Bijdrage Maruja, viering 10 april 2005

Thema: De weg die Maria Magdalena is gegaan

Lezingen:

uit Maria Magdalena (Marianne Frederiksson)

Joh. 20; 11-18 en

uit het evangelie volgens Maria Magdalena

Openingsgedachte

De weg naar de waarheid van Inez van Oord.

Overweging.

De weg die Maria Magdalena is gegaan staat er vermeld op het boekje. Een kijkje nemen in haar gedachten. Dat is nogal wat, want wat weten we nu precies van deze vrouw. Eigenlijk niet zoveel, blijkbaar spreekt ze wel tot de verbeelding van velen gezien de boeken en verhalen die over haar gaan of die haar zelfs aan het woord laten. We hebben op dit moment te maken met wat genoemd wordt een hype rond haar persoon, misschien doet u daar ook wel aan mee en heeft u de tour de Maria Magdalena en Paris reeds gevolgd en alle plaatsen bezocht die in de Davinci Code worden genoemd. Zou kunnen natuurlijk en misschien heeft ook andere boeken over haar en volgens sommigen door haar geschreven wel gelezen. Dat zowel haar persoon als haar gedachtengoed ons intrigeert is duidelijk en ook wel terecht denk ik. Ze is een bijzondere getuige, ze heeft dichtbij Jezus verkeert, ik kan niet zover gaan dat ik ze het liefdespaar van de 1 e eeuw mag noemen, daar is geen enkel bewijs voor geleverd, wel was ze dichtbij Jezus en hebben ze samen rondgetrokken. Ze is betrokken geweest bij een deel van zijn leven en heeft samen met hem ook de kritiek en de pijn doorstaan.

Wat is de weg die deze vrouw is gegaan, wat weten we? We weten dat na de dood van Jezus vervolgingen hebben plaats gevonden, de volgelingen van Jezus waren hun leven niet zeker en zijn gevlucht, ondergedoken, of vermoord. Wat is er met Maria Magdalena gebeurd? Ook daar valt niet echt met zekerheid iets te zeggen, volgens verschillende onderzoekers is ze na ondergedoken te zijn geweest uiteindelijk gevlucht en na vele omzwervingen in Frankrijk terecht gekomen. Er bestaan verslagen en aanwijzingen in de literatuur dat in de middeleeuwen in Vézelay een pelgrimsoord rond haar persoon heeft bestaan. Haar populariteit zou die van de moeder van Jezus evenaren. Dat is nogal wat, blijkbaar is haar leven, haar keuze, haar weg een inspiratiebron voor velen geweest. De kerk als instituut heeft met name het accent gelegd op de weg die Maria gegaan zou zijn als vrouw die het niet zo nauw nam met de zeden uit die tijd maar die uiteindelijk door haar ontmoeting met Jezus, bevrijdt van al haar wereldlijke zonden zich begeeft op een nieuw pad, een weg naar het licht. Haar boetedoening zou haar bevrijd hebben. Maar er is nog een andere weg die Maria is gegaan, een die minder onder de aandacht is gebracht, misschien omdat deze moeilijker is te interpreteren en uit te leggen. Ik doel op de geestelijke weg die deze vrouw heeft afgelegd. Uiteindelijk koos zij ervoor om te leven als een ingewijde, ze koos ervoor om zo te leven dat het licht van de god in haar zichtbaar kon worden. De goddelijke kracht, zegt ons Hans Stolp, die in ons allemaal besloten ligt maar die in ons alledaagse leven weinig of geen kans krijgt aan het licht of aan het woord te komen omdat ons menszijn, ons ego alle aandacht voor zich opeist. De weg van de inwijding kende in de oude tijden zeven graden, deze scholingsweg is de weg waarlangs het ego aan banden wordt gelegd, ja beteugeld zelfs, waardoor de god in ons stap voor stap aan het licht kan komen. In de Nag Hammadi geschriften, de papyrusrollen die hier zijn gevonden, bevatten naast het evangelie van Maria Magdalena ook nog andere geschriften en we lezen in een gesprek met de verlosser over haar: deze woorden sprak ze als een vrouw die het “Al” kende. Ze is een vrouw die de aardse werkelijkheid heeft leren doorzien en die als het ware toegang heeft gekregen tot de eigenlijke, geestelijke werkelijkheid en die van die werkelijkheid de werking en de lichtkracht heeft mogen leren kennen. Haar proces en haar gedachten over deze geestelijke weg zijn de inspiratiebron geweest van andere vrouwelijke mystica zoals Margary Kemp en Catharina van Siena. Geen gemakkelijke kost zullen we maar zeggen, maar om een volledig beeld van deze vrouw te hebben is het belangrijk dat we ook deze kant van haar, die haar charisma en haar spirituele gaven onderstrepen, niet vergeten.

De teksten die we vandaag gelezen hebben onderstrepen het proces dat zij heeft doorgemaakt en de weg die zij vervolgens is of heeft moeten gaan. Betrokkenheid, zegt Maria, is misschien wel het wezen van de liefde. Zijn woorden wenden zich direct tot het hart. Zijn woorden raken de mens in het diepst van hun wezen. Ook ik ben belangrijk, ook ik tel mee, ik met al mijn tekortkomingen, met mijn beperkingen, ik mag er zijn. En wanneer Maria na de dood van Jezus, net als wij, twijfelt en denkt hoe nu verder dan komt daar die ontmoeting, die haar zegt laat me los, mijn taak zit er op maar die van jou is nog niet ten einde. Vertel het iedereen, laat iedereen delen in de kracht van het licht. Direct daarna lezen we in het evangelie van Maria Magdalena over de confrontatie van Maria met de medediscipelen van Jezus. Ze vertelt ze over de reis van de ziel die Jezus haar beschreven heeft en haar “collega's” reageren verbolgen: geloven jullie haar, heeft hij dat echt gezegd en wel tegen een vrouw, nee toch zeker. Haar medestanders lijken hier tegenstanders, de boodschap en de woorden die tot haar gezegd zijn, zaaien hier zo lijkt het tweedracht. Jezus nam het op voor vrouwen weten we, dat zij als vrouw zo dichtbij hem verkeerde en door hem is aangewezen om anderen de weg te wijzen is geen toeval. God's adem zet haar en ons in beweging, deze vrouw als verzoenende factoor tussen redetwistende en bange mannen. Zij wist wat de draagwijdte van de boodschap en het optreden van Jezus was. Er was tussen haar en Hem een verstandhouding zonder woorden, ze begrepen elkaar, maar het is juist deze verstandhouding die de jaloezie van de meeste mannelijke leerlingen opriep, een vrouw die boven de mannen uitsteekt werd niet geduld en nu twintig eeuwen later nog niet. Ze wordt de apostel der apostelen genoemd, de vrouw die in staat was verder te kijken en rechtstreeks het mensenhart te beroeren.

In de loop der tijd is deze vrouw steeds verder naar de achtergrond gedrukt. Je kunt er over nadenken wat de redenen zijn geweest waarom en waardoor dit is gebeurd; de tijd waarin ze leefde, de verstandhouding tussen man en vrouw etc. Misschien is het echter interessanter om te kijken naar wat zij ons vandaag de dag vertelt. Het is waarschijnlijk een zelfbewuste, gevoelige en misschien bescheiden vrouw geweest, die geprobeerd heeft vanuit haar eigen gerijpte inzicht en weten anderen te helpen op de weg van innerlijke groei. Zij was in staat anderen bewust te maken van wat belangrijk was, niet het denken in termen van macht, maar het denken in vertrouwen, liefde en overgave. De essentie die de Essenen haar geleerd hebben, hoe je de goddelijke geest die in je woont stap voor stap aan het licht kunt brengen, de essentie die in alle godsdiensten dezelfde is. Ze lijkt een sterk gevoel te hebben gehad voor de universele waarheid, in een poging het religieuze hokjes denken wat zeker ook in haar tijd niet vreemd was, te overwinnen. Maria Magdalena, een vrouw als geen ander mens, en zo mag zij ons tot voorbeeld zijn.

| Maruja's "Hoofdpagina" | Gastvoorgangers |

RG 2005-04-10| © copyright 'De Duif', Amsterdam | deduif@xs4all.nl