Maruja's bijdragen , viering 31 augustus 2003

Lezingen

• Deut. 4; 1-2 en 6-8
• Rom. 3; 26-30
• Marcus 7; 1-8 en 14 en 21-23

Overweging

Het is tijdens een chique diner ongepast om je eerste gerecht te beginnen met de vork en het mes, die het dichtst bij jou en bij je bord liggen. Volgens de
regels van de etiquette moet je beginnen met het eetgerei, dat aan de buitenkant ligt, links en rechts van je bord. Het is ook ten strengste verboden om tijdens datzelfde diner naar het toilet te gaan of om te lang te praten met iemand tegenover je en je buurman of buurvrouw even te vergeten. Niet alleen tijdens diners gelden van die "buitenkant" regeltjes. Onze hele samenleving is ervan doordrongen. Er zijn veel regels en afspraken, die levensnoodzakelijk zijn, maar er zijn er ook veel van beduidend minder belang.

De bedoeling van regels op welk gebied dan ook, is toch om ervoor te zorgen dat mensen niet in de verdrukking komen, dat er geen chaos ontstaat en dat er niet het recht van de sterkste gaat overheersen. De regels zijn in eerste instantie bedoeld om ons te helpen. Het probleem is nu eenmaal dat we met heel velen op deze aardbol rondlopen en er afspraken moeten zijn hoe we bepaalde zaken stroomlijnen. Ik ben met u eens soms schieten we door dan hebben we regels binnen de regels en geeft het een gevoel van betutteling en betweterigheid.
Zo is het nu en zo was het ook al in de tijd van Mozes. Mozes had God gezien. Hij had ervaren dat God met hem mee trok door zijn leven en dat Die hem beter kende dan wie ook: van binnen en van buiten. En nu wil Mozes die God dichterbij zijn mensen brengen. Tot in hun hart nog wel. Hij wil ze raken tot in hun diepste binnenste. In de eerste lezing van vandaag kondigt hij de 10 geboden aan en die zijn een poging van Mozes en van God zelf om dat te bereiken. Die geboden willen voorkomen dat mensen in de verdrukking komen, willen voorkomen dat er chaos ontstaat, waar alleen nog maar het recht van de sterkste geldt. Dat zijn leefregels, die niet zomaar van mensen alleen kunnen afkomen. Ze laten God zien, brengen God heel dichtbij en dat wil Mozes nou precies bereiken. Hij zegt daarover in de lezing: " bij welke natie zijn de goden zo dichtbij als de Heer onze God ons nabij is". En waarom is dat zo? Omdat de God van Israël niet zetelt in een tempel of heiligdom. Maar omdat Hij met hen meetrekt door de woestijn en nu geeft Hij hen regels voor onderweg mee. Regels die niet gaan over de buitenkant, maar die bestemd zijn voor de binnenkant van de mens.
Maar ach. Wij weten ook wel hoe we zelf in elkaar zitten en hoe we soms kunnen zijn...Door de tijd heen komt er heel wat menselijke traditie bij. De verschillende religieuze tradities hebben in de loop van de tijd heel wat kleuring aangebracht. Belangrijk voor ons dus is dat goed in ogenschouw te nemen. Ik wil u een klein stukje boeddhistische tekst voorlezen om dit te illustreren:

Twee monniken reisden eens samen over een modderige weg. Het stortregende. Voorbij een bocht kwamen ze een mooi meisje in een zijden kimono en sjerp tegen, dat een kruising niet kon oversteken.
'Komaan, meisje,' zei de eerste monnik. Haar in zijn armen nemend, droeg hij haar over de modder heen.
De tweede monnik zei geen woord meer tot die avond, toen ze bij een tempel kwamen waar ze onderdak konden krijgen. Toen kon hij zich niet meer inhouden. 'Wij monniken blijven bij vrouwvolk uit de buurt,' zei hij. 'Het is gevaarlijk. Waarom deed je dat?'
'Ik heb het meisje daar gelaten,' zei de eerste monnik. 'Draag jij haar nog?'

Ik vond dit een mooi voorbeeld van waar het vaak mis gaat. Je vindt dat iemand zich niet aan de regels houdt en je zegt daar eerst niets over, het broedt bij je van binnen, het vreet je op. Je negeert de kinderen van je buurman die je vindt dat hij zich misdraagt. Je koopt niet meer die en die persoon in de winkel die houdt er andere regels op na. Je wordt steeds bozer, je vertelt aan anderen dat hij of zij zich niet aan de regels houdt en de regels worden uitvergroot en los van zijn context en bedoeling gehaald. En als er dan op een dag een gek is die zegt ja maar dar neem je toch niet, dan zou het zo kunnen zijn dat je 's avonds de buurman staat op te wachten.
Daar waar regels in het extreme worden getrokken, daar waar regels tot op de punt en de komma worden uitgevoerd en mensen zich achter verschuilen, daar gaat het mis. Zo ontstaan groepen in de samenleving die het woord God scanderend, U kunt het woord God vervangen door een andere Goddelijke Werkelijkheid, ten strijde trekken tegen diegenen die in hun ogen de regels niet in acht nemen of anders interpreteren. Dat kan toch niet de bedoeling zijn.
In het evangelie wordt ook daarover gesproken door Jezus. Er wordt gediscussieerd over eten met ongewassen handen en natuurlijk is dat niet hygiënisch, maar het is geen halszaak. Men kreeg in die tijd steeds meer inzicht in het feit hoe ziektes werden overgedragen en verspreid vandaar dat men regels en voorschriften bedacht om dit tegen te gaan. Voorschriften dus bedoeld om mensen te helpen gezond te blijven en niet als criterium van onderscheid tussen mensen.
Jezus zegt in navolging van de grote profeet Jesaja: "Dit volk eert mij met de lippen maar hun hart is ver van mij".
Regels die God ver van je houden of die God dichterbij brengen? Als je God dichterbij wilt brengen ...dan moet je hart er dus bij zijn.
Een Indiaanse geleerde zegt ons: de aarde kan niet worden gladgestreken met leren vellen omdat er niet genoeg huiden zijn, doe maar een stukje leer aan je voeten, dan is het net alsof je de hele wereld bedekt.

We hebben de menselijk neiging de wereld te willen veranderen tegen elke prijs, zonder maar een seconde te overwegen onszelf te veranderen. Verander wat er veranderd moet worden en breng zo God dichterbij!
God dichterbij brengen doe je door de naam van God en die van je ouders hoog te houden, door anderen te respecteren en niet te nemen wat van hen is. God dichterbij brengen doe je niet door alleen de regeltjes ten uitvoer te brengen en daarmee te zoeken naar wat mensen onderscheidt en niet wat hun bindt. God dichterbij brengen doe je door te luisteren naar wat een ander nodig heeft en een helpende hand uit te steken als iemand hulp nodig heeft, zo simpel. God dichterbij brengen doe je met je hele hart door waarlijk te leven.

En zo zij het.

| Archief/Bijdragen | Archief 2003 | Maruja's "Hoofdpagina" | Gastvoorgangers |

FV 2002-04-03 | © copyright 'De Duif', Amsterdam | deduif@xs4all.nl