Voorganger: Helma Schenkeveld
Lector: Lyda Alberse
Thema:4e Advent - Tot rust komen
Lezingen:
Kahlil Gibran: over rede en hartstocht
Jezus Sirach: Wijsheid;
Welkom en Inleiding
Als het leven vol verwarring is,
Zoek dan een veilige, warme plaats,
Waar je tot rust kan komen.
Lieve mensen, welkom in ons mooie gebouw de Duif,
Welkom op deze veilige plek en in deze gemeenschap, waar u tot rust mag komen.
Ik heet welkom aan iedereen, die hier vandaag is binnengekomen. Een welkom aan de trouwe Duiven, die hier vrijwel wekelijks zijn, een warm welkom aan hen die hier een paar keer per jaar binnenlopen, en een hartelijk welkom aan hen, die vandaag voor de eerste keer hier aanwezig durven en willen zijn. Voor jullie allen geldt, weet dat je welkom bent. Voel je thuis tussen mensen die hier vandaag zijn om te luisteren naar zang en pianomuziek. Om te luisteren naar woorden uit een ver verleden en gisteren bedacht. Om te luisteren naar je eigen gevoel en te proberen een beetje tot rust te kunnen komen.
Vandaag, 21 december 2008, vieren wij met vele anderen wereldwijd de vierde zondag van Advent, die wij in de Duif het thema Menswording hebben meegegeven. Bij het vieren van de advent, de periode voor Kerst die leidt tot de geboorte van Jezus, hoort een mooi ritueel: het ontsteken van kaarsen, die warmte en licht in duisternis geven. De kaarsen van de afgelopen drie weken branden al, vandaag mag de vierde ontstoken worden. En het is altijd fijn als je zo'n ritueel met elkaar kunt doen. En om vandaag te benadrukken dat we dit ritueel delen met velen in de wereld, ongeacht waar je geboren bent, wil ik aan Jordi vragen of hij deze kaars wil komen aansteken voor ons.
Overweging.
Het thema Menswording begon met Jezelf worden: wie ben ik eigenlijk en wat is dat, jezelf worden, de diepte van je eigen bestaan leven? Diana vertelt ons daarover: Succes en toeval in jouw leven zijn wat de zon en regen betekenen voor een plant. Mislukkingen en het lot zijn hiervoor als de mest, noodzakelijke voedingsstoffen. Yes, I can ? Wat komt er op je af aan groot en klein nieuws en wereldleed. Kun je dat een plek geven? Rob Gijbels heeft ons hierin meegenomen, wat en hoe kun je toelaten dat informatie van buitenaf jou menswording beïnvloedt? En dit alles leidt regelmatig, in korte of heftige mate, tot verwarring, tot vertwijfeling. Wat moet ik nu doen, wie kijkt er naar me om, bij wie kan ik terecht? Bij niemand? Jawel, zoals Harris vorige week met ons heeft gedeeld: er is altijd de Ene, bij wie je terecht kan. Maar deze verwarring en vertwijfeling, die ons tot wanhoop kan drijven, willen we graag ontstijgen, om tot rust te komen. Als je handen verzaken en je voeten niet meer weten waar te gaan….
Laten we dit uur op zoek gaan naar rust, en ons laten inspireren door de muziek, de woorden en de zang, die ons hierbij kunnen helpen.
Ik ben van de generatie, die heeft mogen leren en studeren. Dat heb ik eerst full time gedaan, tot mijn 22-ste. Grieks, Latijn, wiskunde, economie, Frans en Engels, en op de HBO kwamen daar nog 13 vakken bij, variërend van psychologie en sociologie tot bedrijfseconomie en bouwkunde en mechanica. (Voor de kenners onder jullie, van dit laatste is héél weinig blijven hangen.) Daarna ben ik blijven leren door middel van cursussen, maar vooral door dagelijkse situaties die ik heb ervaren, en door in gesprek te kunnen gaan met heel verschillende mensen, in verschillende landen en werelddelen. Ik heb mij laten onderrichten. Heb ik daarmee de wijsheid verworven waar Jezus Sirach over spreekt?
Wat ik daarmee in ieder geval wel heb verworven is de kunst van het beredeneren van zaken, en de kunst van het spreken, en dat ook nog in een paar verschillende talen. Wat ik daarmee ook heb verworven is de mogelijkheid om een eigen mening te ontwikkelen, en die ook te durven uitspreken, privé en in het openbaar. En deze verworvenheid, gecombineerd met passie op een aantal onderwerpen, heeft successen én tegenslagen gebracht. Goed opgeleid zijn en goed gebekt zijn is geen garantie op louter succes en blije mensen om je heen. En het heeft mij jaren gekost, op mijn weg van menswording tot nu toe, om erachter te komen waarom sommige mensen niet met mij in gesprek wilden. Waarom mensen niet altijd willen luisteren naar woorden, ook al zijn ze nog zo goed bedacht of zelfs wetenschappelijk uitgezocht. Waarom de rede alleen écht belemmerend kan werken.
En dan de hartstocht. Als het overal duister is om je heen, maak dan een groot vuur dat nooit meer dooft…Een hartstochtelijk verlangen naar liefde, warmte en rechtvaardigheid in deze wereld. Een hartstochtelijk verlangen dat alles beter zal worden voor iedereen. Een hartstochtelijk verlangen, een onmetelijke passie en een ongebreidelde kracht…….die kunnen leiden tot waanzin in deze wereld. Ieder hier kent de geschiedenis van de vorige eeuw, die altijd gekend zal blijven door de twee wereldoorlogen en de verschrikkingen die toen hebben plaatsgevonden. De tweede wereldoorlog, die geleid werd door een man met een enorme passie, Adolf Hitler. De menswording van een persoon met een enorme hartstocht, gekoppeld aan een enorme macht is ook zeker geen garantie op succes voor velen in de wereld.
En dan lezen we uit De profeet van Kahlil Gibran. Kahlil werd in 1883 in Libanon geboren en is in 1931 gestorven. Hij was zowel dichter als filosoof en schilder, en hij reisde met een zeilboot over de wereld. En in zijn boekje De profeet lezen wij over rede en hartstocht. En het was voor mij dit stuk tekst, dat ik u zojuist heb voorgelezen, dat een mooie belofte in zich houdt, op ons pad naar Menswording. “Hoe vaak is uw ziel niet het slagveld, waarop rede en gezond verstand, strijd voeren met lustgevoelens en hartstocht. Kon ik maar vrede stichten in uw ziel, zodat de wanklank en de wedijver worden opgeheven, en de tegenstrijdige elementen samensmelten tot een harmonisch geheel. Maar dat kan alleen, als ook gijzelf vrede sticht tussen uw tegenstrijdige elementen, ja, ze evenzeer liefhebt.”
Whow. Als ik dit tot me door laat dringen zegt hij eigenlijk: het gaat niet om het één of het ander, het gaat erom of je in staat bent om vrede te stichten tussen tegenstrijdige elementen.
Ben je in staat vrede te stichten tussen tegenstrijdige elementen? Ben jij in staat om vrede te stichten tussen mensen, die er tegenstrijdige meningen op nahouden? Ben jij in staat om vrede te stichten tussen mensen, die zeer verschillend van aard zijn, die uit verschillende culturen komen, die de littekens van zeer verschillende ervaringen met zich meedragen?
Zijn wij in staat om uit te stijgen boven de verwarring van alle informatie, die we krijgen, keuzes die we kunnen of moeten maken, onzekerheden, waarmee we te maken hebben? Zijn wij in staat om uit te stijgen boven de pijn van het verleden en de onzekerheden in het heden, kunnen wij tegenstrijdige elementen laten samensmelten tot één geheel?
Yes, we can! Zegt Barack Obama, en zijn verkiezing tot president van de Verenigde Staten heeft in ieder geval laten zien dat veel mensen in deze wereld vragen om een leiderschap, die hoop wil geven aan mensen, ongeacht kleur en afkomst. En Obama laat zien dat hij mensen van verschillende kanten met verschillende kwaliteiten wil laten samenwerken, ook al hebben ze elkaar eerdere bestreden. En hij spreekt hier niet alleen over, hij zet het ook om in daden, in ieder geval in de samenstelling van zijn eigen team van mensen, met wie hij de VS wil gaan leiden.
Yes, we can. Zijn wij hier, op deze zondag bij elkaar, ook zover dat wij dit al geleerd hebben, dat wij tegenstrijdige elementen, mensen met uiteenlopende overtuigingen, kunnen laten samenwerken? Kunnen we het al, willen we het graag leren, of is dit de dag waarop we een begin kunnen maken om hierover te gaan nadenken? Is dit de fase van menswording waar we nu als gemeenschap, als collectief wereldwijd zijn aangekomen? Is dit het pad waarin we elkaar kunnen gaan onderrichten als antwoord op de verwarring en vertwijfeling, die deze tijd van informatisering, internet en keuzemogelijkheden met zich mee brengen?
Tot rust komen. Tot rust komen door te leren om uit te stijgen boven de verwarring en twijfel. Tot rust komen door te leren om tegenstrijdige elementen met elkaar te laten samenwerken, en misschien zelfs te laten versmelten tot een harmonisch geheel en te laten klinken als een klokje. Tot rust komen, omdat je op tijd de rust ook opzoekt.
En in die rust, en juist in de stilte, kun je ook de echte Wijsheid tegenkomen. De echte wijsheid, die we niet hoeven te leren uit boeken of door internet-cursussen, maar die gewoon in ons aanwezig is. Het is de wijsheid, aan ieder mens door God gegeven, die woont in je hart, een plekje heeft in je buik, soms tintelt in je vingertoppen om je een signaal te geven. Het is de wijsheid die we in onze tijd ook wel intuïtie noemen. En de schoonheid van intuïtie is dat zij slimmer is dan problemen en dat ze uit een veel diepere bron afkomstig is dan meningen. Intuïtie is geworteld in oude wijsheid en de grondstof ervoor komt uit andere sferen dan die van het bewustzijn. En de intuïtie kan spreken op twee zeer verschillende momenten: op een moment van plotselinge bedreiging (intuïtief wist ik ineens wat ik moest doen!). En op het moment, dat je de Rede tot Rust hebt gebracht, het malen in je hoofd hebt verstomd en je zo jezelf de rijkdom geeft om je hart te laten spreken.
Ik nodig ieder hier vandaag aanwezig, en ieder die deze overweging leest, van harte uit om dit pad te onderzoeken. Een pad, bezaaid met mogelijkheden om te leren om tegenstrijdige elementen te laten samenwerken tot een harmonieus geheel. Een pad bezaaid met gras en mos, die ook de mogelijkheid geeft om te gaan zitten, te luisteren naar de wijsheid van de natuur en je hart te laten spreken. Een pad, dat kan leiden tot een schitterend bestaan, voor jou en iedereen, op onze aarde. Amen.
Gebeden uit de gemeenschap
Wij bidden om wijsheid opdat deze wijsheid ons rust zal brengen.
Dat we in het kleine stukje wijsheid dat we kunnen verwerven de juiste keuzes kunnen maken en we ons uitspreken in onze keuzes.
Zodat we het leven mogen en kunnen ervaren in zijn diepste essentie !
En we ten leste mogen groeien in liefde.
Enige,
Hoe vaak vragen wij U om rust.
Steeds weer zijn wij in gevecht met U en onszelf.
Onrustig is het vaak in mijn binnenste en dan zoek ik naar rust en vrede.
Toch moeten wijzelf de balans tussen de rede en de hartstocht zoeken en vinden.
Gelukkig laat u ons niet alleen en reikt u ons hulp aan, maar wij moeten het zelf ontdekken.
RG 2008-12-22 | © copyright 'De Duif', Amsterdam | deduif@xs4all.nl