|
Overweging
Vooraf, de woorden en daden van God zijn niet omkeerbaar, er is een onmiskenbare
volgorde in alle teksten zichtbaar: Jezus gaat ons vóór
en wij worden uitgenodigd om te volgen.
Ik ben een mens van plaatjes, van beelden en ik zie ze altijd heel helder
voor mij.
Zoals de meeste van jullie weten., werk ik in het busvervoer.
Vorige week zondag was er een plotselinge spoorstremming in de buurt van
Alkmaar, dan worden er overal buschauffeurs opgetrommeld om de mensen
toch zo snel mogelijk te vervoeren. Ook collega's uit Zaandam reden in
Alkmaar, maar zij wisten heg nog steg. Een van mijn medewerkers pakte
een klein busje, plakte een groot papier op de achterruit met de tekst
Follow me en reed zo ieder naar de juiste plaats van bestemming. Follow
me dat zegt Jezus van Nazareth ook.
Je weet nog niet welke weg je in moet slaan, je weet soms niet welke manier
van leven je moet kiezen.
Achter de profeet aan
De inwoners van Jeruzalem waren aanvankelijk achter de nieuwe profeet
Jezus aangelopen. Totdat de kerkpolitieke leiders ingrepen, zich bedreigd
voelden en die oproerkraaier aan het bevoegd gezag overleverden.
De profeet wordt gedood en toch leve de profeet; dat is vreemd. Met de
fysieke ondergang van de grote leider, gaat een beweging dikwijls gauw
ter ziele.
Petrus houdt de inwoners van Jeruzalem voor dat zij op een verkeerd spoor
zitten. Hij die ooggetuige is geweest van de afschuwelijke kruisdood van
zijn vriend en meester, confronteert de omgeving met onrecht, met het
ingaan tegen Gods oneindige plan. En dat is even schrikken.
Maar je kunt nog terug, je kunt nog omkeren, je kunt opnieuw beginnen
en stelling nemen tegen deze kromme, onrechtvaardige wereld die vredelievende
profeten een kopje kleiner maakt, omdat ze te bedreigend zijn voor de
kerkelijke en wereldlijke machthebbers.
Tot daar kunnen wij het nog een beetje volgen, wellicht instemmend knikken,
maar dan komt de tekst die tot de slavenchristenen is gericht.
En dan komt het hele oude beeld van 'door lijden tot heerlijkheid 'weer
boven. Wij hebben er lang over gesproken of wij deze lezing zouden handhaven,
maar toch was er de behoefte om nog een keer te horen dat lijden niet
onze roeping is, dat wij niet bij God in de gunst willen komen op zo'n
manier. Dat wij liever op een andere manier een goed verstandhouding met
God willen krijgen dan zoals beschreven in de brief van Petrus. Eeuwenlang
is deze tekst uitgelegd als dat het nu een maal het lot van een christen
is om te lijden. Dat zonde en schuld slechts in te lossen zijn door boete,
pijn, ziekte en dood. En dat terwijl Jezus van Nazareth ons juist heeft
willen bevrijden van zwarigheid en van ellende. Hoe is het toch mogelijk
dat de christelijke cultuur zo krom gegroeid is. Dat de kerk van Christus
nog steeds worstelt met de omkering van Jezus' waarheid.
Voorgaan in menselijk leven
Jezus is ons letterlijk vóórgegaan in menselijk leven, menselijk
lijden en een onmenselijke dood;en hij is weer opgestaan; hij heeft liefde
en heling gebracht in het leven van veel mensen. Hij heeft mensen bevrijd
van waandenkbeelden, benauwdheid en angst en hij is een weg gegaan die
wij nog niet kennen, maar die leidt naar het goddelijke wat dat dan ook
moge zijn.
En niet omdat wij zondig zijn en schuldig als verdorven geslacht, is hij
gestorven voor onze zonden. Zeker niet, dat is de waarheid omdraaien.
Dat is een systeem maken, een theologisch gebouw maken van het leven van
mensen waar je nooit meer uit komt.
Het doolhof van de traditionele verzoeningsleer heeft ons lang genoeg
vastgehouden, vastgezet op een plaats waar wij misschien wel helemaal
niet horen.
En ook zijn ziekte en dood, lijden en wanhoop van mensen in een heel vreemd
daglicht komen te staan. Als je ziek was, of te vroeg dood ging, was er
zeker iets aan de knikker. In oud-gereformeerde kringen zeiden ze nog
rechtstreeks dat je zondig en schuldig was, in de gewone protestantse
en rooms-katholieke theologie zeggen velen nog steeds hetzelfde alleen
implicieter.
Dat is nog veel enger, want dan voel je een verantwoording die je misschien
wel helemaal niet hoeft te dragen, of je voelt een schuld die absoluut
niet de jouwe is.
De herder uit de gelijkenis van Johannes is er een die duidelijk is, die
je recht in de ogen kijkt.
Bij naam en toenaam
Hij noemt je bij naam en toenaam, Hij kent je van haver tot gort en jij
kent Hem, je herkent Zijn stem.
En Hij gaat voor je uit om je te behoeden voor honger, kou, eenzaamheid,
verlies van de rechte weg. Hij doet de deur voor je open, Hij is zelf
de deur van jouw wereld. Hij biedt je opening, perspectief en je weet
zeker dat het goed zit.
Van kind zijn af heb ik geworsteld met hokjes, vastgezet worden, systemen
waarin ik niet wilde denken. Een theologie en een christelijke cultuur
die onderdrukten en niet bevrijdden. Heel veel mensen hebben dáárom
de kerk of hun kerkelijke gemeenschap de rug toegekeerd omdat ze wisten
dat het krom was wat er gepredikt werd.
Ook bij de teksten van vandaag voel je wat er goed, open en bevrijdend
is en waardoor je alleen maar meer opgesloten wordt.
Als er iemand zegt : Follow me, kom mij achterna weet je precies of het
goed zit of een beetje goed en een beetje fout. Je weet als schaap en
als mens heel goed wie je het beste kunt volgen daarin moet je niet aarzelen,
niet twijfelen.
Gemaskerde vriend
Je weet dat Christus ons is vóórgegaan en dat hij geleden
heeft niet voor de lol maar omdat hij het leven van een mens heeft geleefd
en omdat dát nu eenmaal niet altijd even mooi in elkaar zit.
En als het niet zo mooi in elkaar zit, als je in moeilijke tijden verkeert,
is het moeilijk om Zijn stem te horen, dan lijkt de nacht ondoordringbaar,
dan is de wereld om je heen woest en leeg. En toch is er altijd iemand
die voor je uitgaat, die soms samen oploopt als het moeilijk wordt. Er
is veel liefde in het gelaat van die ongemaskerde Vriend.
Het vertrouwen dat er altijd liefde en gerechtigheid is en komt, kan alleen
maar ontstaan als jouw beeld van degene die je volgt goed is, als je weet
dat er naast die kromme, verdorven wereld ook nog een andere wereld is
van genegenheid en vriendschap, van waarheid en vertrouwen, van liefde
en gerechtigheid. Een wereld waarin het goed is om een Vriend te hebben
die zegt, kom maar, ik heb het al eens gedaan. Je hoeft niet bang te zijn.
Ik hou van je met heel mijn hart, met heel mijn ziel en heel mijn verstand
en al mijn kracht. Ik ben je Vriend, kom mij maar achterna
.En wat
doe je dan in dat volgen ? Als een schaap achter je goddelijke herder
en broeder aanlopen? Of drinken uit de eindeloze bron van liefde en gerechtigheid
en doorgeven, doorgeven zoveel als je kunt aan degenen die achter jou
aan komen?
Zoveel als je kunt behalve als je op een dag zelf wat meer nodig hebt.
Want je hoeft je niet zo gauw schuldig te voelen om niks, je hoeft alleen
de verantwoordelijkheid te dragen die jezelf aan kan. Je hoeft je niet
te vertillen aan het leven, het moet ook vooral de moeite van het leven
waard zijn. Levend in de gemeenschap der heiligen hoef je niet zo zuinig
te doen met liefde en gerechtigheid, er is genoeg voor iedereen, ook voor
jezelf. Onze Vriend zegt : Follow me en vertrouw.
Amen
|
|
|
Zegenbede
Moge de Eeuwige voor ons uitgaan om ons de juiste weg te wijzen,
moge de Onnoembare naast ons zijn om ons in zijn armen te sluiten en ons
te beschermen,
moge de Enige achter ons zijn om ons te bewaren tegen de listen en lagen
van boze mensen,
moge de Barmhartige onder ons zijn om ons op te vangen als we vallen en
ons te bevrijden uit een verborgen schrik,
moge de Eeuwige in ons zijn om ons te vertroosten als we verdriet hebben,
moge de Onnoembare om ons heen zijn om ons te verdedigen als anderen ons
overvallen,
moge de Enige boven ons zijn om ons te zegenen.
Zo zegene ons de goede God, Vader, Zoon en Heilige Geest,
Amen
|
|