Voorganger: Fred Vos - Lector: Gerdie van Dijk

Thema: Pinksteren – Vijftigste dag van Pasen

Lezingen:
Johannes 15:26-27, 16:12-15 |
Galaten 5:16-18, 22-23, 25 |
Handelingen 2:1-13

Inleiding

Pinksteren – een verbastering van het griekse woord Pentecostos dat vijftig betekent –- is een van de oudste feesten in de kerk.
De gebeurtenissen die de christengemeenschap op deze dag herdenkt speelden zich volgens het boek van de Handelingen der apostelen af op Sjavoe-ot, het Wekenfeest.
De oorsprong van ons “Pinksteren” ligt in de wetten die Mozes aan het volk Israël heeft doorgegeven, nadat hij deze, na de uittocht uit Egypte, van de Eeuwige had gekregen op de berg Sinaï.
In het boek Leviticus staat dat op de vijftigste dag, op de dag na de zevende sabbat vanaf Pesach, nieuwe offers voor de Eeuwige gebracht moesten worden als een soort afsluiting van Pesach. Dit Sjavoe-ot of Wekenfeest, was een oogstfeest waarop de ‘eerstelingen’ van de graanoogst en het vee aan de Eeuwige werden geofferd.
De christenen uit de joodse gemeenschap gingen die vijftigste dag na Pasen vieren als de afsluiting van hetgeen er met Pasen was gebeurd: de verrijzenis van de Heer na zijn trieste ondergang op Goede Vrijdag.
Vandaag laten wij ons door de verhalen weer even terugleiden naar die dagen van toen,
om opnieuw geraakt te worden door dat oude vuur,
om opnieuw geïnspireerd te worden om het brandend te houden.
Het feest waarop we vieren dat we het vuur van de Geest hebben gekregen.

Overweging.

…Maar sommigen zeiden spottend: Ze zullen wel dronken zijn…

Telkens wanneer ik deze tekst lees of hoor, treft mij de menselijkheid van deze reactie van waarnemers ten tijde van die eerste Pinksterdag, een reactie die zonder moeite naar onze tijd over te brengen is.
Stel je eens voor: een groepje mensen dat vol vuur en kennelijk ongeremd enthousiast vertelt over de woorden en daden van hun leermeester.
Het extreme enthousiasme van dit groepje is onverklaarbaar, zodat bij een eerste beschouwing alleen deze conclusie lijkt te passen: Ze zullen wel dronken zijn…

Soms, in onze beste momenten, kan je een euforie overvallen, zo overweldigend, dat het wel lijkt of je beneveld bent. Graven we goed in ons geheugen, dan kennen we allemaal wel zo’n moment. Een huwelijk, de geboorte van een kind…
Wat de leerlingen overkwam kun je denk ik het best daarmee vergelijken. En hoe breng je als buitenstaander zo’n gevoel anders onder woorden dan met: hij of zij zal wel dronken zijn…?

In de zeven weken na de terechtstelling en wederopstanding van Jezus, hun leraar, hebben de achtergebleven leerlingen elkaar ontmoet en met elkaar gerouwd.
Ze vertelden elkaar verhalen over gebeurtenissen waarbij hun leraar was verschenen. Dat proces van verwerking van hun grote verlies, waarbij alle zingeving in hun leven verloren leek, was een sterk naar binnen gerichte aangelegenheid.
De leerlingen waren de richting kwijt, wisten niet meer wat ze met hun leven aanmoesten, nu hun leermeester niet meer bij hen was.
Maar langzaam maar zeker groeit bij hen het besef om niet langer te blijven terugblikken op wat vroeger was. Niet langer meer stil te staan in het verleden. Hij had het zelf gezegd: Ik ga iets nieuws beginnen. Was het misschien al begonnen, hadden ze iets niet gemerkt?

En uiteindelijk valt het kwartje. De wolken scheuren uiteen! Op Sjavoe-ot raken de leerlingen geïnspireerd met een vurig enthousiasme om het evangelie
– al datgene wat zij van hun leraar Jezus hadden gezien en ervaren –
te verkondigen en metterdaad uit te dragen.
Uit introvert somberen en bespiegelen groeide een extrovert en tomeloos enthousiasme.

Pinksteren is het feest waarop wij vieren dat wij met wind en vuur zijn aangeraakt en de Geest hebben gekregen. De leerlingen ervaarden deze Geest tijdens het joodse Wekenfeest Sjavoe-ot, waarbij joden de wetgeving bij de berg Sinaï vieren: de Eeuwige wil door de mensen gekend worden, Hij wil temidden van hen wonen.
Zowel bij het joodse Sjavoe-ot als bij het christelijke Pinksterfeest is tijd een belangrijke factor. Zeven weken. Vijftig dagen na Pesach. Vijftig dagen na Pasen.
Pesach/Pasen is het feest van toekomst-met-God. Het Kwaad heeft niet het laatste woord!

Zeven maal zeven dagen na Pasen wordt het de leerlingen duidelijk dat de toekomst al begonnen ís. Zij zullen de woorden en daden van hun leraar Jezus uitdragen. Zo wordt God gekend bij de mensen. Pasen – de wederopstanding - leeft bij een aanzwellende groep mensen. Pasen duurt vóórt.
Pinksteren blijkt dus niet de afsluiting van datgene wat er met Pasen is gebeurd. Pinksteren is een tweede, een vernieuwde opstanding.
Dit keer is het een opstanding uit de verslagenheid, de radeloosheid, de lethargie, het naar binnen gerichte. Het is een opstanding van de Geest: ondernemend, naar buiten gericht.
Dat was de ontdekking door de leerlingen. De ontdekking van de kracht die in hen was gelegd. De kracht die sprak uit de talloze voorbeelden en verhalen van de timmermanszoon uit Nazareth.
Die ontdekking was de oorzaak van hun tomeloze enthousiasme en euforie: het bleek niet de vijftigste dag ná, maar de vijftigste dag vàn Pasen.
De opstanding van Jezus had hun leven weer perspectief gegeven en de Geest van Jezus voelden zij aanwezig in hun gemeenschap. Alles lag nu in hùn handen. Jood en Griek zouden zijn lichaam worden, zijn uitstralende kracht in de wereld.
Door hun leraar na te leven en wat Jezus hen had geleerd met overtuiging uit te dragen: leven in zijn Geest van liefde, vreugde, vrede – geduld, vriendelijkheid, goedheid, geloof – zachtmoedigheid en zelfbeheersing… Door hun leraar zó na te leven werd de opstanding van Jezus voortgezet.
Zo ontdekten de leerlingen, op de vijftigste dag van Pasen, dat de opstanding voortduurt in het vuur en in de wind van de Geest, door mensen van goede wil.

Leven uit de Geest is:
Opstaan, op weg gaan
Zoeken naar wegen - Muren doorbreken - Moed inspreken
Vallen en opstaan - Toch weer doorgaan,
Opnieuw beginnen - Elkaar beminnen
Soms even leunen - Elkaar steunen
Fouten erkennen - Vergeven, verwennen
Is leven, is liefde…

De leerlingen ontdekten dat de verrijzenis nooit meer zal stoppen. Een vurige Geest was over de wereld gekomen.
Maar sommigen zeiden spottend: Ze zullen wel dronken zijn…

Amen.

fotoverslag van de Pinksterfietstocht ?   - klik hier

| Archief/Bijdragen | Archief 2006 | Fred's "Hoofdpagina" | Gastvoorgangers |

RG 2006-06-05 | © copyright 'De Duif', Amsterdam | deduif@xs4all.nl