen, ter voorbereiding op de tweede beker

Laten wij, voordat we overgaan tot het gebruiken van de maaltijd, toasten. Laten wij het glas heffen op ons voorbeeld: Jezus van Nazareth, die ons liet zien hoe mensen met elkaar zouden moeten, nee hoe ten diepste mensen met elkaar zouden willen omgaan.

Toasten wij op de eeuwige Zoon van God, Jezus van Nazareth, ons voorbeeld.

Lachaïm

We gebruiken de maaltijd

Een inleiding op het themagesprek:

Het thema dat we voor vanavond bedachten is:

Een God Met Veel Gezichten; Tel Je Zegeningen, Een Voor Een.

Elk mens vormt zich een eigen beeld van God. De een laat zich inspireren door verhalen uit de heilige schrift. Een ander door de natuur. Weer een ander door zijn eigen gedachten en overpeinzingen.

Zeker is dat eenieder zich een eigen beeld vormt van God. Het wordt anders als je vraagt naar wat God voor mensen betekent, wat God de mensen brengt of wat de verwachting over God is.

In het algemeen zijn mensen er van overtuigd dat God de goede dingen in het leven bevordert; niet de kwade.

Mensen zijn Gods schepping. Er zijn goede mensen, maar helaas ook minder goede.

Je zegt wel eens dat mensen elkaar tot zegen moeten zijn, volgens de woorden van Jezus.

Sterker: God komt niet hier op aarde orde op zaken stellen. God komt evenmin de door mensen veroorzaakte puinhopen ruimen.

Wat dat betreft zijn het mensenhanden die hier op aarde de zaken regelen.

In het leven maak je allerhande dingen mee. Moeilijke dingen, leuke dingen, fijne dingen en teleurstellende dingen. De één krijgt harde klappen te verduren en de ander minder harde.

Zijn mensen in staat om elkaar te steunen ? Als je uitgaat van de gedachte dat de ene mens de ander ontmoeten kan in de ogen van de ander, dan zijn er in het dagelijks leven kansen te over om God te ontmoeten. Een wereld vol ogen; een wereld vol Godsblikken.

Kun je in alle mensen de blik van God herkennen ?

Kun je in de ogen van George Bush een glimp van God herkennen ? Of in de ogen van Sadam Hussein ?

In de ogen van de soldaten dan ?

In de ogen van de kinderen van Irak?

Misschien liggen deze vragen veel te ver van ons af. Het is moeilijk om je een voorstelling te maken van het huidig oorlogsgeweld en de wereldpolitiek.

Beter is het om meer in onze eigen omgeving te blijven. Zelf zijn we immers, stuk voor stuk, ervaringsdeskundigen.

Ben jij bereid om voor de ander God te zijn, als die het nodig heeft ?

Hoe ver ben je bereid te gaan ?

Heb jij de ervaring dat iemand die je ontmoette jou nodig had. Wat heb je die ander dan kunnen bieden ?

Ben je een ander wel eens tot steun geweest ? Heb je toen bewust gehandeld of zomaar gedaan wat je hart je ingaf ?

Kun je ook vragen aan een ander even God voor jou te zijn. Er zijn immers mensen te over, stuk voor stuk mensen van God.

Heb je wel eens ervaren dat een ander voor jou God was, in die zin dat een ander jou weer de kracht gaf door te kunnen gaan op een al dan niet moeilijke weg ?

Voelde je dat als een zegening die je kunt tellen, een voor een ?

Het is vanavond een avond van het doorvertellen van ervaringen. Mooie en goede ervaringen over het leven. Het leven in de bedoeling die God met de mensen had.

Het is goed en bemoedigend om elkaar eens te vertellen wat een ander voor jou heeft betekend. Daarvoor is nu tijd en ruimte.

Om het gesprek misschien wat gemakkelijker te maken en de tongen nog wat losser stel ik voor een derde dronk uit te brengen.

De Derde Beker

Vul daarom de glazen nog eenmaal.Maar voordat we zullen drinken spreken we nog een gebed uit:

Lezing uit het boek; Een daad van Liefde:

Het leven dat ik geleid heb, was een leven ….

Laten wij ons glas heffen in de geest van deze woorden.

Lachaïm.

Ik wens jullie veel genot en uitwisseling van ervaringen bij het bespreken van het thema.

Eindfase

Aan het einde van een Seideravond is het gebruikelijk dat iedereen nog een stukje van de affikoman (dat is een matze die aan het begin van de maaltijd wordt ingepakt in een doek) krijgt uitgereikt.

De joden hadden daarvoor de achterliggende gedachte dat je de smaak van de matze zo lang mogelijk moet bewaren.

Jezus echter gaf een heel andere wending, een heel nieuwe dimensie aan het teken van het delen van brood en wijn.

Jezus deelde brood en wijn als teken van een verbond tussen hem en de mensen die hem volgen. Een heilig verbond dat niets meer of minder zegt dan:

ik verbind me met jouw woorden, ik verbind me met jouw geest. In die zin zijn we één in denken en doen.

Een eeuwig verbond dat je kunt tonen in houding en gedrag in het menselijk verkeer.

Want zó eenvoudig is Jezus' boodschap: weest elkaar tot zegen.

Om elkaar daar in te sterken komen wij als gemeenschap wekelijks bijeen. Om elkaar te bemoedigen en te steunen.

Ook vanavond willen wij het door Jezus ingestelde teken stellen.

Daarom vraag ik jullie allemaal een vierde beker wijn in te schenken. Dan komen wij met een schaal met matzes langs. Eet de matze nog niet op. Bewaar deze heel even tot na het gebed dat we zullen uitspreken.

De vierde beker

Uit "Een Daad van Liefde"

Mijn leven was belangrijk voor de mensen…

Lachaïm.

Voor we de avond zullen afronden drinken we nu nog rustig onze glazen leeg.

Voor we dit Seidermaal besluiten wil ik wijzen op het feit dat er moet worden afgewassen en opgeruimd.

Ik ga er van uit dat we allemaal ons steentje bijdragen: iedereen kan immers best iets naar de keuken brengen en een theedoek vasthouden.

Het is goed om alle mensen te danken die op de een of andere manier hebben bijgedragen aan de totstandkoming van deze avond. We snappen immers best dat er vooraf heel veel werk heeft moeten plaatsvinden.

Daarom hartelijke dank aan al die bereidwillige handen op de achtergrond.

Voor we de tafel verlaten resten ons nog twee dingen:

een lied en een zegenbede. Laten we eerst samen een lied zingen.

Lied: Het woord van God tot hiertoe doorverteld

Vanavond hebben we ons laten inspireren door een voor ons nieuw boek dat het verhaal van Jezus op een heel andere manier vertelde dan we altijd hoorden.

Hopelijk heb je het inpirerend gevonden.

Hopelijk heb je ook de gesprekken inspirerend gevonden en heb je er iets aan gehad. Het waren gesprekken die gaan over ons eigen leven en de ervaringen die we hebben. Gesprekken over hulp krijgen en over hulp geven.

Voor we deze avond afronden is het goed om uit te spreken dat we elkaar tot zegen willen zijn en daarbij vertrouwen op Gods niet aflatende hulp.

Daartoe wil ik graag de oudste zegenbede uitspreken die er is. Maar al is de zegenbede oud, hopelijk krijgt ook dit gebed na de gesprekken van vanavond een nieuwe lading. Een lading van: ik kies er voor een ander tot zegen te zijn, zoals God er voor kiest een zegen voor mij te zijn.

Uitgaand van de gedachte dat wij Gods handen op aarde zijn, is het aan ons om de zegen van de allerhoogste op aarde tastbaar te maken.

Zegenbede.

Moge de Heer ons zegenen en behoeden.

Moge de Heer de glans van zijn gelaat over u spreiden en u genadig zijn.

Moge de Heer zijn gelaat naar u keren en u vrede schenken.

| Archief/Bijdragen | Archief 2003 | Gastvoorgangers |

RG 2003-10-06 | © copyright 'De Duif', Amsterdam | deduif@xs4all.nl