Voorganger: Frans Gerritsma

foto boven: Frans Gerritsma

lector: Thea van Deijl

Lezingen

Wijsheid 6; 12-16.

Matteus 25; 1-13

Inleiding.

In de joodse tempel moest dag en nacht een licht branden

als symbool van Gods aanwezigheid onder zijn volk

Als uitdrukking van het verlangen om naar hen om te zien

zoals hij in het verleden naar zijn volk heeft omgezien.

Als een bewustwording.

Die lamp mocht niet uitgaan

want dat zou betekenen

dat hun geloof en aandacht voor de Eeuwige doofde.

Het was wijs te zorgen dat er voldoende olie

in voorraad was om het licht brandend te houden.

Zodat ook het licht van de thora brandend bleef

Om de weg te kunnen blijven zien

van goed leven en samenleven.

Het gaat om wijsheid

die het leven meer in zijn volheid beschouwt

Ons waakzaam houdt.

Overweging.

Wanneer een groep willekeurige mensen bij elkaar zit en er wordt over computers gepraat dan zal een deel daar heel actief aan deelnemen en anderen zullen niet weten waar het over gaat en die haken heel gauw af.

De eerste lezing van het evangelie van vandaag kan ook een dergelijk effect hebben. Wat zijn dat voor meisjes, wat is dat voor bruidegom. Is het juist niet de boodschap van het evangelie dat er gedeeld wordt. Dat wanneer je deelt met hen die niet hebben, dat je dan zalig geprezen wordt, en zoals je in het vervolg op het evangelie van vandaag, bij Mattheus, kunt lezen, dat je deel mag nemen aan het koninkrijk. Je bent dan gezegend, zegt Jezus, door mijn Vader.

We kunnen afhaken of proberen er op een andere manier naar te kijken, naar wat dit verhaal ons zou kunnen zeggen.

In bijbelse tijden, maar ook nog eeuwen daarna, stelde men begrippen nog al eens voor als een persoon, om ze inzichtelijk te maken. Zo spreekt Franciscus van Assisi over Vrouwe armoede. Krijgt voor hem het beleven van de armoede voor hem een begerenswaardige status. Want armoede is voor hem, zijn zoals Jezus. Open, vrij, niet gehinderd of in beslag genomen door bezit.

Zo hoorden we vandaag in de eerste lezing, waarin de wijsheid bezongen wordt, dat de wijs­heid verbeeldt wordt als een begerenswaardige vrouw. Die jou zoekt, zich gemakkelijk wil laten vinden. Een vrouw die je kunt liefhebben. Wanneer je wijsheid zo voorstelt en het zoeken naar wijsheid, als het zoeken naar een beminde die zich graag wil laten kennen, kunt beleven. Dan is het zoeken naar wijsheid vooral iets van het hart, iets dat het verstand overstijgt. Inzicht geeft omdat het je hart geraakt heeft.

Wanneer het dan in het evangelie gaat over wijze meisjes, dan gaat het over mensen die in hun hart geraakt zijn. Die niets nalaten om met hun hart bij de bruidegom te zijn. Die verlangend blijven, wanneer de bruidegom weg blijft.

Bij alle tien de meisjes valt op dat ze op weg zijn naar de bruidegom, ze willen allemaal met de bruidegom mee. Ze hebben hun verstand gebruikt, want ze hebben allemaal lampen meegeno­men en olie. We zijn uitgerust voor het Rijk van God. De brandende lampen, het gebruiken van je verstand, je houden aan de weg die naar het leven voert, de thora, de tien woorden, het toppunt van goddelij­ke wijsheid. De thora die ook genoemd wordt een lamp, een licht voor je uit. Het onderscheid kunnen maken tussen goed en kwaad. Om ons zo aan het goede te kunnen houden. Voor het goede op te komen, naar het goede verlangen. Wat moet je nog meer. God moet, van zijn kant, ons maar verder tegemoet komen. Het blijft wachten.

Maar God blijft weg, daar wil ons verstand niet aan. Is die God wel zo almachtig? Ziet hij ons niet staan wachten. Heeft hij niet gezien wat we allemaal gedaan hebben. Dan komen er allerlei twijfels naar boven. Duisternis. Allerlei begeertes en verlangens gaan ons zo in beslag nemen, dat we niet meer wakker blijven. Het valt op. Alle tien meis­jes vallen in slaap. Dat is dus niet de reden waarom ze dwaas of wijs genoemd worden. Aan verleidingen ontkomt niemand, als God weg­blijft.

De vraag is. Is er voldoende reserve olie om door de bruidegom herkend te worden. De bruidegom zegt tegen de zogenaamde dwaze meisjes, ik ken jullie niet. Daarmee zal hij niet bedoelen te zeggen, ik weet niet wie jullie zijn. In het bijbelse spraakgebruik is kennen, iets van het hart. De bruidegom is niet in zijn hart geraakt door hen. Vijf waren er met hun hart niet meer bij. Zodat toen het eerste vuur gedoofd was, er niet zo veel meer over was om het vuur weer opnieuw te doen opvlammen. De relatie was in feite al over, kon hij hen niet meer herkennen, was het vuur al gedoofd.

Uiterlijk gezien waren alle meisjes hem even dierbaar, allemaal verwachtten ze dat hij zou komen, maar door het uitblijven, de lange duur, de vermoeidheid van het leven, de zorgen van alle dag, zijn ze er niet meer met hun hart er bij. Dat gold voor de jonge kerk, die tijdens hun leven de terug­keer van Jezus, de eindtijd verwachtten. Die blijft uit. Dat geldt in onze tijd, wanneer allerlei zorgen ons zo in beslag nemen. Ziektes, hongersnoden, oorlog, geweld, onnodig lijden onze wereld teisteren.

Het verhaal van vandaag, wil dan een spiegel voor ons zijn, om te laten zien waar het dan op aan komt.

Wat is de reserve die wij hebben, wanneer het vuur dreigt uit te gaan. Het wil een verlangen in ons oproepen naar wijsheid. Wijsheid houdt het verlangen gaande. Wijsheid kan goed en kwaad naast elkaar laten staan. Laat zowel ons hart als ons verstand aan het woord. Houdt de hoop gaande, is onze reserve olie.

In onze traditie geld Christus als beeld van de wijsheid. Alleen met het verstand belijden dat hij de zoon van God is, een belangrijke figuur uit de geschiedenis, een voorbeeld voor het leven, dan heb je onvoldoende olie bij je om hem in het donker te herkennen. Met het hart naar hem verlangen, hem een plaats in je leven geven, zijn leven in je opnemen, dan heb je voldoende reserve olie, zal hij het licht van het verlangen in jou kunnen herkennen.

| Frans' "Hoofdpagina" | Gastvoorgangers |

RG 2005-11-06 | © copyright 'De Duif', Amsterdam | deduif@xs4all.nl