Voorganger: Catrinus Mak

Lectrix: Annet van Schie

Lezingen

Ex. 20; 1-17

1 Kor. 1; 22-25

Joh. 2; 13-26

Welkom en inleiding

Onze hulp is in de Naam van de Heer, die Hemel en Aarde gemaakt heeft

die trouw houdt tot in Eeuwigheid en niet laat varen hetgeen zijn hand begon.

Genade zij u en vrede van God, onze Vader en Onze Heer Jezus Christus.

Goede morgen en van harte welkom in deze viering. Welkom in dit uur, dat we een uur van vrede willen laten zijn. Om op adem te komen in de gekte van de wereld.

Wie het boekje al heeft zitten doorbladeren, die zal iets merkwaardigs zien: een paasverhaal, het verhaal van de Emmaüsgangers in lijdenstijd.

Hoe kan dat? Dit heeft te maken met de aparte voorbereiding van deze viering. Drie avonden hebben gesproken over een paar thema's van Anselm Grün. Als ik het heel kort samenvat, dan was de rode draad vooral: hoe kunnen we met hart en ziel geloofsgemeenschap zijn? Hoe krijgen we opnieuw de passie terug, de bevlogenheid, de gedrevenheid, waar we soms wellicht zo naar verlangen.

Die vraag wordt eigenlijk weerspiegeld in het verhaal van de Emmaüsgangers. Mannen die onderweg zijn, gedesillusioneerd. Jezus, hun grote held en inspirator, de hoop van het volk in verdrukking, die is uit de weg geruimd. Een handig een tweetje van de joodse leiders en de Romeinse bezetter.

Misschien voelen veel medewerkers van de Verenigde Naties zich nu ook wel zo. Waren we niet zo goed bezig te zoeken naar wegen van vrede? En nu, het lijkt allemaal voor niets te zijn geweest. Of misschien voelen we ons wel zo als Duifgemeenschap. Ooit toen we hier begonnen vorm te geven aan de geloofsgemeenschap van onderop, ja, toen waren we vol vuur en enthousiasme. Maar nu?

De andere lezing is genomen uit het leesrooster. Het gaat over de tempelreiniging, waarin we Jezus echt boos zien optreden omdat de tempel in zijn ogen tot een markt is verworven.

Veel stof tot praten, nadenken en inspiratie. Ik wens u dan ook een goede viering toe verder. En laten we nu een moment nemen om het stil te laten worden om ons heen, zodat opdat we ons echt door de Eeuwige welkom kunnen laten heten, precies zoals wij zijn en wat er allemaal door ons heen gaat.

Trouwe God en vader,

Wij danken U

dat U er steeds weer wilt zijn voor ons.

Ook nu, in deze dagen

waarin deze wereld verder af lijkt van uw schepping dan ooit

willen wij vragen

ontferm u over deze wereld

moedig ons aan

te blijven zoeken naar wat goed is

niet verbitterd te raken om pijn of leed

en om in contact te blijven

met dat wat werkelijk leven geeft

en wat vast gelopen verhoudingen herstelt.

Wees bij ons met Uw Geest

die troost reinigt en verkwikt

en zegen zo ook deze viering

Overweging

Afgelopen week was ik een paar dagen in een bijzonder huis. Een klein verbouwd boerderijtje, midden in de weilanden van Friesland. Een plek om even op adem te komen. Ik kende dat boerderijtje nog zoals het was, ruim 30 jaar geleden. Een stal half stenen vloer, half zand, plek voor zo'n zeven koeien; met pomp. Verder een klein keukentje en een kamer met twee bedsteden. Geen waterleiding, gas of elektrisch licht. Ik ben er vele malen geweest. In de loop der jaren is het heel geleidelijk gemoderniseerd. En het viel me op, dat het er nog mooier uitzag allemaal dan de laatste keer dat ik er was.

En, het viel me op dat er nog een mooie spreuk boven de kamerdeur hing: Een vriendelijk gezicht geeft overal licht. En bedacht ik me, het bijzonder is dat het huisje ondanks alle veranderingen zijn karakter heeft behouden. Het karakter, dat wordt eigenlijk aangegeven door dat bordje, met die spreuk. Er gaat een milde vriendelijkheid, een acceptatie vanuit. Dat het altijd een bijzonder plaats is geweest, zowel om alleen te zijn als om met vrienden te zijn. En, het viel me ook op, als je daar komt, dan komen vaak de goede kwaliteiten van mensen boven.

Als we dan naar de eerste lezing van vandaag kijken, dan ligt daar een parallel. De tempel is ook een bijzonder huis, maar dan heel bijzonder. Een heilige plek een heilige ruimte zou je kunnen zeggen. Het gaat om het huis van zijn Vader. En als Jezus ziet dat die verworden is tot een handelsplek, een marktplaats, dan brandt hij los in boosheid.

Ik kan me daar iets bij voorstellen. Te midden van de gekte van de wereld, te midden van alle kwade ontwikkelingen, is het zo van belang dat er ergens een oase is, meer nog, een plek van waaruit weer het goede kan ontstaan.

Een geloof van ons is kwetsbaar. Een gemeenschap van gelovigen, daar blijft niet zomaar het vuur in. En het essentiële is, dat je een fysieke plek, of een tijdstip of iets anders maakt dat heilig is. En met heilig bedoel ik dan, waar je het God voor het zeggen laat hebben, waar je je beperktheid van je mens zijn toont, niet als iets doms - nederigs, maar als iets ontoereikends.

Maar waar je tegelijk durft zeggen: Onze hulp is in de naam van de Heer.

Waar je durft erkennen, van die andere kant van de andere wereld, de mysterieuze wereld, waar God is, of de goede geesten daarvandaan kan er opnieuw iets goeds tot mij komen.

Vanuit dat geloof en vanuit die eerbied kan er iets nieuws ontstaan.

Als je de naam van de Eeuwige hoog durft houden, als je erkent, Hij is de schepper, met wie het begonnen is; Hij is de nog steeds aanwezige, als een vriend, die oneindig dichtbij je kan komen; als Hij die opkomt voor de verdrukten, als je weet, Hij is degene die ons iets als een definitief huis toebereidt, dan hoef je niet in de spiraal van angst en geweld en reactie gevangen te blijven.

Ik trek de lijn door. Met onze gespreksgroep hebben we het gehad wat het betekent een gemeenschap van gelovigen te zijn. Anselm Grün zegt, dat je vaak geneigd bent alles van een ontmoeting met een ander te verwachten. Dat je alles kunt delen, je helemaal gezien wordt, helemaal solidair bent en ga zo maar door. Dit verlangen kan een geloofsgemeenschap nooit vervullen. Maar dit verlangen is wel een verlangen naar God. En onder een vastlopen van een geloofsgemeenschap zegt Grün, daar kun je nog de gemeenschap met de Eeuwige ontdekken. Een omgang met God, waar of hoe die ook vorm krijgt, waar je helemaal, zonder oordeel of verwachting, kunt zijn wie je bent; kunt delen met de Eeuwige wie je bent en wat er door je heen gaat. En de kern van die gemeenschap zit in de Naam van de Eeuwige: Wezer, zoals Kees Waaijman dat vertaalt: Wees er je mag er zijn en de Wezer, hij die er altijd is.

En als we het dan over de tempel hebben, het huis van de vader, dan komt het erop aan dat we die plek van omgang, van heiliging, in leven houden.

Als de wereld van nu daarin betrekken, ja wat dan? Gister liep ik mee in de demonstratie en stond ik op het museumplein. Ik liep even mee naast mensen met een Palestijnse vlag. Kon geen gesprek met hen voeren, zo vol haat en agressie waren die mensen. Begrijpelijk, maar het biedt geen perspectief. Evenmin bieden de mensen die lopen te schreeuwen achter microfoons perspectief. Het is meer van hetzelfde vaak. De kunst is om in de uit de hand lopende wereld vrede, het steeds maar oplopende conflict, plekken te vinden van werkelijke vrede, van wijsheid, van waaruit creatieve en wijze oplossingen kunnen ontstaan.

Dat was het eerste deel van de overweging. Dan het tweede deel. Zouden de idealisten binnen de VN zich net zo voelen als de Emmaüsgangers? Hun idealen om in overleg te zoeken naar vrede en gerechtigheid; ze lijken verder weg dan ooit. Laten we nog eens kijken hoe het ging met de Emmaüsgangers.

Eerst zien we de Emmaüsgangers op verhaal komen. Dat is denk ik een eerste voorwaarde. Aangeven hoe vreselijk het was Jezus, de man van hun idealen, te moeten missen, uit de weg geruimd te zien. Aangeven hoe erg het was en hoe je geloof is gebroken. En dan komt er een beweging van de andere kant in het verhaal, de actie van Jezus. Verontwaardigd roept hij: jullie kleingelovigen. Maar dan brengt hij hen een en ander in herinnering. Achteraf zeggen ze: Maar dat was hartverwarmend. En bij het breken van het brood valt het kwartje.

Dus om bij te komen van de desillusie, van het grote geweld, dat soms de wereld kapot lijkt te maken, waar ook Jezus door uit de weg geruimd leek te worden, is het van belang op verhaal te komen. Eerst de pijn, maar dan ook de herinnering aan de Naam, de herinnering aan de betekenis van de Eeuwige, die door de Eeuwen heen met ons mensen verder gaat.

Dan kan de passie, de bevlogenheid, weer wakker worden.

En door de verhalen en door het delen daarvan. Dan kan er een nieuwe gemeenschap ontstaan.

Een klein voorbeeld om dit te verduidelijken. Ongeveer een maand geleden was ik op de begrafenis in een dienst van een vriend van mij. En tijdens de kerkdienst, een echte gereformeerde met luid klinkende psalmen en zo, stond die vriend op en zei: Ik heb jullie wat te vertellen: De liefde is sterker dan de dood, wij hebben dat bij het sterven van mijn vader zo ervaren. En weest gerust, mijn vader is heel goed terecht gekomen. En hij vertelde hoe zijn vader op het laatst in coma was geraakt en even weer bij kwam. En tegen mijn vriend zei:

Je moet de groeten hebben van Oom Kees, - die was al jaren dood - hij heeft nog steeds erg naar zijn zin daar. Er is zo oneindig veel licht en liefde.

Zoiets is zo hartverwarmend, dat doet zo uitstijgen boven het dagelijkse gedoe, dat geeft opnieuw kracht en hoop.

Zo hoop ik en bid ik, dat we het vuur gaande houden, door ruimte te geven aan teleurstellingen, aan uit het veld geslagen zijn, maar vooral ook door verhalen die getuigen van geloof , liefde en vertrouwen. Evenzeer hoop ik en bid ik, dat we heilige plekken in ere houden, waar we ons telkens opnieuw verbonden kunnen weten met de Eeuwige. Amen

Ik mag u allen van harte uitnodigen om deel te nemen aan de maaltijd, zoals Jezus die als eerste met zijn leerlingen heeft gehouden. Wees welkom met uw sterkte en zwakte, vreugde en verdriet en weet u geliefd en verbonden met de Eeuwige. Komt, want alles staat gereed.

Zegenbede

Dadelijk gaan we weer verder ons leven in. Laten we bidden om de zegen, opdat wij als dochter en zonen van u mogen zijn.

Moge de Eeuwige ons zegenen en behoeden,

moge de Eeuwige de glans van Zijn gelaat over ons spreiden

Moge de Eeuwige Zijn gelaat naar ons keren en ons vrede schenken

Amen.

| Archief/Bijdragen | Archief 2003 | Catrinus' "Hoofdpagina" | Gastvoorgangers |

RG 2003-10-06 | © copyright 'De Duif', Amsterdam | deduif@xs4all.nl