Bijdrage Frits van der Ven, viering 14 november 2004.
 
 

Gastvoorganger: Frits van der Ven

        Frits van der Ven

Duif-voorganger: Rob Gijbels

(lokatie: Amstelkerk)

 

 

   
         
 

Lezingen

1 Tess. 5; 1-11

Lucas 21; 29-36

 
         
     
 

Overweging. (Frits van der Ven)

Hoe dikwijls maak je dat mee in je leven, dat gevoel van : nu stort mijn wereld in. Mijn eigen droom, mijn zekerheid lost op. Zaken die me heilig zijn worden aangetast en dierbaren met wie ik een levenslijn vorm gaan plotseling hemelen. Soms wordt plots een relatie verbroken of raak je toch nog onverwacht je baan kwijt. Dan is goede raad kostbaar. Dan moet er nieuw gedacht gaan worden. We moeten gaan heroriënteren.

Wat je dan nodig hebt is tijd en wijze vrienden om je heen. Mensen die de gebeurtenis serieus nemen maar die het ook weet hebben van een groter perspectief Want op dat soort momenten is een mens heel kwetsbaar dus ook manipuleerbaar.

 

De laatste paar jaar is het weer raak door indringende gebeurtenissen die via de televisie onze eigen huiskamer binnen kwamen.. Je wordt direct oog getuigen van wat gebeurt in onze wereld. Als dat buiten proporties treedt door een overdruk aan informatie dan krijgt dat ook iets van indoctrinatie. Dan hoor je mensen zeggen: Zet nu de televisie maar uit! Bush hoeft even niet meer en dat doelpunt heb ik nu al tien keer gezien.

 

Langzaam wordt het leven ondragelijk omdat we alles eindeloos uit vergroten. Je ziet het met de sport, met de showbusiness en met maatschappelijke en politieke gebeurtenissen. De zelfoverschatting van de media is een milieu vervuiling aan het worden van het ergste soort. Alles wordt eindeloos herhaald en daarna begint het oeverloze herkauwen Het signaleren van nieuws items is van groot belang. Maar meer en meer vervormt het geruisloos in stemming maken, door de ijdelheid van programma makers en de behoefte om kijkcijfers te laten groeien. Maar wij zelf laten het ook gebeuren omdat we veel te consumptief voor de buis hangen. De meeste kranten zijn al niet beter en politici worden steeds meer bepaald door de kiezers gunst.Vrije meningsuiting is totaal wat anders dan mensen tot in hun ziel grof beledigen. Dan ben je onverantwoordelijk bezig. Dan kook je haat en vergiftig je een samenleving. Alle wat mag moet noch niet. Alles wat gezegd mag worden, hoeft nog niet gezegd te worden..

 

Nu terug naar het evangelie. Het 21ste hoofdstuk van Lucas gaat over de ondergang van de tempel en de verwoesting van stad Jeruzalem. Daar kom je zinnen in tegen als: sterven van schrik, ter dood brengen, vluchten, grote nood ,strafgericht en angst.

 

Dit evangelie is waarschijnlijk geschreven 70 jaar na Christus. Dus na de rampzalige gebeurtenis. Hoe dat er toen aan toe gegaan is willen we nauwelijks weten. Zeker is dat voor die mensen daar toen hun hele wereld instorten. Vandaar dat de verwachting van het einde van de wereld heel aannemelijk werd. Het gevolg daarvan was ook dat de wederkomst van Christus heel dicht bij kwam. Een heel logisch gevolg van de verwoesting was ook dat de jonge kerk zich verspreiden tot in Rome toe. De Vernieling van de stad werd uitvergroot tot het vergaan van de wereld.

 

Lucas eindigt dit hoofdstuk over de ondergang van de tempel, met te verwijzen naar de vijgenboom. Kijk naar de vijgenboom en alle andere bomen :zodra ze uitlopen weet je vanzelf als je dat ziet, dat de zomer in aantocht is. Wij zouden zeggen: houdt het grote perspectief vast. De tekst gaat verder: Pas op dat jullie hart niet afgestompt raakt door de roes en de dronkenschap en de zorgen van het dagelijkse leven, zodat die dag jullie overvalt, onvoorspelbaar als een val die dicht klapt .Blijf waakzaam en blijf bidden. Anders gezegd: Laat je niet bepalen door de waan van de week, weet waar je wortels zitten

 

 

Maar waarom krijgen we die onheilspellende teksten nu te horen? Dat heeft gewoon te maken met het liturgische spel van het kerkelijk jaar. In onze voortgaande geschiedenis wil de zich herhalende kringloop van de seizoenen het vertrouwen, in het schijnbaar onhaalbare, opnieuw aanwakkeren. Ze moeten ons klaarstomen voor het nieuwe, hoopvolle begin dat met de advent wordt ingeluid. Het nieuwe kan alleen doorbreken wanneer het oude helemaal voorbij is.

 

.

Dat alle geloofsvoorstellingen tijdgebonden zijn, geeft dit hoofdstuk van Lucas duidelijk aan. Ze liggen ingebed in een bepaalde cultuur en een eigen tijdsgewricht. Dat merk je niet alleen aan de teksten van vandaag, maar dat zie je ook in onze eigen kring. Mensen zijn gelovig gebleven , maar ze bijten zich niet meer vast in opvattingen en spelregels van een aantal jaren terug.

 

Wanneer je de lezingen van vandaag samen leest , kom je bij een dynamiek uit die eigen is aan levend geloven. We proeven namelijk door die verschillende teksten heen een geloven dat niet beleefd wordt als een soort wilsdaad: Ik sluit mijn ogen en knijp mijn vuisten dicht om vast te geloven wat mij van hogerhand wordt voorgehouden.

“Geloven heeft meer te maken met het openen van de ogen en het ontsluiten van de handen om te leven in openheid en betrokkenheid op de buitenwereld.

Het gaat er niet om zich zelf af te sluiten om veiligheid te vinden in onveranderlijke zekerheden. Het gaat om een groeiend inzien, een proces van begrijpen, Het heeft meer van een ontwikkeling die steeds verder gaat, die de uitdagingen van een zich wijzigend wereldbeeld niet schuwt.

 

Laat ons leven in Godshemelsnaam niet bepaald worden door de strijd tegen het terrorisme. Kies niet voor de angst maar voor de hoop. Straks schreeuwen ze er ook nog achter aan als een soort nieuwe kruistocht: En God Wilt Het!! Beschaafde culturen hebben andere mogelijkheden! Het gebaar van de koningin om die Marokkaanse school te bezoeken heeft duidelijk teken waarde. Laat liefde ons motief zijn, met methodieken als dialoog, zorg voor een menswaardig bestaan en uitwisseling van kunst en cultuur, als tekenen van wederzijds respect.

 

Er is veel zorg en spanning onder mensen. Dat hoeft niet alleen negatief te zijn.Dat geeft ook kansen. Ook dat leert ons het evangelie van vandaag.

 

Lucas gaat op zijn manier om met de spanning die is ontstaan door het uitblijven van de wederkomst van Christus. Hij beklemtoont de zichtbare aanwezigheid van de Geest van Christus in de christelijke gemeenschap. Nu reeds, betoogt hij, bezielt de geest van Christus de kerk met een nieuwe dynamiek, die gestalte krijgt in de doorbraak van de christelijke beweging naar de niet joden. De traditie geeft geboorte aan een nieuwe uitgroei. U kunt zich nauwelijks voor stellen hoe revolutionair dat toen was. Voor Lucas is Jezus de nieuwe Adam, de nieuwe mens , een licht dat straalt voor alle volkeren. Om zo grensverleggend te zijn in die joodse gemeenschap van toen dat was de uitdaging van dat moment serieus nemen,Dat betekent niet dat het er gemakkelijker op werd. Maar bij Lucas krijgt het Jezus verhaal een nieuwe verruimde betekenis.

 

Kan dit proces van hertaling dat zich binnen de geschriften van de bijbelse traditie voordoet, ook voor vandaag een inspirerend voorbeeld zijn?

 

Traditie vraagt natuurlijk ook om actualisering en vernieuwing. Het gaat in de Jezus beweging inderdaad om een open verhaal. Een verhaal dat alleen maar levend blijft als het onbevangen het gesprek aangaat met mensen die vandaag op een nieuwe manier zoeken naar samenhang voor hun leven.

 

Dierbare mensen van de Duif. Als ik nadenk over nieuwe tekenen van creatief omgaan met traditie dan denk ik ook altijd aan jullie hoopvolle gemeenschap. De verdienste is dat jullie dat vlammetje van de hoop brandend houden door de manier waarop je elkaar blijven vasthouden. Ondanks alles en dankzij alles.

Dan denk ik ook aan al die parochies die nieuw kansen krijgen omdat er geen priesters meer zijn. Dan denk ik aan de vele bruidsparen die veelal voor het eerst in hun leven gaan nadenken waarhun religieuze wortels liggen. Er is een heimelijk heimwee naar het heiligen en het verborgene .Dan denk ik ook aan het zoeken van velen verantwoordelijke mensen naar het fundament van een gezamenlijk europa.

 

De onrust van de laatste jaren,die mee veroorzaakt worden door het Joods-Palestijns conflict en de Irak oorlog, roept ook een bezinning op onze eigen religieuze wortels en de humanitaire verlangens van onze volkeren. Laat ons de rijkdom koesteren die we bij ons dragen om bouwers te blijven van een vreedzame samenleving.

 

Vandaag, hier in deze 300 jaar ouden noodkerk op het Amstelveld, mogen we elkaar bemoedigen, omdat we in zo”n groot verhaal staan. Elkaar blijven vasthouden als geroepen mensen, zo klein als we zijn, om toch groot te leven.

We bidden samen, niet om de wereld te veranderen, maar opdat de wereld ons niet veranderd in onze diepste dromen.Amen.

 

 

(Frits van der Ven -links- en Rob Gijbels - rechts - )

 
     
       
 

| Archief/Bijdragen | Archief 2004 | Voorgangers |

 
 

RG 2004-11-17 | © copyright 'De Duif', Amsterdam | deduif@xs4all.nl