Voorganger: Diana Vernooij (foto)

Lectrice: Yvonne van der Velden

Lezingen

Exodus 13; 17-22

Inleiding.

Goede morgen beste mensen, hartelijke welkom bij deze viering van schrift en tafel in onze Duif. Het is vandaag de eerste zondag van de maand. En dus is er kindernevendienst. Dus ook jullie, allemaal heel welkom. Straks zal Fred een verhaal voorlezen voor de kinderen.

Het is vandaag de 2 e adventszondag. Op weg naar Kerstmis volgen we verschillende symbolen in de verhalen rond Kerst. Vorige week was het de Engel die Maria kwam vertellen dat zij een goddelijk kind zou baren. Volgende week verschijnen de os en ezel en de laatste zondag komt de kribbe ten tonele. Deze week is het de Ster die we volgen, zoals de 3 wijzen uit het Oosten de ster volgden tot de kribbe in de stal bij Bethlehem. Op het mooie altaardoek ziet u dat de ster is toegevoegd. De dieren en de kribbe ontbreken nog!

Van het verhaal over de Ster van Bethlehem kunnen we gevoeglijk aannemen dat het niet waar is gebeurd. De drie wijzen, ook wel drie koningen genoemd, staan in het verhaal model voor de 3 toen bekende wereldrijken: Europa, Azië en Afrika. Het verhaal wil ons doen geloven dat de heersers van alle wereldrijken op aarde zich zouden buigen voor Christus. Zijn komst en leven was zo bijzonder, zijn boodschap zou de wereld veroveren. En waar zijn leerlingen na zijn dood met Pinksteren van overtuigd raken, plaatsen ze in dit verhaal aan het begin van zijn leven. Jezus is d é Koning der Koningen. En ze hangen een Ster boven het verhaal.

En dat is weer niet voor niets, we zullen het erover hebben.

Voor we nu overgaan naar de lezing van de kinderen wil ik eerst vragen wie er met ons de 2 e kaars wil aansteken op de adventskrans.

( ….kaars aansteken….)

Overweging.

De Ster het verhaal uit Exodus dat we lazen, volgden de Joden het goddelijk licht. Ze trokken weg uit Egypte, terug naar hun eigen voorouderlijk land, om daar een eigen onafhankelijk bestaan op te bouwen. Het is een indrukwekkend vertrek, er staat: “Geheel tot de strijd uitgerust trokken de Israëlieten weg uit Egypte”. Hoe snel hadden zij gedacht het beloofde land te zullen veroveren? En wat staat dat machtige vertrek in schril contrast met wat zij zullen meemaken. Het begint in ons fragment al met een omweg door de Rietzeewoestijn. Blijkbaar vertrouwen ze de weg die God aanwijst, ook al is het een omweg. Ze volgen hun ster, die er uit ziet als een wolkkolom overdag en 's nachts als een vuurzuil. Jahwe ging voor hen uit. Later in de woestijn, als de reis maar duurt en duurt zal Jahwe hen op dezelfde wijze ging hen voor

De 3 wijzen bestonden waarschijnlijk niet maar de Ster van Bethlehem schijnt weer wel bestaan te hebben. Er was, in de tijd rond de geboorte van Jezus, een bijzonder hemellichaam verschenen, een ster of een komeet, die veel beroering wekte. En de mensen zagen er een teken van God in.

verschijnselen. In leiden. En de Egyptenaren, die de Joden achtervolgen, zij zullen het water van de Rode Zee, over zich heen krijgen, het godsgericht dat wil dat de Joden vrij zullen zijn.

Wij, geseculariseerd volk als we zijn, kunnen niet meer denken in termen van: God straft, als er een natuurramp is, een vulkaan uitbarst of als er delen van een hemellichaam op aarde zouden neerstorten. Gelukkig maar, we hebben andere verklaringen voor rampen of natuurverschijnselen, we gaan niet meer op zoek naar de schuldigen.

Wat wel hetzelfde is gebleven is onze neiging om duidingen te geven aan gebeurtenissen. We willen alles verklaren. Nu hebben we een wetenschappelijke verklaring, tegenover een verklaring van een godsgericht vroeger. Waarom doen we dat? Het ongelooflijke verschijnsel vinden we beangstigend. Als we niet weten wat het is kan het misschien nog eens gebeuren en ons treffen. Waarom gebeurt het, kunnen we het voorkomen, bedreigt het ook ons? We willen de bedreiging niet. Een wetenschappelijke verklaring of een godsgericht, het maakt ons eigenlijk niet zoveel uit, als de verklaring ons maar geloofwaardig maakt hoe we ons kunnen beschermen. We willen zo veel mogelijk verklaren omdat het ons gerust stelt.

In godsgerichten geloven we niet meer maar eigenlijk stellen wetenschappelijke verklaringen ons ook niet meer gerust. Er overkomt ons van alles in ons leven en we zoeken een ander soort uitleg dan een verklaring van feiten. We zoeken betekenis, we willen de leiding van onze God in ons leven herkennen. We willen onze eigen Ster voor ons uit zien gaan.

We kijken naar wat ons overkomt en vragen ons af: waarom gebeurt mij dat, wat is de betekenis, heeft het een boodschap voor mij? Heeft God of de kosmos een bedoeling met wat mij overkomt?

We kunnen vast allemaal wel positieve en negatieve voorbeelden opnoemen.

Zo is het mijn eigen ervaring dat mijn lijf mij voortdurend signalen geef als ik te hard werk of teveel wil, als ik mezelf verwaarloos, of te veel mijn grenzen voorbij ga. Die vermoeidheid of hoofdpijn blijkt wel degelijk een boodschap te hebben. Ik leer beseffen dat ik dan wel alles wil, maar misschien niet alles kan.

Maar we kunnen er ook in verzuipen in het zoeken naar betekenis. We kunnen niet alles wat we meemaken verklaren of proberen te begrijpen als een boodschap. Zit er een boodschap in mijn griep? Moet je een diepere betekenis zoeken als er wordt ingebroken in je huis? Nou, zo kent u er ook nog wel een paar. U kent vast ook wel de discussies over de psycholo­gische verklaringen van ziekten, alsof alles wat ons overkomt veroorzaakt wordt en genezen kan worden met wat wij tussen onze oren bedenken. Er zijn dikke boeken vol geschreven over psychische oorzaken van ziekten, variërend van het niveau van ‘als je overspannen bent vraag je teveel van jezelf‘ tot ‘als je huiduitslag hebt, maak je geen echt contact met mensen om je heen' of ‘als je een hartkwaal hebt onderdruk je je gevoelens'. Sommige mensen wijten de ziekte aan eigen schuld, ze zouden niet juist leven. Als je ziek bent leef je niet gezond. Dat kan waar zijn, maar dat hoeft natuurlijk helemaal niet zo te zijn. Het zoeken van een betekenis heeft zijn grenzen. Waarom kunnen we er zo moeilijk mee ophouden?

Zouden we dit ook kunnen: vol verwondering en ontzag naar verschijnselen kijken en ze onverklaard laten? Of misschien, door de verklaring heen het wonder ervan zien? Kunnen we vol ontzag zijn bij een bloedrode zonsopgang, kunnen we ons overgeven aan oververmoeid zijn, accepteren dat we een kwaal hebben, zonder het onszelf kwalijk te nemen? Kunnen we verder leven als iets verschrikkelijks ons overkomt, zonder dat we weten waarom ons dat gebeurt?

Vorige week heb ik voor een boeddhistisch tijdschrift een Amerikaanse lerares geïnterviewd, die haar toehoorders vooral wijst op het wonder d á t we leven. Het is zo gewoon, maar probeer het eens te beseffen, eigenlijk is het zo bijzonder: het leven dat we zijn. Het borrelt in ons, het voedt ons, het is er altijd, wat ons ook overkomt, het geeft ons telkens weer voeding nieuwsgierig te zijn, opnieuw te beginnen. Je voelt het niet als je rondrent en druk doet, dan ben je bezig met morgen of gisteren of die ander. Je voelt het leven in je alleen als je nu aandacht hebt voor wat er nu is. Je beseft wat het is als je je bewust bent van het wonder van je eigen zijn. De Boeddhistische lerares maakt een vergelijking met een film. Je zit in de bioscoop. Je kunt daar helemaal in opgaan, maar tegelijk weet je dat je in de bioscoop zit en ren je niet weg als ze beginnen te schieten op het doek. Daarom kun je genieten van de film, zelfs als er verdriet is en angst. Je geniet van het mooie, je verbaast je over hoe mensen in elkaar zitten, je verwondert je over het lot. Zou je zo ook kunnen genieten van je eigen leven? Alles genieten van je leven, ook het verdriet en de pijn, omdat er een diep verankerd besef van leven onder ligt?

Dit leven, ons leven, is een groot mysterie, en verwondering is eigenlijk de meest passende reactie op een mysterie. We hoeven niet alles te duiden en proberen onschuldig te maken. Je verwondert je en ervaart ontzag. In plaats van angstig te zijn voor wat we niet begrijpen wordt het misschien wel heel mooi.

Nodiging

Laten wij dit oude gebaar van breken en delen van brood en wijn met elkaar maken. Hier en nu, laten we elkaar zeggen: ik deel mijn leven met jou en met alle mensen op aarde. Laten we niet bang zijn dat ook ons leven gebroken wordt, samen leven is de moeite waard.

U bent welkom, allemaal, zonder uitzondering,

komt dan want alles is gereed.

Vrede en alle goeds

Gebed.

Liefdevolle God, wij zijn bereid uw ster te volgen, naar uw stem te luisteren en de weg te gaan die u ons voorhoudt. Schenk ons de kracht en de inspiratie om te kunnen blijven bij de idealen van ons hart. Laat niets ons weerhouden in ons streven naar vrede en gerechtigheid.

Leer ons bewust te worden en vertrouwen te hebben in onszelf. Leer ons te luisteren naar onze innerlijke kracht, de bron die in verbinding staat met uw hogere kracht. Laten wij ons niet verliezen in anderen, in doelen buiten onszelf. Als uw goddelijke energie blijft stromen door ons, kunnen wij ons leven delen met anderen.

Laten wij bidden voor onze dierbaren, de mensen die naast ons staan,

laten wij bidden voor de zieken in ons midden,

aten wij bidden voor al die mensen voor wie de dag een last is om te dragen en voor alle mensen die lijden onder deze wereld,

dat allen de troost ervaren van uw nabijheid, van uw leiding in hun leven,

van uw liefde en het leven dat wij zijn.

| Archief/Bijdragen | Archief 2003 | Diana's "Hoofdpagina" | Gastvoorgangers |